Zmiany klimatu coraz częściej stają się odczuwalne dla mieszkańców polskich miast. Aż 85 proc. Polaków deklaruje, że doświadcza ich skutków w codziennym życiu – wynika z badania Biostat przeprowadzonego na zlecenie Multiconsult Polska. Dlatego polskie miasta chcą wdrożyć Miejskie Plany Adaptacji (MPA) do zmian klimatu.
Coraz więcej samorządów pracuje nad takimi rozwiązaniami. MPA od 2027 roku staną się obowiązkowe dla wszystkich miejscowości powyżej 20 tys. mieszkańców.
Cieplejsze zimy, suche lata i gwałtowne burze
Z badania Biostat wynika, że najczęściej wskazywanymi skutkami zmian klimatu są: cieplejsze zimy i bardziej suche lata (73 proc.), gwałtowne zjawiska pogodowe jak burze i powodzie (48 proc.) oraz zmiany w otaczającej przyrodzie (31 proc.). W porównaniu z analogicznym badaniem sprzed roku, odsetek respondentów dostrzegających zmiany znacznie wzrósł.
Dr inż. Amadeusz Walczak, starszy konsultant ds. ochrony środowiska w Multiconsult Polska, podkreśla, że wzrost średniej rocznej temperatury o 2°C może prowadzić do uciążliwych fal upałów. Co więcej, wiąże się to też z wyższymi kosztami energii. Ponadto stanowi zagrożenie zdrowotne dla wrażliwych grup mieszkańców, takich jak seniorzy czy dzieci.
Czym są Miejskie Plany Adaptacji?
MPA to dokumenty opracowywane z myślą o przystosowaniu miast do skutków zmian klimatu. Powstają na podstawie analizy zagrożeń lokalnych, przy współpracy z mieszkańcami i organizacjami społecznymi. Obejmują m.in rozwój zieleni miejskiej, tworzenie błękitno-zielonej infrastruktury oraz podnoszenie potencjału retencyjnego. Oprócz tego miasta chcą też minimalizować efekt miejskiej wyspy ciepła. Stawiają też na edukację klimatyczną i wzmacnianie struktur reagowania kryzysowego.
W 2023 roku dofinansowanie na opracowanie MPA otrzymało 19 miast. W tym roku dotacje przyznano już kolejnym 37 miejscowościom.
Oława i Warszawa wśród przykładów
Jednym z miast aktywnie wdrażających strategię adaptacyjną jest Oława. Miejscowy magistrat, we współpracy z Multiconsult Polska i lokalnymi społecznościami, przygotowuje plan obejmujący konkretne zagrożenia i działania. Firma prowadzi również ewaluację Strategii Adaptacji dla miasta Warszawy oraz wspiera tworzenie dokumentów w innych miastach, takich jak Gdańsk.
Zgodnie z nowelizacją ustawy Prawo ochrony środowiska, wszystkie miasta powyżej 20 tys. mieszkańców muszą przyjąć MPA do 2 stycznia 2027 roku. Obecnie, według danych Ministerstwa Klimatu, ponad 130 miast prowadzi prace nad takim dokumentem, a ponad 100 przyjęło je już w drodze uchwały.
Adaptacja do zmian klimatu to konieczność
Zmiany klimatu nie omijają miast. Betonowa zabudowa, deficyt zieleni i niewystarczająca infrastruktura wodna zwiększają ryzyko podtopień, suszy oraz problemów zdrowotnych. Miejskie Plany Adaptacji to narzędzie, które może nie tylko ograniczyć skutki zmian, ale też poprawić jakość życia mieszkańców i podnieść odporność miast na przyszłe wyzwania.
Rozwiązania takie jak zielone dachy, ogrody deszczowe, alejki z roślinami retencyjnymi czy systemy monitoringu pogodowego zyskują na znaczeniu. Przykłady z Oławy czy Warszawy pokazują, że skuteczna adaptacja jest możliwa, jeśli działania są odpowiednio zaplanowane i poparte wiedza ekspercką.
Polecamy także:
- Komisja Europejska chce mocniejszego kursu klimatycznego. Polska apeluje o elastyczność
- Koszty zmian klimatu rosną. W 2050 roku wyniosą nawet 2,2% PKB
- Greenwashing zamiast klimatycznej rewolucji? Organizacje ekologiczne ostrzegają przed BioCCS
- Eksport soi kontra klimat. Rolnicy obchodzą zakaz wylesiania Amazonii