W Europie najdłużej aktywni zawodowo są Islandczycy. W ciągu swojego życia będą pozostawać prawie 46 lat na rynku pracy. Na drugim biegunie są Turcy. Polakom pod tym względem bliżej do południa kontynentu niż do mroźnej Skandynawii.
Zwiększanie aktywności zawodowej jest szczególnie ważne przy obecnych napięciach na rynku pracy. Powie to każdy ekspert, który się nim zajmuje: w obliczu coraz większego problemu z pozyskaniem nowych rąk do pracy, wobec coraz mniej korzystnej demografii, zwiększanie aktywności będzie kluczowe dla utrzymania rozwoju gospodarczego. I wiele pod tym względem zmieniło się w Polsce na lepsze w ostatnich latach.
Ale nadal aktywność zawodowa u nas w porównaniu do innych krajów Europy wypada średnio. Dotyczy to szczególnie kobiet. Łatwo to udowodnić posługując się najnowszymi szacunkami Eurostatu na temat przewidywanego okresu trwania aktywności zawodowej w ciągu życia.
Co zmierzył Eurostat
Dane, które przytaczamy poniżej to coś w rodzaju prognozy sporządzonej na podstawie aktualnych trendów na poszczególnych rynkach. Pokazują one, ile czasu osoby, które w 2023 roku miały po 15 lat, pozostaną aktywne na rynku pracy w ciągu reszty swojego życia.
Według tych informacji średnia dla całej Unii Europejskiej to obecnie 36,9 roku. To nieco dłużej niż rok wcześniej (36,5 roku). Ale nawet nie samo wydłużanie się czasu, jaki mamy pracować jest tu najciekawsze, a bardzo duże różnice, jakie występują pomiędzy krajami w Europie. Pokazuje to ta mapa, która obejmuje nie tylko członków UE, ale też inne państwa, które udostępniły swoje dane Eurostatowi.
Na samej górze zestawienia są Islandia (45,7 roku), Holandia (43,7) i Szwecja (43,1). Listę zamykają Turcja (29,9 roku aktywności zawodowej), Rumunia (32,2) i Włochy (32,9).
Polsce pod tym względem bliżej do południa Europy. Średni spodziewany czas aktywności zawodowej w ciągu życia wynosi u nas 35,2 roku.
Kobiety pracują krócej
Jeszcze ciekawiej wyglądają te dane w podziale na płeć. Średnia długość życia zawodowego mężczyzn w UE wynosi 39 lat, podczas gdy dla kobiet to 35 lat. Różnica to zatem 4 lata. Jak w tym ujęciu wypadają poszczególne kraje UE i reszty Europy?
Pomijając Turcję, gdzie różnica to prawie 19 lat (co daje temu krajowi pozycję niekwestionowanego lidera pod względem luki w aktywności zawodowej pomiędzy płciami) największe dysproporcje występowały we Włoszech (8,9 roku), w Rumunii (7,1) i w Grecji (6,9).
Ale są też w Europie kraje, gdzie oczekiwany czas trwania aktywności zawodowej kobiet jest dłuższy niż mężczyzn. To Estonia, gdzie różnica wynosi 1,3 roku na korzyść kobiet i Litwa, gdzie wynosi ona prawie rok.
Na tym tle Polska wypada przeciętnie. Aktywność zawodowa Polek ma trwać przeciętnie 33 lata, a Polaków 37,3 roku. Różnica u nas to zatem 4,3 roku.
Ale, co ważniejsze, ta różnica się zawęża, głównie dzięki coraz większej aktywności zawodowej kobiet.
Dla porównania 10 lat temu kobiety w Polsce przeciętnie pozostawały na rynku pracy niespełna 30 lat, a różnica była o prawie rok dłuższa niż obecnie.
Po co nam większa aktywność zawodowa kobiet
Eksperci podkreślają przy każdej okazji, jak ważne jest zwiększanie aktywności zawodowej kobiet. Choćby ze względu na kształt systemu emerytalnego. W Polsce to system zdefiniowanej składki, gdzie wysokość emerytury zależy od wielkości zgromadzonego kapitału emerytalnego. A ten od zarobków, ale też od czasy trwania kariery zawodowej.
Zwiększanie aktywności zawodowej kobiet jest istotne też z innych powodów. Według danych OECD, wyższa aktywność zawodowa kobiet może przyczynić się do wzrostu PKB. W krajach z większym udziałem kobiet na rynku pracy obserwuje się wyższy poziom dobrobytu gospodarczego. Badania Banku Światowego wskazują, że włączenie większej liczby kobiet do rynku pracy może zmniejszyć nierówności dochodowe i poprawić standard życia rodzin.
Wśród ekspertów jest też zgoda co do instrumentów, jakich należy użyć, by tę aktywność zwiększać. Jednym z nich jest rozwój systemu opieki nad dziećmi, co pozwoli kobietom na łączenie obowiązków zawodowych z rodzinnymi. Inny to upowszechnianie elastycznych form zatrudnienia, takich jak praca zdalna czy elastyczne godziny pracy. W wielu rekomendacjach wymienia się także dążenie do równości płac między kobietami i mężczyznami, w czym mogłaby pomóc chociażby jawność wynagrodzeń.
opracował Marek Chądzyński
Polecamy także:
- Te powiaty wyróżniają się pod względem bezrobocia. Oto najnowsze zestawienie [MAPA]
- Kto w Europie najdłużej cieszy się dobrym zdrowiem. Polska blisko europejskiej średniej
- Coraz mniej ofert, coraz więcej kandydatów. Eksperci mówią o nowym trendzie na rynku pracy
- Płaca minimalna w Polsce rośnie jak na drożdżach. Wyprzedzamy niemal wszystkie kraje OECD [WYKRESY]