Aż 95 proc. osób zarabiających do 2 tysięcy złotych na rękę wskazuje, że skorzystało na zmianach w podatkach, jakie wprowadził Polski Ład. Reforma jest też korzystna lub neutralna dla większości podatników zarabiających do 7 tysięcy złotych netto.
Zmiany w podatkach, jakie wprowadził Polski Ład, są dobre dla najmniej zarabiających. To wniosek z badań przeprowadzonych przez Instytut Badań Rynkowych i Społecznych (IBRiS), na zlecenie 300Gospodarki. Badanie zostało przeprowadzone w trzecim tygodniu lutego – czyli jeszcze przed wybuchem wojny w Ukrainie.
Reforma podatkowa działała już wtedy od ponad miesiąca, dlatego wiele grup zawodowych było w stanie ocenić jej skutki.
Zadowoleni ci, co zyskali
– Korzyści z nowych przepisów podatkowych dominują wśród osób z miesięcznym dochodem „na rękę” nie przekraczającym 2 tys. zł (…). Dla 79 proc. osób z miesięcznym dochodem „na rękę” w przedziale od 2 tys. do 4 tys. zł reforma jest korzystna lub neutralna – podaje IBRiS w komentarzu do badania.
Według wyników ankiety, reforma jest pozytywna lub neutralna również dla trzech czwartych osób z miesięcznymi zarobkami w przedziale od 4 do 7 tysięcy złotych.Przy czym 30 proc. – prawie jedna trzecia – osób z tej grupy wskazało na osiągnięcie wyższego dochodu w styczniu niż w grudniu. A prawie połowa – 45 proc. – na brak zmiany wysokości dochodu w styczniu w porównaniu do grudnia, podaje IBRiS.
Czytaj też: Przedsiębiorcy uciekają na ryczałt. Samorządy stracą dochody, wpływy do NFZ nie wzrosną
IBRiS zapytał też, czy badani oceniają pozytywnie czy też negatywnie nowe założenie reformy. Według niego zmniejszy się obciążenie podatkami i składami osób z dochodem miesięcznym nie przekraczającym 12 800 zł brutto oraz zwiększy w przypadku osób zarabiających powyżej tej kwoty.
Wynik? Co czwarty respondent ocenia takie założenie reformy pozytywnie. Mniej niż co trzeci badany ocenia to rozwiązanie negatywnie, 28 proc. ma ocenę ambiwalentną a 17 proc. nie ma zdania.
– Oceny respondentów jednak istotnie się różnią w zależności od tego, czy wiedzą już, jak w styczniu w porównaniu do grudnia zmieniły się ich dochody. Wśród osób, które mają taką wiedzę, istotnie wzrasta poparcie dla nowych założeń reformy – wynosi ono 37 proc. – i maleje odsetek osób oceniających nowe założenia negatywnie: wynosi on 25 procent. Z kolei wśród osób, które nie wiedzą jeszcze, jak w styczniu zmieniły się ich dochody, rośnie odsetek osób negatywnie oceniających nowe założenia (do 44 proc.) i maleje odsetek osób oceniających je pozytywnie (do 17 proc.) – zwracają uwagę autorzy badania.
Co oczywiste, ocena Polskiego Ładu ma ścisły związek z tym, czy się na zmianach zyskało, czy straciło. Badacze podkreślają, że wśród osób, które pozytywnie oceniają reformę większość stanowią osoby, które zyskały na wprowadzonych rozwiązaniach. Stanowią one około 59 proc. wśród tych, którzy oceniają Polski Ład raczej pozytywnie i aż 84 proc. wśród osób, które oceniają je zdecydowanie pozytywnie.
A kto traci na reformie? Większość tych, którzy zarabiają na czysto ponad 7 tys. zł. W tym przypadku aż 82 proc. ankietowanych deklaruje, że po zmianach w podatkach dochód im spadł.
– Wśród osób, które pozytywnie oceniają nowe założenia reformy nieznaczna część – od 8 proc. do 13 proc. stanowią ci, którzy odnotowali w styczniu spadek zarobków – dodaje IBRiS.
Czytaj też: Minimalny CIT dla firm. Francja chce przyspieszyć reformę podatkową UE
I odwrotnie – na „nie” są przede wszystkim ci, którzy stracili na Polskim Ładzie. Oni stanowią 56 proc. osób oceniających reformę raczej negatywnie oraz 40 proc. wśród osób oceniających reformę zdecydowanie negatywnie.
– W obydwu grupach istotny odsetek respondentów – od 27 proc. do 49 proc. – stanowią jednak osoby, które osobiście zyskały na zmianach wprowadzonych w styczniu – zwraca również uwagę Instytut.
Samozatrudnieni mają problem z oceną
Autorzy badania podkreślają, że część respondentów mogła mieć problem z wyrobieniem sobie opinii o Polskim Ładzie. Co prawda w czasie badania dwie trzecie pytanych wiedziało już, jak się zmieniły ich zarobki w styczniu 2022 roku w porównaniu do grudnia. Ale prawie 23 proc. jeszcze tego nie wiedziała, a 9,9 proc. nie była w stanie udzielić odpowiedzi.
– Na brak wiedzy na temat zmiany wysokości zarobków po wejściu w życie nowych przepisów podatkowych najczęściej wskazywały osoby pracujące na umowy cywilnoprawne (75 proc. z nich) oraz, częściej niż pozostali, osoby prowadzące własną działalność gospodarczą (28 proc. z nich) – podaje IBRiS.
Jednocześnie wyniki ankiet wskazują, że ci, którzy już znali swoje wynagrodzenia w styczniu, w większości wskazywali w badaniu na wzrost zarobków na rękę. Ponad połowa badanych (55 proc.) twierdzi, że otrzymała „na rękę” więcej w styczniu niż w grudniu.
Z kolei 26 proc. badanych uzyskało taką samą wypłatę. To oznacza, że w ocenie ankietowanych bilans zmian podatkowych był łącznie dla 81 proc. osób korzystny bądź co najmniej neutralny.
Na spadek zarobków (dochodów) w styczniu w porównaniu do grudnia wskazało zaś 18 proc. badanych.
Eksperci podkreślają, że porównanie zarobków dotyczyło osób, które w styczniu znały już wysokość swoich dochodów związanych z pracą bądź emeryturą. W przypadku osób zatrudnionych na etacie porównanie zarobków dotyczyło wyłącznie wynagrodzeń zasadniczych, a więc bez uwzględniania różnego rodzaju premii czy dodatkowych wynagrodzeń, które w niektórych zakładach pracy wypłacane są w grudniu lub styczniu.
– Dlatego obserwowane zmiany wynagrodzeń netto wynikają przede wszystkim ze zmian podatkowych wprowadzonych w ramach Polskiego Ładu – podaje IBRiS.
Badanie zostało przeprowadzone w dniach 18-20 lutego na ogólnopolskiej próbie 1078 osób.