Magazyny gazu, które należą obecnie do PGNiG, nie zostaną sprzedane po połączeniu spółki z PKN Orlen. Zmieni się natomiast ich operator. Są duże szanse, że zostanie nim firma, w której 100 proc. udziałów ma Skarb Państwa.
PKN Orlen przejmie Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo (PGNiG). Tym samym największa polska firma zajmująca się poszukiwaniem, wydobyciem i magazynowaniem gazu oraz ropy stanie się częścią tego koncernu paliwowo-energetycznego.
Transakcja obejmie też spółki należące do PGNiG. Jedną z nich jest Gas Storage Poland, zajmująca się magazynowaniem gazu. Właśnie tę spółkę musi sprzedać PGNiG, jeśli ma zamiar połączyć się z Orlenem. Wiele wskazuje na to, że jej potencjalnym nowym właścicielem może zostać Gaz-System SA.
Warunek od UOKiK
Fuzja Orlenu i PGNiG jest planowana od dłuższego czasu. Zgodę na dokonanie przejęcia wydał w marcu tego roku Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta.
Ale zgoda była warunkowa, a warunki dotyczą właśnie sprzedaży i funkcjonowania spółki Gas Storage Poland.
Przede wszystkim, w ciągu roku od wchłonięcia PGNiG przez Orlen, Gas Storage musi zostać sprzedana innej firmie. Nie może być to podmiot należący do PKN Orlen. Żaden z podmiotów z tej grupy nie może kontrolować ani „współkontrolować” spółki po jej sprzedaży.
To oznacza, że Orlen nie może np. sprzedać całości ani większości udziałów w firmie żadnej swojej spółce-córce.
Warunek postawiony przez UOKiK dotyczy jednak własności firmy Gas Storage – a nie samego systemu magazynowania gazu. Jego właścicielem nadal będzie koncern powstały z połączenia PGNiG i Orlenu. Jest to zastrzeżone także w decyzji UOKiK.
Magazyny gazu, których operatorem jest obecnie spółka Gas Storage Poland, nie należą do niej formalnie. Są jedynie przez nią obsługiwane. I tak ma pozostać – przynajmniej 10 lat po zbyciu spółki przez PGNiG/PKN Orlen.
Firma, która kupi Gas Storage Poland, musi podpisać z Orlenem umowę na 10 lat, w której zobowiąże się do świadczenia usług operatora magazynów, które dotychczas obsługiwała firma. Z drugiej strony, koncern powstały z połączenia Orlenu i PGNiG będzie musiał podpisywać umowę na świadczenie usług operatora gazu właśnie z nowym właścicielem firmy.
Magazyny nie trafią „w obce ręce”
Do kwestii przejęcia odnosi się także PGNiG w mediach społecznościowych. Jak zwraca uwagę, podziemne magazyny gazu pozostaną własnością koncernu. Zmieni się jedynie ich operator – na inną polską spółkę:
W związku z nieprawdziwymi informacjami pojawiającymi się w mediach, wyjaśniamy: nie ma mowy o sprzedaży podziemnych magazynów gazu. Po połączeniu #PGNiG z @PKN_ORLEN magazyny pozostaną własnością nowo utworzonego koncernu. Zmieni się tylko ich operator, na inną polską🇵🇱 spółkę. pic.twitter.com/U1UfMWS2EW
— PGNiG (@GK_PGNiG) July 31, 2022
O tym, że podmiot zajmujący się operowaniem magazynami gazu nie powinien przechodzić w „obce ręce” odnosił się już przy wydaniu decyzji UOKiK były prezes PGNiG, Paweł Majewski.
– Na szczęście jest bezpiecznik w postaci decyzji prezesa UOKiK, który będzie ostatecznie zatwierdzał to, komu będzie mógł być sprzedany całościowy pakiet udziałów w Gas Storage Poland – mówił w marcu Majewski z rozmowie z Polskim Radiem 24.
W decyzji UOKiK-u nie ma jednak mowy, że nabywcą Gas Storage musi być polska firma. Skąd więc ta pewność po stronie PGNiG?
Można o tym wnioskować z projektów rządu dotyczących ustawy regulującej rynek energetyki w Polsce.
Prawo energetyczne o operatorze
Zgodnie ze znowelizowanym prawem energetycznym, ustawą kompleksowo regulującą rynek energetyki w Polsce, można wnioskować, operatorem sieci przesyłu gazu w Polsce może być jedynie spółka będąca w 100 proc. własnością Skarbu Państwa.
Operatora systemu wyznacza Prezes Urzędu Regulacji Energetyki. Oprócz kwestii takich jak posiadanie koncesji czy odpowiednich środków finansowych, firma będąca operatorem przesyłu gazu musi gwarantować należyte wykonanie ciążących na nią obowiązków.
W związku z tym, ustawa określa kryteria odmowy udzielenia przez Prezesa URE statusu operatora. Jednym z nich jest enigmatycznie brzmiące „nie spełnienie warunków, o których mowa w artykule 9k ustawy”. Tym warunkiem jest nic innego jak precyzyjne określenie formy prawnej, w jakiej powinien działać operator:
Pełny artykuł 9k prawa energetycznego brzmi następująco:
Operator systemu przesyłowego działa w formie spółki akcyjnej, której jedynym akcjonariuszem jest Skarb Państwa.
Problem jednak w tym, że artykuł przesądza jedynie o formie prawnej operatora systemu przesyłowego. W ustawie brak natomiast charakterystycznego sformułowania „przepis stosuje się odpowiednio” do innych rodzajów operatorów. Rada Ministrów planuje jednak, że taki sam wymóg będzie dotyczył operatora systemu magazynowania gazu.
Gaz-System kupi Gas Storage?
O tym, że rząd chce aby operator systemy magazynowania gazu (OSMG) również musiał spełniać takie same kryteria, jak operator przesyłu, można wnioskować z projektu nowelizacji ustawy, który pojawił się w wykazie prac rządu jeszcze w grudniu 2021 roku.
Wtedy rząd zakładał, że uda się go przyjąć w I kwartale 2022 roku. Obecnie jednak w wykazie planowana data przyjęcia ustawy to IV kwartał tego roku.
W opisie planowanych zmian czytamy:
– Biorąc pod uwagę cel nowelizacji, jakim jest wzmocnienie bezpieczeństwa paliwowego państwa, projektowane przepisy przewidują powierzenie funkcji OSMG spółce akcyjnej, której wyłącznym akcjonariuszem jest Skarb Państwa (lub podmiot będący w 100 proc. własnością takiej spółki).
Ale to nie wszystko. Dalsza część uzasadnienia projektu mówi:
– Powyższe warunki spełnia w szczególności operator systemu przesyłowego gazowego. Powierzenie mu funkcji OSMG przyczyniłoby się do poprawy zarządzania systemem przesyłowym, zagwarantowania efektywnego wykorzystania istniejących pojemności magazynowych oraz budowy nowych magazynów gazu ziemnego odpowiadających potrzebom rynkowym i wymaganiom regulacyjnym.
Obecnie operatorem systemu przesyły gazu jest właśnie spółka Gaz-System SA. To spółka będąca własnością Skarbu Państwa, która zarządza m. in. terminalem LNG w Świnoujściu czy polskim odcinkiem gazociągu jamalskiego. Można więc przypuszczać, że to w jej ręce może trafić Gas Storage Poland.
Do momentu publikacji naszego artykułu nie było jeszcze oficjalnych komunikatów o tym, kto może być nowym nabywcą firmy.
Polecamy także:
- PGNiG odebrało w I połowie roku 60 proc. więcej dostaw LNG niż w 2021
- Więcej gazu LNG zamiast dostaw z Rosji. PGNiG inwestuje we własne gazowce
- W pierwszych miesiącach 2022 PGNiG dwukrotnie zwiększa zyski. To efekt historycznie wysokich cen gazu
- Fuzja PKN Orlen i Lotosu formalnie zakończona. Połączenie spółek zarejestrowane w KRS