Polscy seniorzy mają na koncie rekordowe zadłużenie. Według najnowszych danych BIG InfoMonitor łączna kwota ich zaległych zobowiązań w III kwartale 2025 roku sięgnęła 12,2 mld zł. To najwyższy poziom w historii pomiarów – i to mimo spadku liczby zadłużonych osób. Dane pokazują, że mniejsza grupa wpada w coraz poważniejszą spiralę problemów finansowych.
Rekordowy dług przy mniejszej liczbie dłużników
Z rejestru BIG InfoMonitor i bazy BIK wynika, że zadłużenie seniorów wzrosło o ponad 152 mln zł rok do roku, chociaż liczba osób z przeterminowanymi zobowiązaniami spadła z 377,7 tys. do 356 tys. Oznacza to, że osoby, które już borykają się z problemami finansowymi, wpadają w nie coraz głębiej. Średnie zaległe zobowiązanie seniora wynosi obecnie 34 209 zł.
Zaległości obejmują zarówno raty kredytów i pożyczek, jak i bieżące opłaty – czynsze, rachunki za telefon, mandaty, opłaty sądowe czy alimenty. Co ważne, w obu kategoriach dominują małe kwoty. Aż 69,7 proc. długu pozakredytowego i 63,3 proc. kredytowego nie przekracza 5 tys. zł. Problemy zaczynają się więc od drobnych należności, które z czasem rosną do poważnych obciążeń.
To tutaj żyją najstarsi dłużnicy
Najbardziej zadłużeni są seniorzy z Mazowsza – statystycznie każde zadłużone gospodarstwo 65+ ma tam średnio 55,7 tys. zł zaległości. To ponad dwa razy więcej niż w województwach o najniższym poziomie zadłużenia, takich jak Świętokrzyskie (25 191 zł) czy Opolskie (26 435 zł).
Region ten odpowiada również za największą łączną kwotę długu – seniorzy mają do spłacenia 2,7 mld zł. W pozostałych województwach średnie zadłużenie jest niższe, ale również tam widoczne są poważne problemy finansowe starszych mieszkańców.
Najwyższe pojedyncze zadłużenie w kraju pochodzi jednak z województwa lubelskiego: senior ma tam 96,9 mln zł zaległości. Pokazuje to, że poza masowym zadłużeniem w dużych regionach istnieją też ekstremalne indywidualne przypadki.
Seniorzy i seniorki problemów mają po równo
Problemy finansowe dotyczą obu płci w podobnym stopniu. W rejestrach widnieje 184 tys. zadłużonych mężczyzn i 172 tys. kobiet w wieku 65+. Najwyższe kwoty występują na Mazowszu – kobiety mają tam łącznie 957 mln zł długu, a mężczyźni ponad 1,7 mld zł.
– Wzrost kosztów życia, nadal wysokie oprocentowanie kredytów i inflacja szczególnie dotykają osoby w wieku 65 plus, dla których głównym źródłem utrzymania są przeważnie stałe świadczenia emerytalne. Spadek liczby osób posiadających przeterminowane zadłużenia nie oznacza jednak poprawy sytuacji. Przeciwnie – większa część całkowitego opóźnionego zadłużenia, które zwiększyło się rok do roku, może koncentrować się na mniejszej grupie niesolidnych dłużników, co sygnalizuje pogłębianie się spirali zadłużenia w tej wrażliwej społecznie grupie – podkreśla Paweł Szarkowski, prezes BIG InfoMonitor.
Edukacja finansowa to element ochrony seniorów
BIG InfoMonitor zwraca uwagę, że wiele błędnych decyzji finansowych wynika z braku wiedzy ekonomicznej i większej podatności na manipulacje. Dlatego kluczowe jest budowanie kompetencji finansowych w przyjaznych warunkach – np. podczas zajęć w klubach seniora. Edukację ekonomiczną powinny prowadzić instytucje finansowe i publiczne z naciskiem na praktyczne porady.
– Edukacja ekonomiczna to inwestycja w niezależność i bezpieczeństwo seniorów. Niezbędne jest też wsparcie rodziny. Bliscy powinni aktywnie uczestniczyć w procesie edukacji, pomagać w analizie ofert, kontrolować zobowiązania i wspierać w podejmowaniu decyzji, aby ograniczyć ryzyko zadłużenia i poprawić jakość życia najstarszego pokolenia – dodaje Szarkowski.
Rekordowy poziom zobowiązań najstarszej grupy Polaków to nie tylko problem jednostek, ale także wyzwanie społeczne. Niskie i stałe dochody, rosnące koszty życia oraz trudności w dostępie do usług doradczych sprawiają, że spirala długu narasta szybko. Dane BIG InfoMonitor pokazują, że bez systemowego wsparcia i edukacji skala zadłużenia będzie dalej rosła.