W pięciu polskich miastach, w 2022 r. zanieczyszczenie światłem było tak duże, że prawdziwa noc w całym roku nigdy nie wystąpiła. Nad dużą częścią Warszawy, Łodzi, Krakowa, Wrocławia i Poznania zbyt jasne niebo sprawiło, że w ciemniejszych miejscach ludzkie oczy miały problem z dostosowaniem się do braku światła.
Niebo zanieczyszczone światłem miały nad sobą w 2022 roku wszystkie Polki i wszyscy Polacy. Jednak, jak ustalił Light Pollution Think Thank, czyli grupa ekspercka złożona ze specjalistów z uczelni wyższych i instytutów naukowych, przedstawicieli samorządów i działaczy społecznych, w pięciu miastach było ono tak jasne, że nie następowała tam prawdziwa noc.
Listę tych aglomeracji otwiera Warszawa. W 2022 roku emitowała ona w niebo najwięcej światła spośród wszystkich miast w Polsce. Znaczna emisja światła w niebo wytworzyła nad Warszawą intensywną i rozległą łunę świetlną.
Zbyt jasne dla wzroku noce
Na terenie stolicy były miejsca emitujące względnie mało światła, ale i lokalizacje ekstremalnie jasne. Do tych ostatnich zalicza się np. ścisłe centrum (okolice placu Defilad).
Light Pollution Think Thank podkreśla, że nad 84,9 proc. powierzchni miasta niebo było tak jasne, że ludzkie oczy nie były w stanie przejść w tryb widzenia nocnego. Nad całą Warszawą niebo było permanentnie jaśniejsze niż podczas zmierzchu żeglarskiego.
– Względem dekady 2012-2021 w 2022 roku Warszawa jako całość pojaśniała, zaobserwowano wzrost sumy świateł o 0,7 proc. Istotne statystycznie nasilenie się radiancji [ilość energii elektromagnetycznej, którą źródło promieniowania emituje w określonym kierunku – przyp. red.] objęło 38,6 proc. powierzchni miasta, natomiast spadek wystąpił na 16,4 proc. powierzchni. W 11-letniej historii obserwacji satelitarnych nie widać jednak wyraźnego trendu zmiany radiancji dla Warszawy jako całości – czytamy w raporcie „Zanieczyszczenie światłem w Polsce” autorstwa Light Pollution Think Thank.
Łódź pojaśniała najbardziej
Drugim miastem z największą intensywnością emisji świata w niebo w 2022 r. była Łódź. Jednymi z najjaśniejszych miejsc w Łodzi są okolice dworca kolejowego Łódź Kaliska oraz centrum logistyczne firmy Amazon. W porównaniu z dekadą 2012-2021 w 2022 roku aglomeracja wyraźnie pojaśniała. Suma świateł wzrosła o 6,9 proc.
– Istotne statystycznie nasilenie się radiancji objęło 46,2 proc. powierzchni miasta, natomiast spadek wystąpił na 7,5 proc. powierzchni. W skali 11 lat obserwacji satelitarnych trend radiancji nie jest jednoznaczny: występują wahania, z silnym wzrostem w ostatnich dwóch latach – podają eksperci.
Rozświetlona Galeria Krakowska
Natomiast trzecim najbardziej zanieczyszczonym światłem miastem w Polsce jest Kraków. W 2022 r. w stolicy Małopolski najjaśniejszym rejonem było otoczenie dworca kolejowego Kraków Główny i centrum handlowego Galeria Krakowska.
– Względem dekady 2012-2021 w 2022 roku Kraków jako całość pojaśniał, zaobserwowano wzrost sumy świateł o 3,6 proc. Istotne statystycznie nasilenie się radiancji objęło 53,7 proc. powierzchni miasta, natomiast spadek wystąpił na 9,3 proc. powierzchni. W 11-letniej historii obserwacji satelitarnych widać nieznaczny trend dodatni zmiany jasności (radiancji) dla Krakowa wynikający z silniejszego pojaśnienia w ostatnich latach, nie licząc covidowego roku 2020 – dowiadujemy się z raportu „Zanieczyszczenie światłem w Polsce”.
Specjaliści alarmują, że nad 52,9 proc. powierzchni miasta niebo było tak jasne, że ludzkie oczy nie były w stanie przejść w tryb widzenia nocnego.
Poznań pociemniał
Czwarte i piąte miejsce w rankingu najjaśniejszych miast przypadło odpowiednio Wrocławowi i Poznaniowi. We Wrocławiu bardzo mocno oświetlony był w 2022 roku rejon Starego Rynku. Z kolei w Poznaniu były to okolice Zamku Cesarskiego i dworca Poznań Główny.
Jak zauważają eksperci, stolica woj. dolnośląskiego do 2017 r. wykazywała trend dodatni jeżeli chodzi o jasność świateł. Jednak od tego czasu aż do teraz dominuje tendencja spadkowa. Natomiast Poznań względem dekady 2012-2021 w 2022 roku pociemniał.
Problem będzie się nasilał
Jednocześnie Light Pollution Think Thank podkreśla, że zanieczyszczenie światłem nie jest monitorowane przez żadną z państwowych służb. W 2022 roku obserwacje nadmiarowego światła w Polsce były wykonywane jedynie przez uczelnie i instytucje naukowe oraz organizacje pozarządowe.
Bądź na bieżąco z najważniejszymi informacjami subskrybując nasz codzienny newsletter 300Sekund! Obserwuj nas również w Wiadomościach Google.
– Niska świadomość społeczna zanieczyszczenia światłem w połączeniu z niekontrolowanym rozświetleniem nocy, każą przypuszczać, że diagnozowany problem będzie się nasilał. Prawdopodobnie także za przyczyną masowej modernizacji oświetlenia publicznego – pożądanego, ale często bezrefleksyjnego montowania oświetlania typu LED – spodziewają się znawcy tematu.
Dlatego ich zdaniem należy pilnie opracować i wdrożyć krajową politykę zrównoważonego oświetlenia, która „racjonalizowałaby użytkowanie publicznych i prywatnych instalacji oświetleniowych, a przez to redukowała zanieczyszczenie światłem w gminach nim dotkniętych i zachowywała od degradacji naturalne środowisko nocy, tam gdzie jest ono jeszcze stosunkowo mało zaburzone”.
Dlaczego to takie ważne? Bo utrata nocy oznacza poważne konsekwencje. Dotyczą one np. sfery psychicznej (zaburzenia koncentracji, depresja), fizjologicznej (rozregulowanie zegara biologicznego, zaburzenia snu i przemiany materii), czy naukowej (bariera w rozwoju astronomii).
To też może Cię zainteresować:
- Nie tylko brudne powietrze. Polska jest zanieczyszczona sztucznym światłem
- Ekosystem Bałtyku się nie poprawia. Cierpi na tym środowisko, ale też nadmorski biznes
- Brudne powietrze nie tylko zabija. Zanieczyszczenie ma też zaskakujący skutek
- Duże europejskie lotnisko mówi „stop” prywatnym odrzutowcom. Znikną też nocne loty