Unia Europejska zgodziła się na uruchomienie mechanizmu ochrony tymczasowej wobec osób uciekających z terytorium Ukrainy. Chociaż w ramach tego rozwiązania możliwa byłaby relokacją uchodźców, Polska i inne kraje graniczące z Ukrainą nie zdecydowały się na razie prosić o pomoc innych członków UE.
Ministrowie UE jednogłośnie zgodzili się dziś na utworzenie tymczasowego mechanizmu ochrony w odpowiedzi na napływ przesiedleńców z Ukrainy – podano w oficjalnym komunikacji na stronie Rady Unii Europejskiej.
Zastosowanie tego mechanizmu proponowała wcześniej w tym tygodniu Komisja Europejska.
To pierwszy raz, gdy Unia Europejska decyduje się na zastosowanie dyrektywy z 2001 roku dotyczącej tymczasowej ochrony. Rozwiązanie to ma zapewniać, że działania na rzecz uchodźców w przypadku masowego przypływu przesiedlonych osób będą równomiernie rozłożone pomiędzy kraje członkowskie UE.
Polska na razie na „nie”
Jednak Polska i inne kraje, do których obecnie przybywają osoby z Ukrainy, na razie nie zdecydowały się prosić innych państw o o pomoc w przyjmowaniu uchodźców, co zdziwiło część delegacji – wskazuje Agence Europe, jedno z najważniejszych i najbardziej uznanych źródeł nt. polityki UE.
– Polska i kraje z pierwszej linii przyjmowania uchodźców nie wystąpiły o pomoc agencji UE, które wyraziły i podtrzymują pełną gotowość do wsparcia zarządzania, pomocy logistycznej, identyfikacji tożsamości osób migrujących, personelu do rejestracji i pomocy w recepcji. Państwa te uznały, że nie potrzebują wsparcia – piszą Klaudia Gołębiowska i Natalia Szulc, specjalistki ds. migracji z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, we wspólnym komentarzu.
Jak dodają, analizy i scenariusze (określone choćby w samym uzasadnieniu dyrektywy) mówią o minimum 2,5 mln nawet do 6,5 mln wysiedleńców z Ukrainy.
Jednocześnie dodaje, że informacje od samorządów i organizacji pozarządowych już teraz wskazują na pilną potrzebę wsparcia.
– Zasoby społeczeństwa, samorządów i NGO nie są nieskończone. Co ważne, to nie one powinny stanowić jedyny trzon systemowego zarządzania – wskazuje ekspertka.
Ekspertki podadto podały, że przedstawiciele państw UE uznały porozumienie ws dyrektywy za „historyczne”. – Dyrektywa ta, stworzona w czasie wojny jugosłowiańskiej nigdy wcześniej nie została zastosowana – wskazują
Ochrona tymczasowa – na czym polega?
Osoby kwalifikujące się do objęcia mechanizmem otrzymają status ochrony podobny do statusu uchodźców w dowolnym kraju UE na odnawialny okres jednego roku.
Ochrona oferowana przez dyrektywę obejmie wszystkich obywateli Ukrainy, a także osoby, które już korzystały z ochrony międzynarodowej na terenie Ukrainy. Mechanizm obejmie także członków rodzin tych osób.
Kilka krajów, jak np. Polska, miało wyrazić podczas obrad sprzeciw wobec stosowania tej dyrektywy do mieszkańców krajów trzecich, chcąc ją zarezerwować dla osób posiadających ukraińskie paszporty – podaje Agence Europe.
Udało się jednak osiągnąć kompromis w tej sprawie. Państwa członkowskie będą miały możliwość zaoferowania obywatelom państw trzecich legalnie przebywającym na Ukrainie krajowego statusu ochrony, a niekoniecznie ochrony tymczasowej.
Dyrektywa z 2001 roku dot. ochrony tymczasowej przyznaje osobom przesiedlonym szereg praw, takich jak prawo do pracy w państwach członkowskich. Osoby objęte ochroną tymczasową będą mogły także swobodnie przemieszczać się w obrębie UE.
Ustalenia mają wejść w życie już dzisiaj, po publikacji w unijnym dzienniku urzędowym.
Cały tekst dyrektywy i uzasadnienie w języku polskim można znaleźć pod tym linkiem [PDF].
Euforia pomagania uchodźcom może zmienić się w chaos. Ekspertka tłumaczy, jak do tego nie dopuścić
Chcesz pomóc Ukrainie i uchodźcom? Tutaj publikujemy krótką listę organizacji, gdzie można wpłacić pieniądze, zanieść rzeczy do zbiórki lub zadeklarować przyjęcie uchodźców: Jak pomóc Ukrainie? Lista zweryfikowanych zbiórek i organizacji pomocy humanitarnej
Przygotowaliśmy także poręczną, skrótową infografikę przedstawiającą różne formy pomocy oraz zweryfikowane organizacje pomocowe i zbiórki (angielska wersja poniższej infografiki jest dostępna pod tym linkiem).