Zapisy umowy handlowej na linii USA-Chiny w zakresie dodatkowych chińskich zakupów amerykańskich towarów nie są spełniane – wskazują ekonomiści Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Ich zdaniem gospodarcze skutki pandemii mogą wywołać eskalację tego konfliktu.
15 sierpnia 2020 roku minie pół roku odkąd obowiązuje umowa handlowa między Stanami Zjednoczonymi a Chinami.
Porozumienie zawiera zobowiązanie strony chińskiej do dodatkowego zakupu w latach 2020-2021 amerykańskich towarów i usług o wartości 200 mld dolarów.
Jak wynika z danych Departamentu Handlu Stanów Zjednoczonych, w ciągu pierwszych trzech pełnych miesięcy obowiązywania umowy USA wyeksportowały do Chin towary o wartości 26,2 mld dolarów, z czego 17,6 mld dolarów stanowiły towary podlegające dodatkowemu importowi na mocy porozumienia.
Jak wskazują ekonomiści PIE, największe znaczenie miały wyroby przemysłowe, m.in. maszyny i urządzenia elektryczne, instrumenty optyczne i medyczne (12,6 mld dolarów). Artykuły rolne (m.in. mięso, zboża) oraz surowce energetyczne odpowiadały odpowiednio za 3,2 mld oraz 1,9 mln dolarów.
W porównaniu z analogicznym okresem 2017 roku (rok odniesienia przyjęty w umowie) wartość amerykańskiego eksportu produktów objętych porozumieniem była o 0,8 proc. niższa. Wzrósł przede wszystkim eksport mięsa (o 456 proc.), pozostałych wyrobów przemysłowych (o 39 proc.), leków (o 18 proc.), instrumentów optycznych i medycznych (o 17 proc.) oraz surowców energetycznych (o 12 proc.). Wyraźnie niższe niż w 2017 roku były natomiast dostawy samochodów (o 71 proc.), soi (o 67 proc.) oraz żelaza i stali (o 56 proc.).
„Przedstawione statystyki handlowe wskazują jednoznacznie, że zapisy umowy w zakresie dodatkowych chińskich zakupów amerykańskich towarów nie są spełniane. Przyjmując równomierne rozłożenie dostaw w ciągu roku, chińskie zakupy amerykańskich towarów w okresie marzec-maj 2020 roku powinny być wyższe o 17,4 mld dolarów, w tym wyrobów przemysłowych – o 9,4 mld dolarów, artykułów rolnych – o 3,6 mld dolarów, a surowców energetycznych – o 4,4 mld dolarów” – wskazują ekonomiści PIE.
Dodają, że pandemia COVID-19 była jednym z czynników mających wpływ na wywiązywanie się Chin z zobowiązań wobec Stanów Zjednoczonych w zakresie dodatkowych zakupów towarów.
„Doszło bowiem w obu krajach do przesuniętych w czasie zaburzeń po stronie popytowej i podażowej. O ile w pierwszym kwartale gospodarka chińska skurczyła się o 6,8 proc. (rok do roku), o tyle w drugim kwartale nastąpiło wyraźne odbicie i odnotowano wzrost PKB o 3,2 proc. (rok do roku). Z kolei PKB Stanów Zjednoczonych zmniejszył się w pierwszym kwartale o ponad 1 proc. (rok do roku), a w drugim kwartale zmalał aż o 9,5 proc. (rok do roku)” – wyliczają eksperci.
Ich zdaniem eskalacja napięcia na linii Waszyngton-Pekin związana z pandemią COVID-19 jest niczym innym jak kolejną odsłoną walki o hegemonię między dwoma największymi mocarstwami na świecie. Wydaje się, że w najbliższym czasie nie należy spodziewać się kolejnego zawieszenia broni.
Według ekonomistów PIE zaostrzenie polityki wobec Chin może być elementem kampanii wyborczej Donalda Trumpa, który ubiega się o reelekcję w jesiennych wyborach.
Dodatkowo Stany Zjednoczone będą próbować egzekwować wykonywanie przez Chiny zapisów umowy gospodarczo-handlowej w zakresie dodatkowych zakupów amerykańskich towarów i usług. Działania amerykańskie wobec Chin mogą być tym silniejsze, im dłużej gospodarka amerykańska pozostanie w recesji, podczas gdy gospodarka chińska wraca na ścieżkę wzrostu.
Czytaj także:
Gospodarka USA skurczyła się o 33% przez pandemię. To i tak lepiej od prognoz