IKE i IKZE to indywidualne konta do oszczędzania na emeryturę, czyli tak zwany trzeci filar emerytalny. Czym się charakteryzują? Jakie są zasady oszczędzania na IKE?
Indywidualne konta emerytalne (IKE) to III filar systemu emerytalnego. Jest to zindywidualizowany i niezależny sposób oszczędzania.
IKE może być istotnym dodatkiem do emerytury wypracowanej w ramach pozostałych dwóch filarów systemu emerytalnego (czyli obowiązkowa składka do ZUS oraz oszczędności w ramach nowych Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK)).
Założenie indywidualnego konta emerytalnego jest dobrowolne. Może to zrobić każda osoba fizyczna, która ukończyła 16 lat i ma nieograniczony obowiązek podatkowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Każdy posiadacz IKE może w danym czasie gromadzić oszczędności tylko na jednym koncie. Niemożliwe jest wspólne gromadzenie środków przez małżonków na jednym koncie. Indywidualne konto emerytalne jest zakładane i prowadzone na podstawie umowy zawartej z wybraną instytucją finansową.
IKE są prowadzone przez:
- fundusze inwestycyjne (otwarte fundusze inwestycyjne i specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte),
- podmioty prowadzące działalność maklerską (domy maklerskie i banki prowadzące działalność maklerską),
- zakłady ubezpieczeń na życie,
- banki,
- dobrowolne fundusze emerytalne.
Osoba chcąca założyć IKE podpisuje umowę o prowadzenie IKE z wybraną przez siebie instytucją.
Roczne limity maksymalnych wpłat na IKE nie mogą przekroczyć trzykrotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w danym roku. W 2019 r. na indywidualne konto emerytalne można wpłacić w sumie 14 295 zł.
Indywidualne konta emerytalne wyróżniają się zachętą podatkową – dochody uzyskane z tytułu lokowania środków emerytalnych są zwolnione z 19 proc. podatku od dochodów kapitałowych zwanego potocznie „podatkiem Belki”. Środki można wypłacić teoretycznie w każdej chwili, jednak w przypadku wypłaty przed ukończeniem 60 roku życia lub wcześniejszym nabyciem uprawnień emerytalnych oraz spełnieniem dodatkowych warunków, zwolnienie z podatku nie przysługuje.
W umowie o prowadzenie IKE oszczędzający może wskazać jedną lub więcej osób, którym zostaną wypłacone środki zgromadzone na IKE w przypadku jego śmierci. Dyspozycję tę można zmieniać w trakcie prowadzenia IKE. Jeżeli oszczędzający nie wskaże w umowie osób dziedziczących środki, wchodzą one do spadku. Osoby uprawnione do dziedziczenia nie płacą podatku od uzyskanego w ten sposób dochodu.
W ramach III filaru funkcjonuje również inna forma oszczędzania, mianowicie Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE). Podstawową różnicą między IKE i IKZE jest limit wpłat oraz kwestia opodatkowania.
IKE obecnie posiada około milion Polaków, a IKZE – 300 tys.
Liczba kont w IKE może się niedługo skokowo zwiększyć jeśli rząd zrealizuje propozycję przekształcenia OFE w IKE i przeniesienia tam środków. Więcej o tej zmianie przeczytasz tutaj.
Osoby, których konta w OFE zostaną zamienione na IKE będą mogli dobrowolnie i w ramach własnych oszczędności gromadzić dalsze środki w ramach standardowych limitów wpłat do IKE.