W szwedzkim mieście Göteborg deszcz pada średnio co trzeci dzień – mieszkańcy i władze miasta postanowiły wykorzystać ten fakt jak najlepiej.
Ślady niedźwiedzi polarnych pomalowane na miejskim placu Esperantoplatsen specjalną farbą, widoczne tylko podczas deszczu, coroczny konkurs na wiersze, umieszczone na pokrywach włazów ściekowych, plac zabaw, zaprojektowany tak, aby cieszył bardziej podczas ulewy – to tylko niektóre ze zrealizowanych już pomysłów w milionowym szwedzkim mieście Göteborg.
Mieszkańcy Göteborga, odpowiadając w jaki sposób chcieliby świętować wypadające w tym roku 400-lecie miasta, wyznaczyli władzom miasta zadanie, aby zbliżyć się do wody i zamienić deszcz w zasób. Tak rozpoczął się projekt, który ma na celu zmienić Göteborg w najlepsze miasto na świecie w czasie deszczu.
„Najlepsza szkoła na świecie, kiedy pada”
Jednym z doskonałych przykładów inicjatywy Rain Gothenburg jest projekt nowej szkoły Torslandaskolan. Deszcz z dachów będzie odprowadzany szerokimi rurami z budynku do basenów. Następnie woda popłynie kanałem biegnącym przez boisko szkolne, gdzie można ją kontrolować za pomocą śluz, dalej będzie rozbijana przez betonowe bloki, po czym przesączać się będzie do naturalnego bagna, złożonego z kałuż. Nad jednym wejściem woda deszczowa spłynie kaskadą niczym wodospad.
Tym sposobem budynek wraz z boiskiem będą przybierać zupełnie różny charakter, zależny od pogody. W suche dni koryto rzeki można wykorzystać do jazdy na deskorolce. Na bagnach będą występować różne rodzaje roślinności i błoto. Wszystko to wpłynie na urozmaicenie aktywności dzieci uczęszczających do tej szkoły.
Deszcz atutem miasta
„Agencja turystyczna chciała tylko sprzedawać zdjęcia słonecznego Göteborga, chociaż pada tu prawie 40 proc. czasu. My patrzymy na to, jak możemy w kreatywny sposób wykorzystać fakt, że w Göteborgu pada dość często. A jeśli możemy zmienić deszcz w atut miasta?” – mówi na łamach The Guardian Jens Thoms Ivarsson, artysta i projektant, który od trzech lat pracuje nad projektem Rain Göteborg.
Rzeźba zatytułowana Rain Station 365 to kolejna inicjatywa opracowana w ramach projektu Rain Göteborg. Ma to być fontanna przypominająca stację benzynową z baldachimem, pod którym ludzie mogą się schronić w czasie deszczu. Natomiast kiedy nie pada, baldachim ma stanowić fontannę.
Po co zatrudniać artystów w miejskim wydziale gospodarki wodno-ściekowej?
Planowaniem gospodarki wodnej zazwyczaj zajmują się inżynierowie i technicy, „co zwykle kończy się naprawdę brzydkimi, nudnymi i okropnymi instalacjami, ponieważ nie myślą o tym, że w mieście faktycznie mieszkają ludzie” – mówi Jens Thoms Ivarsson.
Innowacyjny plan zmian w Göteborgu skupia się na tym, aby miasto stało się bardziej atrakcyjne do życia, prowadzenia biznesu, a także do odwiedzania. Przy projektowaniu infrastruktury deszcz odgrywa kluczową rolę z architektonicznego, społecznego, kulturowego i klimatycznego punktu widzenia. W każdej części planowania miasta, od nowych szkół przez osiedla mieszkaniowe, po pracę z bezdomnymi – deszcz jest punktem wyjścia.
„Pracuję z architektami, a oni mówią: „nigdy wcześniej o tym nie myśleliśmy. Zawsze zastanawialiśmy się, jak pozbyć się deszczu, a teraz mówią: „otwiera się przed nami nowy świat”. Deszcz padał nam na głowę od zawsze, ale czy teraz możemy go przynajmniej wykorzystać?” – dodaje Jens Thoms Ivarsson w The Guardian.
Adaptacja do zmian klimatycznych
Większa wiedza na temat klimatu, stylu życia i jego konsekwencji sprawiła, że rozwój społeczny idzie w parze z adaptacją do zmian klimatycznych. Wiele miast będzie coraz bardziej deszczowych. Zmiany klimatu wymuszą budowę nowej infrastruktury odwadniającej i gospodarki wodnej. „Musimy w inteligentny sposób radzić sobie z deszczem, aby tworzyć zrównoważone i odporne miasta” – mówi Thoms Ivarsson.
Pandemia wzmocniła potrzebę zmian w miastach
Przedsięwzięcie zainicjowane przez Göteborg okazało się jeszcze bardziej atrakcyjne i potrzebne w czasie trwania pandemii. Lockdown wypchnął ludzi do parków, na place i skwery bez względu na pogodę. Wyjście na spacer było niemal jedyną alternatywą dla spędzania czasu w domu. W związku z tym, inne deszczowe miasta jak Glasgow, Londyn, Dordrecht, Amsterdam czy Sligo zaczęły dostrzegać zapotrzebowanie na podobne przeobrażenie.