Przełomowy wyrok w sprawie zmian klimatycznych. Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał wyrok, w którym uznał, że rząd Szwajcarii naruszył prawa człowieka, bo zrobił zbyt mało, by zapobiec zmianom klimatu. Grupa Szwajcarek pozwała rząd, bo, jak twierdziła, jego opieszałość naraża je na ryzyko śmierci.
Decyzja europejskiego sądu trybunały w sprawie, wniesionej przez ponad 2 tys. kobiet, może wywołać efekt domina w Europie i poza nią, stanowiąc precedens dla tego, w jaki sposób niektóre sądy zajmują się rosnącą falą pozwów klimatycznych, wytaczanych na podstawie naruszeń praw człowieka – podaje agencja Reuters.
Zobacz też: Dziesięć miesięcy rekordów temperatur. Za nami najcieplejszy marzec w historii pomiarów
Prezes sądu, Siofra O’Leary, uzasadniła, że szwajcarski rząd naruszył prawo człowieka do życia prywatnego i rodzinnego, nie wprowadzając wystarczających polityk krajowych, mających na celu przeciwdziałanie zmianom klimatycznym.
W tym zawierała się również niezdolność do oszacowania ograniczeń krajowych emisji gazów cieplarnianych – poinformowała O’Leary przed salą sądową.
Zauważyła również, że szwajcarski rząd nie osiągnął swoich dotychczasowych celów redukcji emisji gazów cieplarnianych, nie wprowadzając środków zapewniających realizację tych celów.
Rząd szwajcarski nie zadbał o starsze kobiety
Grupa szwajcarskich kobiet, znana jako KlimaSeniorinnen lub Starsze Kobiety dla Ochrony Klimatu, argumentowała w swoim pozwie, że zbyt mała aktywność rządu szwajcarskiego w redukcji emisji gazów cieplarnianych, która mogłaby pomóc w powstrzymaniu globalnego ocieplenia, naruszało ich prawa do życia i autonomii.
Ze względu na fale upałów nawiedzające Szwajcarię w ostatnich latach, podczas których starsze kobiety szczególnie są narażone, powódki twierdziły, że rząd nie wystarczająco chronił ich w ostatnich dekadach. Szwajcarski rząd argumentuje, że prawo człowieka nie ma zastosowania do zmian klimatycznych i że ich adresowanie powinno być procesem politycznym – podaje New York Times.
Nie tylko Szwajcarki podjęły taką walkę w sądzie
Przedstawiciele ruchów obywatelskich podkreślają, że wyrok Trybunału otworzył nowy rozdział w sporach klimatycznych – podaje agencja Reuters.
Jednak sąd odrzucił dwa inne podobne przypadki, pierwszy wniesiony przez sześciu portugalskich młodych ludzi przeciwko 32 europejskim rządom, a drugi przez byłego francuskiego burmistrza przeciwko rządowi francuskiemu.
Wyrok szwajcarski, który nie podlega apelacji, może zmusić rząd do większych działań w celu redukcji emisji, w tym do przeglądu celów redukcji emisji na rok 2030, aby dostosować się do celu Porozumienia Paryskiego polegającego na ograniczeniu ocieplenia do 1,5 stopnia Celsjusza.
– Wyrok ten, z uwagi na ugruntowaną międzynarodową reputację ETPCz, będzie miał istotne znaczenie jako tzw. „niewiążący precedens” i będzie brany pod uwagę przy ocenie spraw klimatycznych nie tylko w Europie, ale także przed sądami pozaeuropejskimi, gdy podnoszone będą zarzuty naruszenia praw człowieka – uważa dr hab. Marcin Stoczkiewicz, dyrektor działu Prawo Ochrony Środowiska w ClientEarth.
– Wyrok w sprawie w sprawie KlimaSeniorinnen przeciw Szwajcarii ma bardzo istotne znaczenie dla Polski. Co prawda, Polska nie była stroną tego postępowania, więc nie jest związana dzisiejszym wyrokiem wprost. Jednak, określony przez Trybunał pozytywny obowiązek ochrony praw człowieka przed skutkami zmian klimatu, wskazuje kryteria, które będą brane pod uwagę przez Trybunał przy rozstrzyganiu podobnych spraw w przyszłości. Trybunał może rozpatrywać m.in. czy konkretne państwo przyjęło harmonogram osiągniecia neutralności klimatycznej, pośrednie cele redukcji dwutlenku węgla i czy są dowody, że te cele są realizowane – dodaje Marcin Stoczkiewicz.
Czytaj także:
- Szwajcaria mierzy się z topnieniem lodowców. Ich objętość w dwa lata spadła o 10%
- Rolnicy nie dostrzegają swojego wpływu na klimat. Ale popierają proekologiczne praktyki
- Co Europejczycy myślą o polityce klimatycznej UE? Wyniki badania mogą zaskoczyć
- Świat neutralny klimatycznie w 2050 roku czy później? Firmy energetyczne mają wątpliwości
- Globalne ocieplenie na Grenlandii. Wyspa traci 264 miliardy ton lodu rocznie