Polska jest najmniej „zielonym” państwem Unii Europejskiej. Wypadamy słabo zarówno, jeśli chodzi o stan środowiska naturalnego, jak i poziom zaangażowania biznesu oraz polityków w ochronę klimatu.
Takie wnioski przedstawia raport Fundacji Schumana i Fundacji Adenauera „Europa przeciw katastrofie klimatycznej”. Raport zawiera m.in. ranking najbardziej zielonych państw Wspólnoty. Polska zajęła w nim niechlubne, ostatnie miejsce.
Na 100 możliwych do uzyskania w rankingu punktów nasz kraj otrzymał jedynie 34. Zwycięska Malta uzyskała w tym zestawieniu 59,4 pkt. A więc aż o 75 proc. punktów więcej, niż Polska.
Rząd się nie stara
W zestawieniu autorzy raportu oceniali zarówno obecny stan środowiska naturalnego w danym kraju, jak i starania podejmowane na jego rzecz.
W przypadku Polski szczególnie źle przedstawiają się wysiłki państwa na rzecz klimatu. Polska otrzymała w tej kategorii zaledwie 20 pkt., podczas gdy unijna średnia wyniosła 38 punktów. To najgorszy wynik w całej UE.
Słabo oceniono politykę publiczną w ochronie środowiska. Polska nie przyjęła chociażby krajowej strategii przeciwdziałania zmianom klimatycznym. W porównaniu z innymi państwami UE niewiele wnosi też do wspólnego funduszu utworzonego w tym celu: w przeliczeniu na mieszkańca zaledwie 1,21 euro rocznie.
Do tego Polska wypada poniżej średniej w kwestii miksu energetycznego. OZE odpowiadają w Polsce za raptem 16 proc. wytwarzanej energii – wskazują autorzy raportu.
Nie pomaga też biznes
– Niestety, również polscy przedsiębiorcy nie przykładają się do ochrony klimatu – wynika z raportu. – Mimo 26-procentowego przyrostu produkcji przemysłowej od 2015 roku, firmy nie kompensują tego inwestycjami w zieloną energię. Na ten cel wydają niespełna 8,5 euro na osobę. To wynik sześciokrotnie gorszy od unijnej średniej.
W rezultacie, w tej kategorii Polska otrzymała drugą najniższą ocenę w UE.
Poniżej przeciętnej wypada też ocena polskiej sytuacji środowiskowej (48 pkt. przy średniej dla UE na poziomie 57 pkt.).
Za to całkiem niezła jest jakość naszego ekosystemu (50 pkt. wobec 46 pkt. unijnej średniej). Dobry wynik w tej kategorii Polska uzyskała dzięki niezbyt dużemu zużyciu zasobów naturalnych w przeliczeniu na mieszkańca i najniższemu w Europie odsetkowi zagrożonych gatunków.
Nasz kraj jednoznacznie źle wypada za to w kategorii jakości życia, wskazują autorzy.
– Polska znajduje się w trójce krajów o najwyższej śmiertelności wywołanej zanieczyszczeniami powietrza. Na milion mieszkańców umierają z tego powodu niemal 724 osoby rocznie – podają autorzy badania.
Ponadprzeciętnie szybko tracimy tereny pokryte naturalną roślinnością. Ta dewastacja zachodzi szybciej tylko w Bułgarii, Grecji i na Cyprze. Bardzo zła jest też jakość wody w polskich kąpieliskach rekreacyjnych. Zaledwie jedna czwarta z nich ma wodę wysokiej jakości. To wynik trzykrotnie gorszy od średniej.
Polecamy też: Gdzie nad wodę? Sprawdzamy dane UE o czystości kąpielisk w Europie i w Polsce [MAPA]
Ogólny ranking wszystkich państw UE przedstawia poniższa infografika:
Kraje na podium
Na pierwszym miejscu zestawienia znalazła się za to Malta, czyli najmniejsze państwo UE.
Jak wskazują autorzy raportu, Malta swój wynik osiągnęła przede wszystkim dzięki wysiłkom przedsiębiorców i obywateli na rzecz ochrony środowiska.
– Przejawiają oni znacząco wyższą aktywność niż samo państwo. Właściciele firm wydają na inwestycje w technologie wspierające klimat ponad 12 razy więcej niż przeciętny przedsiębiorca z Unii Europejskiej – podaje w komentarzu do raportu Polska Fundacja im. Roberta Schumana.
Malta jest też w pierwszej dziesiątce krajów z najmniejszymi zanieczyszczeniami powietrza. Do tego jako państwo o ciepłym klimacie, wysoko rozwiniętej gospodarce i rozwiniętej ofercie usług publicznych, zapewnia swoim obywatelom wysoką jakość życia.
Na drugim miejscu rankingu znalazła się Francja z wynikiem 57,4 pkt. Osiągnęła ona wysokie noty w takich kategoriach jak czystość klimatu, jakość ekosystemu oraz jakość życia wynikająca z warunków środowiskowych.
Do tego Francja raczej nie oszczędza też na wydatkach na rzecz klimatu. W latach 2018-2022 wydała na fundusz przeciwdziałania katastrofie klimatycznej średnio niemal 104 euro rocznie na obywatela. W tej kategorii wyprzedziły ją jedynie Niemcy (wydające na ten cel 159 euro na osobę rocznie). Francja wyróżnia się także niską emisją CO2, co zawdzięcza oparciu gospodarki o energetykę jądrową.
Podium zamyka Szwecja z wynikiem 55,7 pkt. Zarówno sytuacja środowiskowa kraju, jak i wysiłki państwa, zostały ocenione na wysokim poziomie.
– Szwecja swoją pozycję zawdzięcza m.in. przyjęciu strategii walki z katastrofą klimatyczną, najwyższemu udziałowi OZE w miksie energetycznym (57 proc.) oraz przynależności do pięciu najhojniejszych fundatorów funduszu klimatycznego (77 euro na osobę) – podają autorzy opracowania.
Jednak chociaż Szwedzi mogą cieszyć się czystym powietrzem i wysokim odsetkiem naturalnej roślinności, to niepokoi wysoka skalę utraty terenów naturalnych w tym kraju.
Ranking Fundacji Schumana i Fundacji Adenauera „Europa przeciw katastrofie klimatycznej” został opracowany przez ekspertów Polityki Insight.
Opracowanie tekstu: Martyna Maciuch
Polecamy też:
- Susza kosztuje nas miliardy. Jak zmiany klimatu uderzają w rolnictwo
- Wychodzenie z kryzysu energetycznego działaniem proklimatycznym. Forum Energii proponuje 11 kroków
- Greenwashing czyli ekościema. Jak firmy udają miłość do środowiska i co można z tym zrobić
- Pół biliona euro strat, 150 tys. zgonów. Tyle Europę kosztują zmiany klimatu
- Resort klimatu chce do 30 kwietnia 2023 zawiesić normy jakościowe dla węgla