W piątek 8 października, dzień po wygłoszeniu przez Trybunał Konstytucyjny wyroku o niegodności niektórych przepisów Traktatu o Unii Europejskiej z Konstytucją RP, swoje oświadczenie w tej sprawie wydała Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej (KE).
Wyraziła w nim zaniepokojenie wczorajszym orzeczeniem, a także zapowiedziała, że Komisja wykorzysta wszelkie dostępne jej środki, by zapewnić przestrzeganie prawa UE.
Oświadczenie Ursuli von der Leyen odczytał na konferencji prasowej rzecznik KE.
Wyrok Trybunału
Trybunał Konstytucyjny (TK) w wyroku z 8 października 2021 roku uznał, że przepisy Traktatu o Unii Europejskiej (czyli jednego z dwóch najważniejszych aktów prawnych Wspólnoty), są w pewnym zakresie niezgodne z konstytucją RP. Chodzi o niektóre uprawnienia sądów krajowych, dotyczące m. in. kontroli legalności powołania sędziego.
Treść oświadczenia przewodniczącej KE
Jestem głęboko zaniepokojona wczorajszym orzeczeniem polskiego Trybunału Konstytucyjnego. Zleciłam służbom Komisji przeprowadzenie dogłębnej i szybkiej analizy. Na tej podstawie podejmiemy decyzję co do dalszych kroków.
UE jest wspólnotą wartości i prawa. One jednoczą naszą Unię i sprawiają, że jest ona silna. Będziemy przestrzegać podstawowych zasad porządku prawnego Unii. Na to liczy 450 mln Europejczyków.
Naszym najważniejszym priorytetem jest zadbanie o to, by prawa polskich obywateli były chronione oraz by Polacy mogli korzystać z przywilejów wynikających z członkostwa w Unii Europejskiej, podobnie jak wszyscy obywatele Unii.
Ponadto, obywatele UE oraz przedsiębiorstwa prowadzące działalność gospodarczą w Polsce potrzebują pewności prawnej, że przepisy unijne, w tym orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, są w pełni stosowane w Polsce.
Nasze traktaty są bardzo jasne. Wszystkie orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości są wiążące dla wszystkich organów państw członkowskich, w tym dla sądów krajowych. Prawo UE ma pierwszeństwo przed prawem krajowym, w tym nad przepisami konstytucyjnymi, z czym zgodziły się wszystkie państwa członkowskie przystępując do Unii Europejskiej. W celu zapewnienia przestrzegania tej zasady wykorzystamy wszystkie uprawnienia przysługujące nam na mocy Traktatów
Poza Traktatem o Unii Europejskiej, drugim najważniejszym aktem prawnym Wspólnoty jest Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Spór o sądownictwo
Wczorajszy wyrok TK i stanowisko Komisji to kolejne wydarzenia w trwającym sporze pomiędzy polskim rządem a Unią o kwestie sądownictwa i praworządności.
Komisja informowała wcześniej, że dopóki nie będzie miała pewności, że Polska akceptuje prawo unijne, kraj nie otrzyma środków na Krajowy Plan Odbudowy.
W mediach pojawiły się również informacje, że urzędnicy UE rozważają wstrzymanie transferów także z Funduszy Spójności.