Czy kopalnie mogą przyczynić się do wzrostu udziału zielonej energii? Być może. Na to pytanie ma odpowiedzieć międzynarodowy projekt GrEnMine, realizowany m.in. przez Akademię Górniczo-Hutniczą w Krakowie. W efekcie ma powstać nowa infrastruktura wspierająca transformację energetyczną w Europie. To pierwsze w Polsce przedsięwzięcie zakładające budowę magazynu energii opartego na sile grawitacji na terenach pogórniczych.
Energia grawitacyjna zamiast baterii
Projekt GrEnMine (Gravitational Energy storage in the post-Mine areas) wykorzystuje potencjał zdegradowanych terenów pokopalnianych do magazynowania energii poprzez przemieszczanie mas – betonowych lub stalowych bloków – w górę i w dół, w zależności od zapotrzebowania na prąd. W porównaniu z bateryjnymi magazynami energii rozwiązania grawitacyjne są trwalsze, bardziej przyjazne środowisku i nie generują trudnych do utylizacji odpadów.
Zadania AGH w projekcie
Zespół z Centrum Energetyki AGH odpowiada za opracowanie szczegółowych modeli geotechnicznych terenów pogórniczych. Ich zadaniem jest też ocena możliwości bezpiecznego ulokowania ciężkich systemów magazynujących energię. Eksperci analizują stateczność podłoża i warunki geologiczne w konkretnych lokalizacjach.
– Stworzenie polskiego magazynu energii grawitacyjnej to istotny krok w stronę niezależności energetycznej i transformacji naszych regionów pogórniczych. Dzięki temu nie tylko odzyskujemy zdegradowane tereny, ale też dajemy im nową rolę w zielonej gospodarce. Systemy te jednak nie mogą być ulokowane wszędzie – wymagają odpowiednich warunków geotechnicznych i różnicy poziomów terenu – wyjaśnia prof. Marek Cała, lider zespołu AGH w projekcie GrEnMine.
Projekt o zasięgu międzynarodowym
GrEnMine jest jednym z pierwszych tego typu projektów realizowanych w Unii Europejskiej. Współpracują przy nim m.in. Politechnika Wrocławska, AGH w Krakowie, PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A., Poltegor-Instytut oraz polskie, czeskie, greckie i rumuńskie firmy.
Projekt finansowany jest z programu Research Fund for Coal and Steel (RFCS) i potrwa do czerwca 2027 roku. Jego celem jest stworzenie skalowalnej technologii magazynowania energii grawitacyjnej.