Jakie nowe przepisy wprowadza dyrektywa budynkowa? Czy właściciele domów będą musieli pozbyć się kotłów gazowych? Kiedy budynki będą musiały być zeroemisyjne? Czy Unia zapewni pieniądze na poprawę efektywności energetycznej? Odpowiadamy na najważniejsze pytania o nowelizację dyrektywy EPBD.
Z tego tekstu dowiesz się:
- Czego dotyczy dyrektywa EPBD?
- Jakie cele wytyczono w ramach nowelizacji dyrektywy?
- Jakie będą ograniczenia co do ogrzewania? Czy będzie trzeba wymienić kocioł gazowy?
- Jakie wymogi będą dotyczyć renowacji i remontów?
- Jakie inne przepisy wprowadza dyrektywa?
- W jaki sposób będzie można sfinansować renowacje i inne zmiany?
- Czy nowe przepisy już obowiązują?
Czego dotyczy dyrektywa EPBD?
Dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, w skrócie dyrektywa budynkowa lub EPBD, to część Europejskiego Zielonego Ładu. W kwietniu 2024 roku przyjęto jej rewizję, której celem jest przede wszystkim zmniejszenie zużycia energii przez budynki w całej Unii Europejskiej, a w efekcie także zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych.
Jakie cele wytyczono w ramach nowelizacji dyrektywy?
Dyrektywa zakłada, że średnie zużycie energii pierwotnej w budynkach mieszkalnych – czyli całkowite zużycie energii wynikające z ich użytkowania – spadnie o 16 proc. do 2030 roku i o 20-22 proc. do 2035 roku. Każde państwo członkowskie ma przyjąć własną drogę do osiągnięcia tych celów.
Inny cel wyznaczono dla budynków niemieszkalnych. Do 2030 roku państwa członkowskie powinny doprowadzić do renowacji 16 proc. najmniej efektywnych energetycznie budynków. Do 2033 roku renowacji ma być poddane już 26 proc. z nich.
Czytaj też: Czyste Powietrze do naprawy. Eksperci radzą rządowi, jak poprawić działanie programu
Nowe budynki – mieszkalne i użytkowe – będące własnością publiczną będą musiały być zeroemisyjne od 2028 roku. Natomiast budynki prywatne – od 2030 roku. Oznacza to w praktyce zakaz stosowania paliw kopalnych do zapewnienia energii elektrycznej w tych budynkach. Nowe budynki powinny być też od razu przystosowanie do instalacji fotowoltaiki na dachu, bez konieczności wykonywania przeróbek.
Jakie ograniczenia co do ogrzewania wynikają z dyrektywy?
Założeniem nowych przepisów jest stopniowe odejście od paliw kopalnych w kotłach wykorzystywanych do ogrzewania domów. Pierwszym krokiem w tym kierunku będzie zakaz udzielania publicznych dotacji na instalację samodzielnych kotłów opalanych gazem, węglem czy olejem opałowym.
Dyrektywa nie wprowadza zakazu instalacji takich kotłów, jednak umożliwia państwom członkowskim wprowadzenie takiego zakazu we własnym prawie. Kraje UE będą natomiast musiały przedstawić Komisji Europejskiej swoje sposoby na wyeliminowanie kotłów grzewczych na paliwa kopalne do 2040 roku. Na pytanie o status kotłów gazowych w istniejących budynkach będzie więc musiało odpowiedzieć polskie prawo.
Jakie wymogi będą dotyczyć renowacji i remontów?
By uniknąć nieprawidłowości, dyrektywa wprowadza standardy renowacji. Przewidziano też regulacje mające zapobiec eksmisjom wynikającym ze wzrostu czynszów po renowacji budynku.
Dyrektywa kładzie nacisk na zwalczanie ubóstwa energetycznego. Renowacje mają dotyczyć w pierwszej kolejności tych przypadków, w których doprowadzą do zauważalnego spadku wydatków na energię.
Państwa członkowskie zostały zobowiązane do sporządzenia krajowych planów renowacji budynków. Mają one stać się częścią krajowych planów na rzecz energii i klimatu. Pierwsze wersje planów Komisja Europejska powinna otrzymać do grudnia 2025 roku.
Jakie inne przepisy wprowadza dyrektywa?
Zgodnie z nową wersją dyrektywy, państwa członkowskie będą musiały podjąć działania ułatwiające instalowanie ładowarek do samochodów elektrycznych w budynkach wielorodzinnych. Dyrektywa wprowadza też wymagania dotyczące miejsc parkingowych dla rowerów przy nowych i odnowionych budynkach, a także przy istniejących dużych budynkach niemieszkalnych.
W jaki sposób będzie można sfinansować renowacje i inne zmiany?
W krajowych planach renowacji państwa członkowskie będą musiały wskazać źródła finansowania publicznego lub środki wsparcia finansowania prywatnego. Będą też zobowiązane do przeglądu polityk ochrony szczególnie wrażliwych gospodarstw domowych.
Interesuje cię energetyka i ochrona klimatu? Zapisz się na 300Klimat, nasz cotygodniowy newsletter
Środki na wsparcie będą mogły pochodzić z funduszy unijnych. Chodzi między innymi o fundusze polityki spójności, InvestEU, pożyczki z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, środki z Funduszu Modernizacyjnego oraz krajowych planów odbudowy.
Dodatkowe środki zapewni nowy Społeczny Fundusz Klimatyczny. Będzie zawierał środki w wysokości 86,7 mld euro na wsparcie gospodarstw domowych i mikroprzedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji. Renowacje mające poprawić efektywność energetyczną będą jednym z głównych obszarów działania funduszu.
Czy nowe przepisy już obowiązują?
Nowelizacja dyrektywy została już zaakceptowana przez państwa członkowskie. W związku z tym wejdzie w życie po publikacji Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Podobnie jak w przypadku innych dyrektyw UE, państwa członkowskie będą musiały przyjąć własne przepisy, wprowadzające jej postanowienia w życie.
Polecamy także:
- Kotły, piece na węgiel i gaz. Tak ogrzewana jest większość budynków w Polsce
- Będzie zakaz używania kotłów gazowych? POGP: Nie ma takiego przepisu w nowej dyrektywie
- Powietrze w małych wioskach niebezpieczne jak w metropoliach. To skutek ogrzewania drewnem
- Boom na pompy ciepła się skończył. Sprzedaż może znów wzrosnąć, ale są warunki
- Możemy poprawić jakość powietrza do końca dekady. Wystarczy egzekwować obecne przepisy
- Stan wiedzy Polaków o energetyce jest niewielki. Nie brakuje dezinformacji