Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen wygłosiła dziś, 15 września, Orędzie o stanie Unii Europejskiej. W przemowie mówiła o głównych zadaniach, jakie stoją przed Wspólnotą.
Walka z pandemią, organizacja masowych szczepień przeciwko Covid-19, ochrona praworządności, nowe podatki dla wielkich korporacji, a także transformacja cyfrowa i wzmocnienie finansowania walki ze zmianami klimatu. Dodatkowo, przygotowania do listopadowego klimatycznego szczytu COP26 w Glasgow. To tematy, które znalazły się w Orędziu przewodniczącej Komisji.
Von der Leyen kilkakrotnie mówiła o kwestiach dotyczących bezpośrednio Polski. Wśród nich znalazły się mające teraz miejsce wydarzenia na granicy Polski i Białorusi. Wspomniała także o sukcesie, jakim jest fakt, że Polska jest dziś największym eksporterem autobusów elektrycznych w Europie.
Mowa była również o europejskim dążeniu do ochrony praworządności i planach wprowadzenia przepisów chroniących wolne media.
Pandemia
Przewodnicząca Komisji powiedziała, że ponad 70 proc. dorosłych w UE jest w pełni zaszczepionych. Jak dodała, Unia dostarczyła ponad 700 mln dawek szczepionek obywatelom wspólnoty, a kolejne ponad 700 mln dawek przekazała 130 innym krajom.
Zwróciła uwagę na problem nierównej dystrybucji szczepionki na świecie. “W krajach o niskich dochodach podano mniej niż 1 proc. globalnej liczby dawek szczepionek – to wyraźnie pokazuje skalę niesprawiedliwości i konieczność jej szybkiego naprawienia. Jest to jedna z najważniejszych geopolitycznych kwestii naszych czasów” – powiedziała Ursula von der Leyen.
Dodała, że UE inwestuje 1 miliard euro w zwiększenie zdolności produkcyjnej szczepionek mRNA w Afryce.
Odbudowa gospodarki po pandemii
Von der Leyen chwaliła też unijne działania, które doprowadziły do powrotu gospodarki do normalności po lockdownach.
“Spodziewamy się, że 19 państw wróci do sytuacji sprzed pandemii już w tym roku, a pozostałe niedługo później. Wzrost w strefie euro był w ostatnim kwartale większy niż w USA i Chinach” – powiedziała.
Suwerenność technologiczna
Przewodnicząca KE powiedziała, że UE dokona inwestycji “na bezprecedensową skalę” w technologię 5G i infrastrukturę światłowodową. Wydatki na cyfryzację w ramach NextGenerationEU przekroczą nawet poziom 20 procent. Inwestycje te są kluczowe dla zabezpieczenia “suwerenności technologicznej” Europy, wskazała w przemowie.
W tym kontekście zwróciła uwagę na uzależnienie gospodarki europejskiej od łańcuchów produkcyjnych z Azji. To z nich pochodzą nowoczesne mikroczipy, dlatego UE zamierza zbudować swój łańcuch wartości niezbędny do ich produkcji we wspólnocie.
“Celem jest stworzenie wspólnie nowoczesnego europejskiego ekosystemu układów scalonych obejmującego ich produkcję. W ten sposób zagwarantujemy sobie bezpieczeństwo dostaw i stworzymy nowe rynki dla przełomowej europejskiej technologii” – powiedziała.
Sprawiedliwość społeczna
Ursula Von der Leyen odniosła się też do koncepcji płacenia nowych podatków przez korporacje.
“Zaproponujemy projekt aktu prawnego wymierzonego w fikcyjne firmy i zyski ukrywane za ich pośrednictwem. Dołożymy także wszelkich starań, aby zatwierdzone zostało historyczne globalne porozumienie w sprawie minimalnej stawki podatkowej dla przedsiębiorstw” – powiedziała.
Dodała, że płacenie odpowiednich podatków to nie tylko dbanie o finanse publiczne, ale kwestia sprawiedliwości.
Dla młodych pokoleń
W Orędziu przewodniczącej padła deklaracja, że rok 2022 będzie rokiem młodzieży europejskiej. Rozpoczęła je od stwierdzenia, że siła Europy, która pomoże jej przetrwać kryzys zdrowotny oraz mierzyć się z wyzwaniami kryzysu klimatycznego, drzemie w młodym pokoleniu Europejczyków.
“Nasza młodzież nadała znaczenie empatii i solidarności. Młodzi ludzie uważają, że jesteśmy odpowiedzialni wobec naszej planety. Niepokoją się o przyszłość, ale jednocześnie są zdecydowani zmienić ją na lepszą” – powiedziała.
“Unia będzie silniejsza, jeśli przejmie cechy naszego następnego pokolenia: refleksyjność, determinację i opiekuńczość” – dodała.
Von der Leyen zasygnalizowała uruchomienie programu skierowanego do młodych wkraczających na rynek pracy. ALMA ma być zawodowym odpowiednikiem programu Erasmus i umożliwić młodym staż zawodowy w innym kraju członkowskim.
Zmiany klimatu
“To pokolenie ma sumienie. Zmuszają nas, by robić więcej i szybciej, aby stawić czoła kryzysowi klimatycznemu. A wydarzenia tegorocznego lata potwierdzają tylko tę konieczność. Widzieliśmy powodzie, jakie nawiedziły Belgię i Niemcy. I pożary, które trawiły kontynent, od wysp greckich po wzgórza we Francji” – powiedziała von der Leyen.
W Orędziu odniosła się do raportu IPCC, który stwierdza, że ocieplanie klimatu to wina człowieka. Powiedziała jednak, że europejska gospodarka zmienia się, by przeciwdziałać zmianom klimatu:
“W pierwszym półroczu w Niemczech zarejestrowano więcej pojazdów elektrycznych niż samochodów z silnikiem Diesla. Polska jest obecnie największym eksporterem akumulatorów samochodowych i autobusów elektrycznych w UE”.
Dodała, że w zeszłorocznym orędziu przedstawiła cel redukcji emisji o 55 proc. do 2030 roku w UE, a obecnie te plany zostały już przekształcone w zobowiązania prawne.
Sprawiedliwa transformacja
By zmiany ku zielonej gospodarce były sprawiedliwe von der Leyen przedstawiła propozycję stworzenia Społecznego Funduszu Klimatycznego. Ma przeciwdziałać ubóstwu klimatycznemu, którym dotkniętych jest 34 miliony Europejczyków.
“Z dumą ogłaszam dziś, że UE podwoi swoje zewnętrzne finansowanie na rzecz bioróżnorodności, zwłaszcza dla krajów znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji” – powiedziała też przewodnicząca KE.
Przed COP26
Von der Leyen powiedziała też, że globalna Konferencja COP26 w Glasgow będzie próbą dla całego świata w kwestii przeciwdziałania zmianom klimatu.
“Należy teraz przygotować na konferencję w Glasgow konkretne plany dotyczące realizacji tych celów, a to dlatego, że obecne zobowiązania na 2030 roku nie pozwolą utrzymać globalnego ocieplenia na poziomie 1,5 stopnia Celsjusza” – powiedziała.
Podkreśliła też, że duże globalne gospodarki są zobowiązane wobec krajów najsłabiej rozwiniętych i najbardziej podatnych na zagrożenia. Dlatego Europa wydaje 25 mld dolarów rocznie na finansowanie walki ze zmianami klimatu na świecie, a zamierza teraz zwiększyć to finansowanie o 4 mld euro do 2027 roku.
“Jeśli UE i Stany Zjednoczone wspólnie zlikwidują lukę w finansowaniu działań na rzecz klimatu – to dadzą dobitny przykład światowego przywództwa w dziedzinie klimatu. Przyszedł czas, aby dotrzymać obietnic” – powiedziała, odnosząc się do deklaracji państw z Porozumienia Paryskiego.
Międzynarodowe konflikty
Von der Leyen mówiła też o sytuacji w Afganistanie. Zadeklarowała pomoc humanitarną dla Afganistanu o wartości 100 mln euro.
O sytuacji na granicy Polski i Białorusi powiedziała: „Reżim w Mińsku użył ludzi do swoich celów. Załadował ich do samolotów i dosłownie wypchnął na granice z Unią. Nie możemy tego tolerować. Stąd szybka reakcja Unii na tę sytuację. Zapewniam Państwa, że będziemy nadal wspierać Litwę, Łotwę i Polskę. I nazwijmy to po imieniu: jest to hybrydowy atak mający na celu destabilizację Europy”.
Zasygnalizowała też, że UE zajmie się w przyszłości stworzeniem strategii zarządzania migracjami ludności, wzmocni ściganie przestępstw przemocy wobec kobiet.
Odnosząc się do konfliktów o praworządność, stwierdziła, że na straży wartoścu UE stoi Europejski Trybunał Sprawiedliwości. „Wyroki te są wiążące. I dbamy o to, by były wykonywane. W każdym państwie członkowskim Unii”, powiedziała przewodnicząca w KE.
Zapowiedziała także nowe przepisy chroniące wolność mediów.
Dzisiejsze problemy polityczne przykryły sukces gospodarczy Polski – pisze felietonista FT