Założenie firmy w naszym kraju jest proste – tak uważa ponad 83 proc. dorosłych Polaków. Ale mniej niż połowa jest zdania, że własny biznes to dobry sposób na zrobienie kariery, wynika z raportu badającego przedsiębiorczość autorstwa PARP i Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.
Według raportu w 2023 r. ponad 83 proc. Polaków wyraziło opinię, że założenie firmy w naszym kraju jest proste. Z drugiej strony mniej niż połowa respondentów (43 proc.) zgodziła się z twierdzeniem, że prowadzenie własnej działalności jest dobrym sposobem na zrobienie kariery.
Wciąż daleko nam do optymizmu sprzed pandemii. W 2019 r. aż 78 proc. Polaków uważało, że działalność gospodarcza sprzyja karierze, a w 2018 r. ten odsetek wynosił nawet 86 proc.
Niewiele osób chce zakładać firmy
Jednocześnie bardzo wysoka ocena warunków do zakładania firmy nie przekłada się na chęć prowadzenia własnej działalności. W 2023 r. udział osób niezaangażowanych w prowadzenie działalności gospodarczej, które odpowiedziały twierdząco na pytanie, czy planują w ciągu najbliższych 3 lat założyć firmę, wyniósł jedynie 2,6 proc. To wzrost o zaledwie 0,1 punktu procentowego rok do roku.
– 2023 rok nie przyniósł pogorszenia jeśli chodzi o stosunek polskiego społeczeństwa do przedsiębiorczości, ale też nie napawa optymizmem. Wciąż daleko nam do stanu sprzed pandemii, gdzie niemal wszyscy Polacy wyrażali przekonanie, że przedsiębiorczość jest dobrym wyborem na życie i cenili wysiłki przedsiębiorców. W nowej rzeczywistości wizerunek przedsiębiorcy jest wciąż korzystny, ale bycie na swoim zdecydowanie przestało być realnym wyborem – czytamy w raporcie.
Co w największym stopniu zniechęca do założenia firmy? W 2023 r. ponad 52 proc. dorosłych Polaków wskazało na ryzyko nieosiągnięcia sukcesu.
Jak tłumaczą autorzy raportu, na polskiej gospodarce bardzo mocno odbiły się przede wszystkim pandemia i wojna. Poza wymiernymi szkodami, przyczyniły się one do wzrostu poczucia zagrożenia i niepewności o przyszłość w społeczeństwie. Nie bez znaczenia były też inne czynniki, jak powszechnie krytykowany chaos legislacyjny czy brak środków z Krajowego Planu Odbudowy.
Ale to jeszcze nie wszystko. Polska stała się krajem przyfrontowym. Straciła na atrakcyjności jako miejsce do inwestowania i angażowania się w prowadzenie własnej działalności. Poza tym liczne, coraz bardziej rygorystyczne regulacje unijne w zakresie ochrony środowiska w kraju, którego gospodarka oparta jest na węglu, też mogły zniechęcać potencjalnych młodych przedsiębiorców.
– Trudno ściśle określić, jaki wpływ na postawy proprzedsiębiorcze Polaków wywarła sytuacja na rynku pracy. Zdecydowanie jednak niskie bezrobocie i coroczny wzrost płacy minimalnej nie skłaniały do podejmowania ryzyka związanego z prowadzeniem działalności. Było to o tyle istotne, że motyw ekonomiczny (potrzeba zapewnienia sobie utrzymania, ponieważ za mało jest ofert na rynku pracy) jest najczęstszym przy podejmowaniu decyzji o rozpoczęciu własnej działalności – podsumowano w raporcie.
Zamykanie biznesu
Opracowanie dostarcza też danych dotyczących kończenia działalności gospodarczej. W 2023 r. 3,4 proc. osób w wieku 18–64 lata przestało prowadzić firmy (w ostatnich 12 miesiącach przed badaniem). W porównaniu z poprzednim pomiarem z 2022 r. zmiana jest niewielka. Wówczas takich osób było 3,7 proc. Natomiast 5 razy częściej w 2023 r., w z zestawieniu z 2022 r., wskazywano na nieopłacalność biznesu jako przyczynę wycofania się z niego.
Autorzy raportu zwracają też uwagę, że w przypadku zaprzestania działalności większość firm jest likwidowana. Jedynie część pozostaje na rynku. W Polsce w 2023 r. na 100 osób, które zakończyły działalność, przypadało 36, które utrzymały swoje firmy. To wynik zbliżony do tego z 2022 r., ale niższy niż w 2021 r., kiedy to na 100 osób likwidujących działalność przypadało 61, które pozostały na rynku. Tylko nieliczne przedsiębiorstwa potrafią przetrwać i znaleźć sposób na dalsze funkcjonowanie.
Polecamy:
- Orlen z nowym kredytem na 2 mld euro. Firma wskazała, na co wyda pieniądze
- Pierwsza polska firma z polisą od skutków wojny. Czy to oznacza nowe inwestycje? „Pojedyncze decyzje nic nie zmieniają”
- Będą zmiany na stacjach paliw Orlen. Firma przedstawiła zamierzenia
- Kto zajmie się strategią ESG w firmach? Nie wszyscy chcą zatrudniać nowe osoby