Komisja Europejska przyjęła dziś polskie programy operacyjne warte ponad 3,85 mld euro w ramach Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji.
Jednocześnie KE zatwierdziła terytorialne plany sprawiedliwej transformacji pięciu regionów. Celem jest wspieranie transformacji klimatycznej na Śląsku, w Małopolsce, Wielkopolsce, na Dolnym Śląsku i w Łódzkiem, poinformowała Komisja.
– Śląsk ma największe wydobycie węgla kamiennego w UE i będzie stopniowo odchodził od wydobycia i spalania węgla. Będzie to miało wpływ także na część zachodniej Małopolski. Regiony te otrzymają zatem większość środków z FST w Polsce. Dzięki budżetowi w wysokości około 2,4 mld euro dla Śląska i Zachodniej Małopolski unijne fundusze pomogą mieszkańcom regionu i wesprą ich w przejściu na zieloną gospodarkę, oferując nowe miejsca pracy i czystsze powietrze – czytamy w komunikacie.
Zielone inwestycje
Fundusz będzie w szczególności wspierać lokalną dywersyfikację gospodarczą poprzez inwestycje w małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) zajmujące się energią odnawialną, czystą mobilnością i innymi zielonymi sektorami.
FST zainwestuje również w rekultywację i odkażanie 2,8 tys. ha terenów pokopalnianych zgodnie z zasadą „zanieczyszczający płaci”.
Fundusz będzie inwestować w Zachodniej Małopolsce w efektywność energetyczną budynków użyteczności publicznej i mieszkań, m.in. pompy ciepła.
Ze środków Funduszu pokrywane będzie również szkolenie 100 tys. pracowników, z których wielu zatrudnionych jest w sektorze paliw kopalnych. Według szacunków w wyniku działań w ramach planu sprawiedliwej transformacji na Śląsku powstanie 27 tys. nowych miejsc pracy.
Odchodzenie od węgla
Subregion koniński w Wielkopolsce otrzyma 415 mln euro na realizację planu odejścia od górnictwa węgla brunatnego i elektrowni opalanych węglem brunatnym.
Środki te mają trafić na rekultywację obszaru zdegradowanego w wyniku wydobycia węgla. Również na wsparcie produkcji energii odnawialnej, w tym produkcji ekologicznego wodoru. Unijne dotacje mają wspierać również rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym i zainwestują w zwiększenie efektywności energetycznej poprzez ocieplenie budynków.
Ponadto ze środków Funduszu mają zostać dofinansowane szkolenia i przekwalifikowanie 5,5 tys. pracowników branży węgla brunatnego.
Nowe miejsca pracy
Na Dolnym Śląsku subregion wałbrzyski otrzyma środki na poziomie 581,5 mln euro. Mają one trafić na dywersyfikację lokalnej gospodarki poprzez tworzenie nowych MŚP i start-upów, zwłaszcza w zielonych sektorach.
Bardziej zróżnicowana gospodarka ma przyczynić się do powstania 1 tys. nowych zielonych miejsc pracy w sektorach neutralnych pod względem emisji dwutlenku węgla. Planowane są inwestycje w odnawialne źródła energii, tj. energia słoneczna, wymiana przestarzałych kotłów i poprawa izolacji budynków.
W woj. łódzkim 369,5 mln euro z funduszy UE zostanie zainwestowanych w nową infrastrukturę biznesową dla lokalnych MŚP i laboratoriów badawczych. Także w efektywność energetyczną i wykorzystanie energii odnawialnej.
Fundusz będzie dalej wspierał pracowników obecnie zatrudnionych w Elektrowni Bełchatów oraz w sektorach wydobywczym i pokrewnych. Pracownicy ci zostaną przeszkoleni w zakresie nowych umiejętności, aby byli gotowi do nowych zielonych miejsc pracy.
Dekarbonizacja transportu
Wreszcie, FST będzie również wspierać działania na rzecz dekarbonizacji transportu lokalnego, np. poprzez inwestycje w nowe autobusy elektryczne.
FST wspiera terytoria, które są szczególnie dotknięte przejściem na gospodarkę neutralną dla klimatu. Terytorialne plany sprawiedliwej transformacji (TJTP) identyfikują te terytoria z Komisją podczas negocjacji umów o partnerstwie na lata 2021-2027 i związanych z nimi programów.