Negocjacje na szczycie COP26, przełomowe konkluzje, niepokojące dane naukowe IPCC – rok 2021 to wydarzenia ważne dla walki ze zmianami klimatu.
1. Porozumienie o zakończeniu wydobycia węgla w Polsce
28 maja 2021 roku. Po wielu miesiącach negocjacji, zawarto porozumienie rządu z liderami związkowymi w sprawie zakończenia wydobycia węgla w Polsce. Data, którą wtedy wyznaczono to 2049 rok, symbolicznie wpisujący się w unijny cel neutralności klimatycznej w 2050 roku, ale zbyt późny, jeśli patrzeć na rekomendacje ws. odejścia od węgla dla krajów rozwiniętych.
Patryk Białas, ekspert Koalicji Klimatycznej ds. sprawiedliwej transformacji, uważa, że tak późna data to tak naprawdę brak planu transformacji. Uważa także, że rośnie ryzyko, iż “Polska stanie się węglowym skansenem Europy”. Więcej o tym pisaliśmy tutaj.
2. Konkluzje Szczytu Klimatycznego COP 26 w Glasgow
W pierwszej połowie listopada odbył się Szczyt Klimatyczny COP 26, przełożony o rok wskutek pandemii. Spotkali się na nim liderzy 120 państw, by wspólnie podjąć decyzje mające zatrzymać konsekwencje zmian klimatu – wzrost temperatury, podnoszenie się poziomów mórz, ekstremalne zjawiska pogodowe i masowe przesiedlenia ludzkości. Co udało się osiągnąć?
“Po raz pierwszy w historii negocjacji klimatycznych, zapisano w dokumencie końcowym COP, że węgiel jest kluczowym źródłem kryzysu klimatycznego” – powiedział Patryk Białas.
Polska miała zadeklarować konkretną datę odejścia od węgla podczas Szczytu. jednak ostatecznie potwierdziła jedynie, że będzie to w latach 40-tych.
“Wprawdzie nie udało się uzyskać od państw deklaracji wystarczających działań do utrzymania celu 1,5 stopnia (najbardziej optymistyczne szacunki wskazują na 1,8 stopnia, bardziej realistyczne na między 2,4 a 3,4 stopnia), ale sam cel 1,5 wciąż pozostaje w zasięgu przy zwiększeniu ambicji. A COP 26 wezwał m.in. wszystkie państwa do rewizji swych celów klimatycznych na rok 2030 tak, by w jeszcze większym stopniu były zgodne z celami porozumienia paryskiego” – komentuje też konkluzje Szczytu Marcin Kowalczyk z WWF Polska, ekspert Koalicji Klimatycznej.
3. Pakiet Fit for 55
Komisja Europejska przedstawiła w lipcu pakiet legislacji Fit for 55, który ma umożliwić zrealizowanie redukcji emisji o 55 proc. do 2030 roku.
“Sam cel redukcji emisji o 55 proc. nie jest wprawdzie wystarczający – do utrzymania wzrostu temperatury w zakresie wskazanym w porozumieniu paryskim potrzebna jest redukcja emisji w państwach OECD o 65 proc. – ale szczegółowe regulacje mogą zostać tak zmienione w wyniku negocjacji, że cel redukcyjny zostanie wykonany z nawiązką” – powiedział Kowalczyk.
4. Publikacja raportu IPCC
Ziemia ociepli się o 1,5 stopnia Celsjusza już do 2040 roku. Dowody na wpływ człowieka na globalne ocieplenie są „jednoznaczne”. Tak głosi najnowsza, szósta edycja raportu IPCC – najważniejszego dokumentu na świecie dotyczącego zmian klimatu.
„W świetle publikacji IPCC jest niepodważalne, że antropogeniczne emisje przyczyniają się do napędzania kryzysu klimatycznego. Od dziś już nikt, a w szczególności żaden polityk, nie ma prawa temu zaprzeczać” – mówił prof. Zbigniew Karaczun z SGGW w tym tekście, który wyjaśnia jakie są główne wnioski raportu.
5. Wzrost cen uprawnień do emisji oraz cen prądu i gazu
Rosnące przez cały rok i w grudniu już rekordowo wysokie ceny uprawnień do emisji CO2 wywołały duże zamieszanie polityczne, także w Polsce. Ten mechanizm mający zachęcać rynki do redukcji emisji, niektórzy uznali za przyczynę rosnących gwałtownie cen energii elektrycznej. Tutaj wyjaśniamy, że to bardziej skomplikowane.
Jednak system handlu emisjami ma duże znaczenie dla sukcesu projektu dekarbonizacji gospodarki.
“Będzie to miało istotne znaczenie w nadchodzących miesiącach i latach jako istotny bodziec ekonomiczny do rezygnacji z paliw kopalnych w energetyce i przemyśle – zakładając, że nie nastąpi zwycięstwo krótkookresowej polityki nad gospodarką” – powiedział Marcin Kowalczyk.
Światem, zwłaszcza Europą, wstrząsają dziś również rekordowo wysokie ceny gazu. Zdaniem Patryka Białasa szybka i sprawiedliwa transformacja mogłaby jedynie poprawić odporność Polski na tego rodzaju kryzysy.
“Ostatnie decyzje URE o drastycznych podwyżkach cen energii pokazują, że jedynym rozwiązaniem dla polskiej gospodarki jest szybka sprawiedliwa transformacja energetyczna. Mam wielką nadzieję, że w 2022 roku nastąpi poważna rewizja polityki klimatyczno-energetycznej Polski, przyspieszenie działań na rzecz neutralności klimatycznej i odejścia od węgla w polskiej energetyce w 2030 roku” – uważa Patryk Białas.
Gazprom zakręcił kurek. Czy Polska ma wystarczające zapasy gazu?