Ze względu na wojnę w Ukrainie, rząd polski zrezygnował z ograniczeń dotyczących spalania paliw i wprowadził dopłaty do węgla. Spowodowało to ogromne problemy z jakością powietrza, zwłaszcza na południu Polski. Węgiel wciąż pozostaje istotnym problemem w naszym kraju.
Jednym z głównych czynników przyczyniających się do zanieczyszczenia powietrza w Polsce jest nadmierne spalanie węgla, zarówno w celu produkcji energii elektrycznej, jak i w sektorze domowym. Wiele gospodarstw domowych wciąż korzysta z przestarzałych kotłów na węgiel, co prowadzi do emisji szkodliwych substancji do atmosfery.
Jak donosi reportaż brytyjskiego dziennika The Guardian, wiele kopalni w Polsce wciąż pozostaje aktywnych, pomimo złego wpływu na środowisko. Wynika to w dużej mierze z „kultury górnictwa”, która jest mocno zakorzeniona w świadomości Polaków z południa.
Górnictwo to wciąż istotna gałąź gospodarki
Górnictwo stało się nie tylko ważną gałęzią gospodarki, ale także miało duży wpływ na kulturę, tradycje i tożsamość Polaków. Górnicy, zwani często „czarnymi diamentami”, stali się symbolem siły, wytrwałości i solidarności.
Często posiadają oni swoje własne organizacje, związki zawodowe i społeczności, które dbają o swoje interesy i wspierają się nawzajem. Solidarność i jedność są kluczowymi wartościami w kulturze górnictwa.
Czytaj także: Węgiel to przeżytek. Eksperci: Polska energetyka zazieleni się za kilka lat, ale niemałym kosztem
Dziennikarz Guardiana odwiedził ostatnio kilka kopalni na Górnym i Dolnym Śląsku. W rozmowie z górnikami oraz przedstawicielami związków zawodowych, otwarcie przyznano, że transformacja energetyczna nie jest procesem, który można łatwo i szybko wykonać.
– Należy pozostać przy tym źródle energii jakim jest węgiel. Dla dobra kraju i tego regionu nie można z impetem odejść od węgla – przyznał w rozmowie jeden z górników kopalni w Jankowicach. – Wiele gałęzi przemysłu wykorzystuje prąd do codziennego funkcjonowania. Nawet gdy starają się przekonać o swojej neutralności klimatycznej, skądś ten prąd w Polsce należy wpierw wytworzyć – dodano.
Produkcja prądu z węgla w Polsce odgrywa ważną rolę w sektorze energetycznym kraju. Polska jest jednym z największych producentów i konsumentów węgla w Europie. Węgiel kamienny jest wciąż głównym surowcem energetycznym w Polsce, chociaż udział innych źródeł energii rośnie stopniowo.
Górnicy otwarcie przyznają, że stopniowe, lecz intensywne zamykanie kopalń spowoduje duże zamieszanie na rynku, gdyż wiele z nich nie wyobraża sobie przebranżowienia oraz odejścia z pracy, której ich nauczano „z dziada pradziada”. Lecz są i tacy, którzy przyznają ze istnieją perspektywy w przyszłości dla eks-górników.
– Będą powstawały nowe miejsca pracy, a zamykanie kopalń nie powinno nastąpić nagle. Będzie to proces, na który wszyscy, mam nadzieje, będziemy odpowiednio przygotowani – dodał jeden z górników z Jankowic.
Ciężki orzech do zgryzienia
Nie wszystko jednak przebiega tak, jak można by sobie to wyobrazić. Najlepszym przykładem jest sytuacja kopalni Makoszowy w Zabrzu, która została zamknięta ponad 6 lat temu.
– Problem w transformacji energetycznej, a tym samym zamykaniu kopalń, wynika z kompletnej niesubordynacji ludzi za to odpowiedzialnych. „Moją” kopalnie likwidowano 6 lat, i w tym czasie nie stworzono żadnych nowych miejsc pracy – mówi Andrzej Chwiluk, przewodniczący związku zawodowego działającego na terenie kopalni w Zabrzu.
– Pokolenia ludzi, którzy pracowali na tej kopalni, zostały potraktowane najgorzej jak można tylko sobie wyobrazić. To nie było człowieczeństwo – podkreśla Andrzej Chwiluk.
Jednakże, górnicy wciąż szukają dialogu z rządzącymi.
– Potrzebna jest nam szeroka dyskusja, ale musi ona zostać przeprowadzona na warunkach partnerstwa. Zrobimy wszystko, aby takie sytuacje jak ta z kopalni w Zabrzu, nigdy się nie powtórzyły – dodano.
Młode pokolenie napędza do zmian
„Piątki dla klimatu” to organizacja proklimatyczna działająca w Polsce. Powstała na fali globalnego ruchu młodzieżowego pod nazwą „Fridays for Future” [Piątki dla Przyszłości – red.], zainicjowanego przez Gretę Thunberg.
Głównym celem organizacji proklimatycznych jest zwrócenie uwagi społeczeństwa i władz na pilną potrzebę działań w zakresie ochrony klimatu. Organizacja skupia przede wszystkim młodych ludzi, którzy wierzą w znaczenie walki ze zmianami klimatycznymi i dążą do wprowadzenia pozytywnych zmian.
Ta organizacja proklimatyczna odgrywa ważną rolę w mobilizowaniu młodych ludzi i generowaniu zmian społecznych na rzecz ochrony klimatu w Polsce.
– Górnicy w Polsce są przedstawiani jako ci, którzy nie chcą żadnych zmian, jako ci dzięki którym w Polsce nie dojdzie do żadnych zmian. Kreuje się ich jako wrogów klimatu – mówi w reportażu aktywistka Wiktoria Jędroszkowiak.
– Zrozumiałem ze młodzi ludzie nie chcą nas zniszczyć swoimi przekonaniami, czy zabrać nam naszą tożsamość. Oni chcą nam pomóc, tylko my [Górnicy – red.] nie potrafimy się otworzyć, żeby na ten temat rozmawiać – dodaje Andrzej Chwiluk.
Chcesz być na bieżąco? Subskrybuj 300Sekund, nasz codzienny newsletter
Młode pokolenie znane jest z zamiłowania do technologii i życia w social mediach. Umożliwiają one łatwą i szybką dystrybucję informacji na temat zmian klimatycznych.
Wpisy, zdjęcia, filmy i artykuły publikowane na platformach społecznościowych mogą dotrzeć do ogromnej liczby ludzi, zwiększając świadomość na temat problemu i skutków zmian klimatu.
Mają one potencjał do przełamywania barier geograficznych i kulturowych, umożliwiając globalny dialog na temat zmian klimatu.
Tym samym, wykorzystując dostępne nam narzędzia. należy dążyć do inwestowania w rozwój technologii odnawialnych, popierając innowacje i projekty zielonej energii. Jednocześnie wspierać społeczności zależne od przemysłu węglowego w ich przekształceniach i zapewnić im alternatywne źródła zatrudnienia.
Sytuacja dotycząca znaczenia węgla w polskiej energetyce i przemyśle była, jest i będzie tematem długich rozmów. Dzisiejsze wyzwania związane z węglem i zmianami klimatu wymagają wspólnego wysiłku zarówno ze strony rządu, jak i społeczeństwa.