Senacka Komisja Budżetu i Finansów Publicznych rekomenduje Senatowi przyjęcie ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, która wprowadza tzw. wakacje kredytowe, z poprawkami o charakterze legislacyjnym i doprecyzowującym.
Senatorowie zaproponowali doprecyzowanie przepisów o wakacjach kredytowych w taki sposób, by z ustawy wynikało, że prawem tym objęte są wszystkie umowy o kredyt hipoteczny na cele mieszkaniowe spełniające wymogi ustawy o kredycie hipotecznym, także te, które zawarte zostały jeszcze przed wejściem w życie ustawy o kredycie hipotecznym w 2017 r.
Biuro Legislacyjne Senatu zwróciło uwagę na bardzo szeroki zakres spraw uregulowanych w tej ustawie – od finansowania społecznościowego, przez przepisy dotyczące tzw. wakacji kredytowych, funkcjonowania Funduszu Wsparcia Kredytobiorców, po zapisy dotyczące wprowadzenia zamiennika WIBOR i przedłużenia okresu obowiązywania tzw. tarczy antyinflacyjnej.
W ocenie Biura Legislacyjnego, zakres poprawek wprowadzanych na etapie prac sejmowych może budzić zastrzeżenia natury konstytucyjnej.
Na czym polegają poprawki senackiej komisji?
Większość poprawek proponowanych przez senacką komisję ma charakter redakcyjno-legislacyjny i doprecyzowujący.
Ustawa o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom wprowadza wakacje kredytowe – możliwość zawieszenia spłaty rat kredytów hipotecznych na 8 miesięcy: w 2022 i 2023 r. Kredytobiorcy mogliby z nich skorzystać w dowolnych dwóch miesiącach trzeciego i czwartego kwartału bieżącego roku oraz po jednym miesiącu w każdym z kwartałów 2023 roku.
Wakacje kredytowe mają dotyczyć zarówno części kapitałowej, jak i odsetkowej raty. Termin na spłatę zostanie przesunięty bez dodatkowych odsetek. Rozwiązanie będzie dostępne dla jednego kredytu wszystkich kredytobiorców, którzy mają kredyty w polskich złotych.
Ile będą kosztować wakacje kredytowe?
Wartość wsparcia oceniana jest na ok. 4 mld zł – podano w ocenie skutków regulacji (OSR). Z analiz Narodowego Banku Polskiego (NBP) wynika, że koszt wakacji kredytowych może sięgać ok. 20 mld zł. Według szacunków Związku Banków Polskich (ZBP), przy założeniu, że z tego rozwiązania skorzysta 80 proc. uprawnionych łączny koszt dla banków osiągnąłby poziom od 13,1 do 16,4 mld zł w 2022 roku oraz od 21,3 do 27,9 mld zł w okresie 2022-2023.
Wskaźnik WIBOR. Co dalej?
Ustawa zawiera także zapis, dotyczący zastąpienia WIBOR innym wskaźnikiem, który ma obniżyć wysokość rat kredytowych. Proces wyznaczenia zamiennika za WIBOR zostanie uregulowany ustawowo.
Procedura wyznaczenia zamiennika, po wystąpieniu zdarzenia uruchamiającego, określonego w unijnym rozporządzeniu BMR, będzie inicjowana przez Komisję Nadzoru Finansowego. Po wypracowaniu danego rozwiązania minister właściwy do spraw instytucji finansowych będzie mógł określić zamiennik w drodze rozporządzenia.
Jeżeli jednak nie uda się doprowadzić do wyznaczenia zamiennika, wówczas ustawodawca przewidział możliwość wyznaczenia zamiennika za WIBOR na podstawie stawki POLONIA. Dzięki zastąpieniu WIBOR innym wskaźnikiem kredytobiorcy mieliby zaoszczędzić ok. 1 mld zł rocznie.
Dzięki proponowanym zmianom Fundusz Wsparcia Kredytobiorców zostanie zasilony dodatkowymi środkami w wysokości 1,4 mld zł.
Wsparcie z Funduszu może wynosić do 2 tys. zł i może być wypłacana przez 36 miesięcy. Spłata pożyczki ma rozpoczynać się po dwóch latach od ostatniej wypłaty – w 144 równych i nieoprocentowanych ratach. Część pożyczki będzie mogła zostać umorzona. Warunkiem umorzenia jest terminowa spłata 100 pierwszych rat.
Na etapie prac sejmowych przyjęto do ustawy poprawkę , która zakłada przedłużenie rozwiązań z tarczy antyinflacyjnej w zakresie obniżenia akcyzy, VAT i podatku od sprzedaży detalicznej na paliwa, nawozy, nośniki energii elektrycznej do 31 października 2022 r.
Ustawa dostosowuje polskie prawo do przepisów unijnych dotyczących działalności platform crowdfundingowych. Nadzór nad nimi obejmie Komisja Nadzoru Finansowego. Dzięki nowym przepisom zyskają małe i średnie przedsiębiorstwa, w szczególności startupy. Podniesione zostaną dla nich limity, które pozwolą pozyskiwać im większy kapitał, np. na inwestycje.