Zespoły reagowania na incydenty cybernetyczne w Polsce codziennie odpierają kilkaset ataków. Nie było jednak sytuacji, w której infrastruktura energetyczna by ucierpiała w taki sposób, który skutkowałby zaprzestaniem dostaw do użytkownika końcowego, mówi 300Gospodarce dr inż. Maciej Grunt, ekspert z Instytutu Bezpieczeństwa i Socjologii Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku
– To jest oczywiście cały czas walka, codzienne zmagania zespołów do spraw cyberbezpieczeństwa w spółkach i w przedsiębiorstwach. Jeśli zastanawiamy się nad tym, czy użytkownik końcowy jest bezpieczny to odpowiem, że jest małe prawdopodobieństwo, że zabraknie prądu w gniazdku. Natomiast trzeba zwrócić uwagę na to, jakie urządzenia do tych gniazdek podłączamy – mówi dr inż. Maciej Grunt.
Cyberbezpieczeństwo domowych urządzeń
Tak zwany internet rzeczy – czyli sieć urządzeń, które łączą się i wymieniają dane z innymi urządzeniami – to także “internet zagrożeń”. Użytkownicy powinni mieć świadomość, jakie urządzenia w ich domu są podłączone do sieci energetycznej i internetowej, i czy są odpowiednio zabezpieczone. Chodzi tu zarówno o instalację fotowoltaiczną i magazyn energii, jak i urządzenia gospodarstwa domowego.
– Musimy mieć świadomość, kto jest producentem urządzenia, czy ono się łączy z internetem, jakie dane wysyła i komu. Jeżeli coś jest “smart” to znaczy, że może wysyłać informacje. Czy wiemy dokładnie, kto jest producentem, czy zadbaliśmy o to, żeby nasza sieć domowa i sieć wi-fi, ale też sieć zasilania była hermetyczna – wylicza ekspert.
Czytaj też: Znane aplikacje popularne wśród oszustów. Ataków hakerskich jest coraz więcej
Większość osób nawet nie zastanawia się nad bezpieczeństwem z tego punktu widzenia. Tymczasem były już w Polsce przypadki przejęć urządzeń domowych przez wytwórców kryptowalut.
– Znana jest sprawa smart pralek, która zamiast tylko prać, produkowały bitcoina. A to się dopiero zaczyna. Biorąc pod uwagę fakt, jak intensywna jest w tej chwili walka z cyberzagrożeniami, ile tych incydentów jest na poziomie dostawców, musimy być świadomi tego, że takie rzeczy odbywają się i będą się odbywać z większą intensywnością na poziomie gospodarstw domowych – zauważa Maciej Grunt.
Konieczne zabezpieczenia
Oznacza to, że należy budować wśród odbiorców energii budować świadomość tego, że nie każde urządzenie jest z założenia bezpieczne. O czym więc powinni pamiętać konsumenci?
– Powinniśmy ostrożnie wybierać sprzęt, z którego korzystamy. Jeżeli nie potrzebujemy w stu procentach czegoś, co będzie się komunikowało przez internet, to zostawmy to w naszej w naszej sieci domowej. Zabezpieczmy się dodatkowym oprogramowaniem, zróbmy sobie firewall w naszej domowej sieci. Jeżeli już mamy smart dom to on absolutnie musi być chroniony – podkreśla ekspert.
Podkreśla też, że tanio niekoniecznie znaczy bezpiecznie. Są już przykłady tanich kamer, które instalowano, by chronić dom, a ich sygnał można było znaleźć w internecie, bo nie były zabezpieczone hasłem.
– Więc czytajmy instrukcję obsługi, zabezpieczajmy, zmieniajmy hasła, niech one nie będą proste. Wprowadzajmy dodatkowe obostrzenia w sieciach wi-fi i ostrożnie wybierajmy podłączone urządzenia. Tych zagrożeń nie wyeliminujemy, zapewne każdy z nas w pewnym momencie padnie ofiarą jakiegoś cyberzagrożenia. Więc utrudniajmy to zadanie maksymalnie – dodaje.
Chcesz być na bieżąco? Subskrybuj 300Sekund, nasz codzienny newsletter!
Warto na przykład sprawdzić, czy instalacja fotowoltaiczna ma zewnętrzny interfejs do komunikacji. Jeżeli możemy tam wejść przez stronę internetową to z dużym prawdopodobieństwem nie tylko my możemy. Należy więc zabezpieczyć go hasłem.
Najważniejszy jest człowiek
Infrastrukturę powyżej gospodarstwa domowego zabezpieczają przepisy prawa. W 2023 roku weszła w życie unijna dyrektywa NIS2 w sprawie cyberbezpieczeństwa.
– Ta dyrektywa mówi o obowiązkach państwa i podmiotów w infrastrukturze krytycznej. Ona zabezpiecza wszystko to, co jest powyżej poziomu gospodarstwa domowego. Ale najważniejszy jest człowiek, gospodarz gospodarstwa domowego, który też powinien być świadomy. Bo jeżeli wszyscy wykonają swoją pracę jak należy i będzie zabezpieczona sieć i dostawa sygnału internetowego do domu, a my nie zabezpieczymy się hasłami, to ten trud pójdzie na marne – zaznacza Maciej Grunt.
Jego zdaniem państwo powinno edukować konsumentów i budować ich świadomość na ten temat. Powinno też informować o incydentach i elastycznie podchodzić do zmian legislacyjnych.
Polecamy także:
- Europa zwiększa wydatki na cyberbezpieczeństwo. Jednym z powodów są igrzyska olimpijskie
- Masowe ataki cybernetyczne na Polskę. Rząd obiecuje miliardy złotych na cybertarczę
- Rośnie liczba cyberzagrożeń w chmurze. AI może ochronić firmy, ale te muszą w nią zainwestować
- Hakerzy nie odpuszczają. Gwałtowny wzrost liczby cyberataków na polskie instytucje