W minionym roku w państwach należących do OECD, czyli także w Polsce, rządowe zapotrzebowanie na pożyczki spadało, a zadłużenie zmniejszyło się. Jednak normalizacja ta została zakłócona przez skutki finansowe i gospodarcze rosyjskiej wojny przeciwko Ukrainie. Dlatego w tym roku ponownie wzrośnie zapotrzebowanie na pożyczki.
Jak wynika z najnowszych danych Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, reakcje fiskalne na pandemię COVID-19 doprowadziły w 2020 roku do rekordowego wyemitowania długu w obszarze OECD, gdzie brutto zapotrzebowanie na pożyczki państwowe osiągnęło poziom 15,4 biliona dolarów amerykańskich.
Poziomy zadłużenia nieco się zmniejszyły w 2021 roku, a następnie w 2022 roku, ale eksperci z OECD prognozują ich wzrost o 6 proc. w 2023 roku, do 12,9 biliona dolarów amerykańskich. Ten wzrost dotyczy głównie krajów najbardziej dotkniętych rosyjską wojną przeciwko Ukrainie, czyli także Polski.
Rządy centralne coraz bardziej zadłużone
– Oczekuje się, że wartość zadłużenia rynkowego rządów centralnych w obszarze OECD będzie kontynuować swoje nominalne wzrosty w 2023 roku, osiągając niemal 52 biliony dolarów amerykańskich, co stanowi wzrost o ponad 30 proc. w porównaniu do 2019 roku. Ta suma spadła jako procent PKB, z szczytu 90 proc. w 2020 roku do około 83 proc. w 2022 i 2023 roku, ale całkowite zadłużenie nadal przekracza o 10 punktów procentowych PKB poziomy sprzed pandemii – czytamy w raporcie OECD.
Eksperci wskazują też, że państwa-pożyczkodawcy refinansują znaczną część długu po wyższych stopach procentowych, pomimo dłuższego przeciętnego okresu do spłaty zadłużenia. Jak zauważają, w ciągu ostatniego roku stopy procentowe banków centralnych znacznie wzrosły, a programy zakupu aktywów są w niektórych przypadkach odwracane.
W połączeniu z nasilającymi się napięciami geopolitycznymi i globalną niepewnością gospodarczą, apetyt inwestorów na ryzyko zmalał, podczas gdy wiele rynków zmaga się z zwiększoną zmiennością i kurczeniem się płynności.
Chcesz być na bieżąco? Subskrybuj 300Sekund, nasz codzienny newsletter!
– W ciągu roku tempo zacieśniania polityki pieniężnej przyspieszyło, globalne zapotrzebowanie na ryzyko finansowe uległo zmianie, a zaufanie inwestorów spadło. Oznacza to koniec długiego okresu korzystnych warunków finansowania dla emitentów państwowych, gdyż dostosowują się do nowej rzeczywistości i szybko zmieniającego się otoczenia rynkowego – wskazują także analitycy.
Jeżeli chodzi o Polskę, specjaliści z Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, podkreślają że „ze względu na cykl zaostrzania polityki pieniężnej oraz ryzyka geopolityczne, nastroje na rynkach pogorszyły się, a popyt inwestorów na aukcjach zmniejszył się w porównaniu do tego samego okresu w 2021 roku”.