Ministerstwo Klimatu i Środowiska chce, by miasta powyżej 20 tys. mieszkańców miały obowiązek tworzenia i aktualizacji Miejskich Planów Adaptacji (MPA) do zmian klimatu.
Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wzmocnienia klimatycznego wymiaru polityki miejskiej trafił właśnie do konsultacji i uzgodnień, które mają potrwać 30 dni – wynika z informacji na stronach Rządowego Centrum Legislacji (RCL).
Według Oceny Skutków Regulacji celem ustawy jest wprowadzenie rozwiązań służących wzmocnieniu klimatycznego wymiaru polityki miejskiej, a zwłaszcza wzmocnienie aspektów transformacji ekologicznej miast.
„Projektowane narzędzia interwencji polegają na wprowadzeniu obligatoryjnego opracowywania dla miast powyżej 20 000 mieszkańców planu adaptacji do zmian klimatu oraz uwzględniania aspektu adaptacji do zmian klimatu w dokumentach o charakterze strategicznym, w tym dotyczących planowania przestrzennego miast”.
Adaptacja miast do zmian klimatu
Obecnie w polskich miastach mieszka około 23,3 mln osób, co stanowi ponad 60 proc. populacji kraju.
Miejskie plany adaptacji (MPA) mają być przygotowywane przez burmistrza albo prezydenta miasta o liczbie mieszkańców większej niż 20 tys. Mają za zadanie przygotowanie miast do zmian klimatu, zmniejszenie ich podatności na zjawiska ekstremalne oraz zwiększenie potencjału do przeciwdziałania i zwalczania skutków tych zjawisk i ich pochodnych.
Z szacunków MKiŚ wynika, że 79 miast powyżej 20 000 mieszkańców już we własnym zakresie rozpoczęło prace nad opracowaniem MPA. Z tego 64 miasta mają gotowy projekt MPA lub przyjęły go w drodze uchwały.
Według projektu ustawy, miasta, które jeszcze nie mają opracowanych takich planów, będą mały 2 lata na ich złożenie. Założono także obowiązek cyklicznej aktualizacji Miejskich Planów Adaptacji co 6 lat. Tym samym proces aktualizacji będzie dostosowany do 5-letnich ocen Komisji Europejskiej.
Projekt zakłada też obowiązek przeznaczania co najmniej 30 proc. środków zaplanowanych do wydatkowania w ramach budżetu obywatelskiego na projekty związane z ochroną miejskiego środowiska przyrodniczego, w szczególności na projekty, których realizacja ma prowadzić do poprawy stanu oraz zwiększania powierzchni terenów zieleni.
Obowiązek ten będzie dotyczył tylko gmin o statusie miasta na prawach powiatu, które aktualnie są zobowiązane ustawowo do tworzenia budżetu obywatelskiego, oraz do wydatkowania na ten cel co najmniej 0,5 proc. wydatków gminy zawartych w ostatnim przedłożonym sprawozdaniu z wykonania budżetu.
Finansowanie planów adaptacji
Zgodnie z projektem ustawy, miasta będą miały możliwość sfinansowania przygotowania miejskich planów adaptacji do zmian klimatu ze środków nowej perspektywy finansowej UE.
Jak szacują autorzy projektu, średni koszt opracowania jednego MPA kosztować będzie 100 tys. zł. Jego aktualizacja – 50 tys. zł. Dla 44 miast plany te opracowano w ramach projektu MKiŚ (wcześniej Ministerstwa Środowiska). Mimo to, przyjęte plany MPA muszą zostać jednak zaktualizowane zgodnie z zakresem rozporządzenia wydanego do projektowanej ustawy.
Gminy, które już przyjęły w drodze uchwały miejski plan adaptacji do zmian klimatu we własnym zakresie za aktualizację zapłaciłyby wedle tego projektu w sumie 3,2 mln zł (50 000 x 64).
Koszt opracowania MPA dla pozostałych 153 (217-64=153) miast powyżej 20 000 mieszkańców wyniesie ok. 15,3 mln zł. Kwota ta mieści się w puli środków przeznaczonych na tego typu zadania w projektowanym Programie Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027, oraz KPO – podano w Ocenie Skutków Regulacji.
Po 6 latach gminy miejskie >20 tys. mieszkańców mają mieć obowiązek aktualizacji tych dokumentów. W latach 2028-2029 wystąpią wydatki na aktualizację MPA w granicach 8,5 mln zł.
W ocenie MKiŚ, opracowanie i aktualizacja MPA dla miast powyżej 20 tys. mieszkańców przyczyni się do wzrostu dochodów przedsiębiorców, instytutów w pierwszych dwóch latach po wejściu w życie projektowanej ustawy.
Dziś UE ogłosiła nową europejską strategię na rzecz adaptacji do zmian klimatu