{"vars":{{"pageTitle":"Spektakularne nierówności w Polsce. Pół Polski ma więcej długów, niż majątku","pagePostType":"post","pagePostType2":"single-post","pageCategory":["analizy","news"],"pageAttributes":["bieda","ekonomia","main","nierownosci","nierownosci-dochodowe","nierownosci-majatkowe","spoleczenstwo","zadluzenie","zadluzenie-firm"],"pagePostAuthor":"Martyna Maciuch","pagePostDate":"7 grudnia 2021","pagePostDateYear":"2021","pagePostDateMonth":"12","pagePostDateDay":"07","postCountOnPage":1,"postCountTotal":1,"postID":228577}} }
300Gospodarka.pl

Spektakularne nierówności w Polsce. Pół Polski ma więcej długów, niż majątku

  • Martyna Maciuch

    • Wzrost nierówności dochodowych w Polsce, jakiego doświadczamy od lat 90., jest zdaniem ekonomistów z Paris School of Economics „spektakularny” i przypomina dynamikę rozwarstwienia występującą np. w Rosji – wynika z nowego raportu.

    Dzisiaj ukazał się World Inequality Report 2022. To dokument prezentujący wyniki badań nad stanem nierówności ekonomicznych na świecie. Przygotowuje go zespół World Inequality Lab, w skład którego wchodzą tacy ekonomiści, jak Thomas Piketty, Emmanuel Saez oraz Gabriel Zucman, którzy zasłynęli badaniem nierówności na świecie.

    Autorzy raportu analizują sytuację finansową społeczeństw z różnych części świata pod względem wysokości wynagrodzeń oraz wielkości majątku. Na ten ostatni składają się m. in. oszczędności posiadane przez dane gospodarstwo domowe, a także mieszkanie (lub mieszkania) i inne nieruchomości.

    Polska na tle świata

    Czy Polska jest krajem, gdzie występują duże nierówności?

    Jeśli weźmiemy pod uwagę tylko dochody to 10 procent najbogatszych Polaków otrzymuje ponad 38 proc. wartości wszystkich wynagrodzeń i świadczeń wypłacanych w ciągu roku. A więc do ich kieszeni trafia ponad jedna trzecia wszystkich pensji.

    Warto jednak zaznaczyć, że analizowana wysokość dochodu nie uwzględnia odliczonych podatków. To, ile rzeczywiście trafia na nasze konta, zależy także od wysokości składek na ubezpieczenie społeczne i wysokości podatków.

    Jednak nawet po uwzględnieniu tej zależności, nierówności dochodowe są w Polsce „relatywnie spore, jak na europejski kraj” – wskazują autorzy raportu. I dodają: jeśli chodzi o udział górnych dziesięciu procent Polaków we wszystkich dochodach, to jest on bardzo różny od tego w sąsiednich krajach (czyli np. Czech czy Słowacji). Ale zbliżony za to do Niemiec.

    Wzrost nierówności dochodowych w Polsce, jakiego doświadczamy od lat 90., jest zdaniem ekonomistów z Paryża wręcz „spektakularny„. I przypomina dynamikę rozwarstwienia występującą np. w Rosji.

    „Od 1990 roku nastąpił spektakularny wzrost nierówności w Polsce. W 1990 r. najbiedniejsze 50 proc. uzyskiwało 28 proc. dochodu narodowego, podczas gdy dziś ma tylko 20 proc. Udział najbogatszych 10 proc. wzrósł z 20 proc. do 38 proc. Wzrost ten jest podobny do tego w innych krajach byłego bloku wschodniego, w tym Rosji, które doświadczyły skrajnego wzrostu nierówności w kontekście serii liberalizacji i polityki prywatyzacyjnej, która faworyzujących przede wszystkim grupy zamożne” – mówi raport.

    Nierówności majątkowe jeszcze większe niż dochodowe

    Drugim analizowanym wskaźnikiem jest wielkość majątku. Chodzi tu o posiadane nieruchomości, oszczędności na kontach, aktywa finansowe itp. I tutaj nierówności w Polsce są większe, niż pod względem dochodów.

    Majątek jednej dziesiątej najbogatszych Polaków odpowiada za 60 proc. wartości całego posiadanego przez nas wszystkich majątku. 10 proc. najbogatszych Polaków posiada aktywa ( w tym nieruchomości) o wartości 791 tys. zł. Środkowe 40 proc. Polaków ma z kolei około 124 tys. zł

    A więc zdecydowana większość ludności Polski – 90 proc. mieszkańców kraju – posiada łącznie niecałe 40 proc. tego majątku.

    Gorzej sytuacja przedstawia się, jeśli chodzi o mniej zamożną połowę Polaków – czyli dolne 50 proc. Średni majątek w tej grupie to minus siedemset euro (w ujęciu według parytetu siły nabywczej). Oznacza to, że pół Polski ma więcej długów, niż majątku.

    Podobna sytuacja występuje jedynie w czterech innych krajach uwzględnionych w raporcie – Brazylii, Chile, Meksyku a także RPA. Przy czym jedynie w tym ostatnim kraju sytuacja jest gorsza niż w Polsce. Lepiej od nas pod tym względem wypadają np. Indie i Nigeria.

    Te nowe wyliczenia dotyczące nierówności majątkowych i dochodowych wskazują na to, że Polska jest bardziej nierównym ekonomicznie krajem niż do tej pory przypuszczali ekonomiści – wskazuje Michał Brzeziński, wykładowca Wydziału Ekonomii Uniwersytetu Warszawskiego.

    „Nowy World Inequality Report podaje nowe oszacowania m. in. nierówności majątkowych. Według nich 10 proc. najbogatszych w Polsce ma 60 proc. majątku, czyli około 10 pkt. procentowych więcej, niż mówiły poprzednie oszacowania. Zgodnie z tym byłoby niewiele bardziej nierównych majątkowo krajów niż Polska” – napisał Brzeziński na Twitterze.

     

    Proporcja ta do tego prawie się nie zmienia przez ostatnie lata. Podział majątku pomiędzy konkretne grupy pozostaje w Polsce na tym samym poziomie co najmniej od 1995 roku – wskazuje raport.

    Czytaj też: Polska jak blok o 100 mieszkaniach – w ośmiu nie ma łazienki, w pięciu skrajne ubóstwo. To obraz z nowego „Raportu o biedzie”

    Jak duże dysproporcje majątkowe istnieją pomiędzy zamożnymi a mniej zamożnymi na całym świecie?

    Biedniejsza połowa ludzkości posiada jedynie 2 proc. całego światowego majątku. Najbogatsze 10 proc. ma go do podziału ponad trzy czwarte – wskazuje Nikodem Szewczyk, ekonomista zajmującego się polityką publiczną think tanku Instrat:

    Mniejsze są natomiast nierówności dochodowe. Mniej zamożna połowa świata otrzymuje większy udział dochodów – ale nadal jest to jedyne 8,5 procent.

    Polecamy także nasze analizy nt. nierówności w Polsce i na świecie: