W niedogrzanych mieszkaniach mogą żyć nawet 2 miliony Polaków, a pełnowartościowego posiłku nie zjada około 1,5 miliona. Takie wnioski można wysnuć na podstawie danych Eurostatu o warunkach życia w Europie. I choć pod tym względem Polska wypada lepiej niż średnio unijne kraje, to w obydwu przypadkach sytuacja pogorszyła się w porównaniu z 2021 r.
Jak wynika z raportu „Key figures on European living conditions – 2023 edition”, opublikowanego właśnie przez Eurostat, blisko 5 proc. Polaków ma za zimno w domach, a 4 proc. nie może sobie pozwolić na posiłek z mięsem, rybą (lub ich odpowiednikiem wegetariańskim) co drugi dzień.
A to tylko część obrazu. Za trudne warunki życiowe Eurostat uznaje nie tylko niedogrzane mieszkanie czy brak pełnowartościowych posiłków. W tej definicji mieszczą się także trzy deficyty: brak możliwości finansowych pozwalających na wyjazd na wakacje co roku, brak regularnego udziału w aktywnościach rekreacyjnych oraz brak osobistego dostępu do internetu w domu.
Połowa Europejczyków ma problemy, jak wypada Polska?
W tym szerszym ujęciu w 2022 roku 45,5 proc. gospodarstw domowych w UE miało przynajmniej pewne trudności z wiązaniem końca z końcem.
Udział gospodarstw domowych, które zmagały się z takim problemem, wahał się od mniej niż jednej czwartej w Szwecji, Niemczech, Holandii, Finlandii i Luksemburgu do ponad 62,5 proc. w Bułgarii, Włoszech, Grecji, Słowacji i Chorwacji. W Polsce problemy finansowe ma od 45,5 do 57,5 proc. osób.
Pokazuje to poniższa mapa.
Za zimno w domach
Szczególnie istotne u progu sezonu grzewczego jest to, jak Europejczycy, w tym Polacy, nie są w stanie zapewnić sobie ciepłego mieszkania. Średnio w Unii Europejskiej w 2022 r. 9,3 proc. osób nie było w stanie utrzymać w swoim domu odpowiedniej temperatury. W Polsce odsetek ten wyniósł 4,9 proc. i wzrósł o 1,7 punktu procentowego w porównaniu z 2021 r.
Najmniejsze problemy z zachowaniem ciepła miała Finlandia (1,4 proc.). Największe natomiast Bułgaria (22,5 proc).
Jak zaznacza Eurostat, zdolność do utrzymania domu w odpowiednim cieple zależy od wielu czynników, w tym ogólnego stanu budynku, temperatury na zewnątrz i kosztów energii.
Wakacje? Nie dla 27,6 proc. Polaków
A co z wakacjami? W 2022 roku 28,6 proc. osób w UE nie mogło sobie pozwolić na tydzień wakacji poza domem co roku, w porównaniu do 27,7 proc. w 2021 roku. Najczęściej na wakacje wyjeżdżają mieszkańcy Luksemburga, bo tam odsetek tych, których na to nie stać, jest najniższy w Europie: wynosi 7,6 proc. Najgorzej jest w Rumunii, gdzie aż 62,5 proc. mieszkańców nie mogło sobie pozwolić na wyjazd.
Polski wynik jest niewiele niższy od unijnego. Dokładnie 27,6 proc. Polaków w 2022 r. nie stać było na 7 dni wakacji spędzonych poza domem.
Lepiej wypadamy jeżeli chodzi o regularny udział w aktywnościach rekreacyjnych. Na takie aktywności nie mogło sobie pozwolić w ubiegłym roku 9 proc. Polaków, podczas gdy średnia unijna to 12,4 proc. osób. Biorąc pod uwagę wszystkie państwa członkowskie, odsetek ten był najniższy w Chorwacji (2,6 proc.). Z regularnych aktywności rekreacyjnych w największym stopniu nie mogli korzystać mieszkańcy Rumunii (30,4 proc.).
Posiłek z mięsem lub rybą co drugi dzień
Wynik lepszy niż średnia unijna mamy także jeżeli chodzi o posiłki. W Polsce w 2022 r. 4,1 proc. osób nie mogło sobie pozwolić na posiłek z mięsem, kurczakiem, rybą (lub ich odpowiednikiem wegetariańskim) co drugi dzień. Podczas gdy średnia unijna wynosi 8,3 proc. Wśród państw członkowskich UE ten odsetek był najniższy w 2022 roku w Irlandii (1,4 proc.) i najwyższy w Rumunii (22,1 proc.).
Nie ma się jednak z czego cieszyć. To oznacza, że pełnowartościowego posiłku nie zjada 1,5 mln osób Polaków oraz 37 mln mieszkańców Unii Europejskiej.
Chcesz być na bieżąco? Subskrybuj 300Sekund, nasz codzienny newsletter! Obserwuj nas też w Wiadomościach Google.
Co gorsza, zarówno nad Wisłą, jak i innych unijnych państwach sytuacja pogarsza się z roku na rok. Kiedy porównamy rok 2021 do 2022 w Polsce mamy do czynienia ze wzrostem o 3,6 punktu procentowego, a średnio w UE o 7,3 punktu procentowego.
Jest jeszcze jedna kategoria, w której uzyskaliśmy rezultat lepszy niż unijna średnia. W 2022 roku 2,4 proc. osób w UE nie mogło sobie pozwolić na dostęp do internetu do użytku osobistego w domu, w Polsce był to 1,0 proc. osób. Najlepiej w tej kwestii radzą sobie Finowie (0,3 proc.), najgorzej mieszkańcy Rumunii (9,1 proc.).
W tej kwestii Polska stoi w miejscu, bo niezmiennie z 1,0 proc. osób, które nie mają osobistego dostępu do internetu w domu mamy do czynienia od 2020 r.
Mimo że w trzech kategoriach na pięć Polska odnotowuje lepsze rezultaty w porównaniu z unijną średnią, nie mamy powodu do zadowolenia. Zakładając, że jest nas 37,6 mln, ciepła w domach brakuje prawie 2 mln osób, pełnowartościowego posiłku nie zjada 1,5 mln osób, 3,3 mln osób nie może pozwolić sobie na regularny udział w aktywnościach rekreacyjnych a 10,3 mln osób nie stać na tydzień wakacji poza domem co roku.
To też może Cię zainteresować:
- Ubóstwo energetyczne zwiększyło się w Europie. Wszystko przez kryzys
- Ubóstwo energetyczne to „znaczny problem” Warszawy. Zagrożona nawet jedna piąta mieszkań
- Ubóstwo w dzieciństwie kładzie się cieniem na całe życie. Niezdrowa impulsywność nabyta
- Ubóstwo wśród dzieci. Polska się wyróżnia na tle Europy w zwalczaniu tego zjawiska