Polska mogłaby dojść do neutralności klimatycznej w 2056 roku, ale w scenariuszu negatywnym może to być nawet 2067 roku – wynika z raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego.
Polski Instytut Ekonomiczny, publiczny think tank podlegający Kancelarii Premiera, postanowił pochylić się nad problemem dochodzenia do neutralności klimatycznej do 2050 roku w Europie. Kluczowe wnioski z jego anglojęzycznego raportu są mało przełomowe, a w odniesieniu do Polski ostrożne.
Jak pisze PIE, “opierając się na wartościach Wskaźnika Transformacji Energetyki i zakładanym roku dekarbonizacji w pozostałych krajach UE, w optymistycznym wariancie obliczeń, Polska mogłaby dojść do neutralności w 2056 roku, ale w scenariuszu negatywnym może to być nawet 2067 roku”.
PIE zauważa, że kraje Europy znajdują się obecnie na różnym etapie drogi ku zeroemisyjności. Z raportu wynika, że liderzy tej drogi to zarazem liderzy międzynarodowych rankingów mierzących postęp transformacji.
Jedynie trzy kraje Unii deklarują osiągniecie przyjętego na Radzie UE w grudniu 2019 roku celu osiągnięcia neutralności klimatycznej przed 2050 rokiem: Finlandia w 2035 roku, Austria w 2040 i Szwecja w 2045. Kraje te od lat zajmują też czołowe pozycje w międzynarodowych rankingach postępu transformacji energetycznej.
Metoda obliczania daty neutralności klimatycznej PIE traktuje dane tych z rankingów oraz deklarowane daty osiągnięcia neutralności klimatycznej jako kluczowe przy obliczaniu daty osiągnięcia zeroemisyjności przez nasz kraj.
Rankingi postępu transformacji
Dalej ekonomiści PIE biorą pod lupę dwa rankingi bieżące postępy na drodze transformacji.
- Ranking Światowego Forum Ekonomicznego (ang. WEF) Energy Transition Index (ETI 2019) z 2019 roku to ranking mierzący zaawansowanie w transformacji energetycznej w stronę zeroemisyjności.
- Wskaźnika Energy Trilemma Index z 2019 roku sporządzonego przez Światową Radę Energetyczną (ang. WEC) i składającego się z trzech elementów: bezpieczeństwa energetycznego, zrównoważenia środowiskowego oraz dostępności społecznej energii.
Wśród 115 krajów klasyfikowanych w ramach pierwszego rankingu liderem jest Szwecja, zaś z najsłabszym wynikiem i na 77. miejscu jest sklasyfikowana Bułgaria. Miejsce na liście i deklarowana data odejścia od węgla to czynniki brane pod uwagę przy obliczaniu daty osiągnięcia neutralności klimatycznej.
Dalej autorzy raportu piszą: “Biorąc pod uwagę wskaźniki rozwoju społecznego i ekonomicznego, kraje takie jak Bułgaria, Czechy czy Polska staną przed trudnym zadaniem, chcąc zrealizować cel neutralności klimatycznej. W rankingu Energy Transition Index (ETI) plasują się one odpowiednio na 77., 75. i 49. miejscu, co oznacza, że sektor energetyczny w tych państwach jest znacznie mniej zmodernizowany niż w przypadku np. państw skandynawskich. Dzieje się tak głównie ze względu na duży udział paliw kopalnych w miksach energetycznych tych państw oraz ze względu na niską elastyczność ich systemów elektroenergetycznych i niestabilność warunków rozwoju biznesu w tym obszarze”.
Polska neutralna klimatycznie w 2050 roku
Polska jako jedyny kraj w Unii Europejskiej nie podała planowanej daty osiągnięcia dekarbonizacji.
Polski Instytut Ekonomiczny uważa, że Polska może być neutralna klimatycznie najwcześniej w 2056 roku. Nie wszyscy jednak podzielają tę opinię.
Analizy tego, co zrobić, by osiągnąć w Polsce neutralność klimatyczną do 2050 roku oferuje na przykład think tank Forum Energii. Także raport McKinsey’a, o którym piszemy tutaj, wskazuje, że Polska może być neutralna klimatycznie do 2050 roku.
„Polska jest w stanie obniżyć poziom emisji gazów cieplarnianych względem 2017 roku o 91 proc. oraz zwiększyć pochłanianie dwutlenku węgla na tyle, by zrekompensować pozostałe 9 proc. emisji, których ograniczenie jest szczególnie trudne” – mówi raport McKinsey & Company.
W optymalnym kosztowo scenariuszu będzie to kosztowało 380 mld euro. Przyniesie też spadek kosztów operacyjnych, rozwój nowych branż oraz 300 000 nowych miejsc pracy.
Emisja gazów cieplarnianych w Polsce zmalała z 447 megaton ekwiwalentu dwutlenku węgla w 1990 roku do 380 w 2017 roku. Do 2050 redukcja emisji musiałaby przyspieszyć czterokrotnie, by rodzima gospodarka stała się emisyjnie neutralna.
Artykuł powstał w ramach Tygodnika Klimatycznego 300KLIMAT. Na nasz nowy cotygodniowy newsletter, któremu partneruje IMPACT, możesz zapisać się tutaj.
W 2020 roku po raz pierwszy od dawna dzień długu ekologicznego przypadł później niż rok wcześniej