Fotowoltaika dla szkół, czy biogazownie w zakładach utylizacji odpadów – to tylko niektóre z projektów OZE, jakie podejmują duże polskie miasta. Niektóre mają ambicje uniezależnić się od zewnętrznych dostawców energii, a wszystkim przyświeca jeden cel: zmniejszyć koszty zużycia prądu.
Fotowoltaikę na dachach mają nie tylko właściciele domów jednorodzinnych. Coraz częściej panele widać także na budynkach należących do miast. To ona dominuje wśród odnawialnych źródeł energii zasilających miejskie jednostki.
Na nasze pytania o OZE odpowiedziało 11 miast: Białystok, Gdańsk, Gorzów Wielkopolski, Kraków, Lublin, Łódź, Poznań, Toruń, Warszawa, Wrocław i Zielona Góra.
Najczęściej przedstawiciele urzędów miast informowali o niewielkich instalacjach na dachach placówek oświatowych, urzędów czy budynków opieki i pomocy społecznej. Montaż fotowoltaiki w szkołach jest zwykle łączony z ich termomodernizacją.
Są jednak i inne pomysły jak wykorzystać zieloną energię. Wrocław planuje instalację fotowoltaiczną, która zapewni ponad połowę zapotrzebowania na prąd stadionu miejskiego, tj. ponad 550 MWh rocznie. Farma fotowoltaiczna złożona z 1240 paneli powstaje na najwyższej kondygnacji parkingu obok Tarczyński Arena.
Jak wykorzystać gaz z odpadów
Własne, odnawialne źródła energii posiadają też często spółki komunalne, zajmujące się wodociągami i kanalizacją, transportem miejskim czy utylizacją odpadów. Tu obok fotowoltaiki pojawiają się też biogazownie.
Ciekawym przykładem jest Zakład Utylizacyjny w Gdańsku, gdzie gaz składowiskowy wykorzystywany jest do produkcji energii elektrycznej. Ale to nie wszystko.
– Na dachu jednego z obiektów zakładamy panele fotowoltaiczne o mocy 500 kilowatów. Dodatkowo pracujemy nad wykorzystaniem części zrekultywowanych kwater składowiska odpadów do budowy farmy fotowoltaicznej. W przyszłości planowana jest również budowa instalacji fermentacji metanowej zasilanej odpadami kuchennymi – informuje 300gospodarkę Paulina Chełmińska z referatu prasowego prezydenta miasta.
Celem jest pozyskiwanie 100 proc. energii dla tego zakładu z OZE. Miasto bierze też pod uwagę, by w przyszłości część gazu składowiskowego wykorzystać do produkcji biometanu jako paliwa dla ciężarówek.
Gdańsk ma spore ambicje związane z OZE. Strategia miasta zakłada redukcję emisji gazów cieplarnianych o 30 proc. oraz wzrost mocy instalacji OZE z poziomu 16 MW do 90 MW.
Jeszcze więcej fotowoltaiki
Z kolei Warszawa uruchomiła Program Rozwoju Fotowoltaiki Miejskiej. Jego celem jest, by do końca 2030 r. wszystkie miejskie budynki zostały w miarę możliwości wyposażone w panele słoneczne. W ciągu najbliższych trzech lat miasto przeznaczy 60 mln zł na ten cel.
Niektóre z miast decydują się wykorzystać niezabudowane tereny pod farmy fotowoltaiczne. Jedna z nich – o mocy 250 MW – ma powstać w Gorzowie Wielkopolskim.
– Prace nad projektem władze miasta zleciły w kwietniu 2021 r. Szacunkowa wartość inwestycji przekracza 500 mln zł. Realizację projektu władze miasta powierzyły spółce INNEKO. Jej prawdopodobne uruchomienie możliwe będzie w latach 2024-2025 – podaje rzecznik prasowy Urzędu Miasta Gorzowa Wielkopolskiego Wiesław Ciepiela.
Czemu służą inwestycje w OZE?
– Dzięki tym instalacjom miasto może nie tylko zmniejszyć koszty, ale również mieć wkład w ograniczenie produkcji CO2 – mówi Anna Kowalska z Urzędu Miejskiego w Białymstoku.
Nie da się ukryć, że dla władz miejskich oba te cele są istotne. A dziś kwestia kosztów jest wyjątkowo paląca.
– Głównym celem, jaki chcemy osiągnąć, jest maksymalne możliwe ograniczenie zakupów energii elektrycznej od dostawców zewnętrznych oraz konsumpcja na potrzeby własne całej energii wyprodukowanej przez instalacje fotowoltaiczne – komentuje rzeczniczka prasowa Urządu Miasta Torunia Aleksandra Iżycka.
Potrzebne jest finansowanie
Przedstawiciele urzędów miejskich zwracają uwagę na potrzebę dofinansowania inwestycji z OZE. Najczęściej mowa tu o środkach z funduszy unijnych.
– Plany budowy kolejnych instalacji fotowoltaicznych na obiektach użyteczności publicznej zależą od formy nowych systemów wsparcia z funduszy europejskich – wskazuje Aleksandra Iżycka.
– Wyzwaniem związanym z wdrażaniem OZE jest przede wszystkim pozyskiwanie środków na realizację tego typu działań oraz dobór obiektów – by w pierwszej kolejności realizować inwestycje na tych, które będą najbardziej efektywne i dadzą najwięcej oszczędności finansowych oraz ekologicznych w stosunku do zaangażowanych środków – dodaje Marcin Obłoza z Biura Prasowego Urzędu Miejskiego Wrocławia.
Inne wyzwania
Jednak nie tylko dostępność środków finansowych może być barierą dla realizacji inwestycji. W Polsce przyjęto regulacje, które ułatwiają indywidualne korzystanie z fotowoltaiki. Nie ma natomiast przepisów napisanych z myślą o samorządach.
– Jednym z głównych wyzwań stojących na drodze w realizacji tych planów jest brak regulacji prawnych dedykowanych jednostkom samorządów terytorialnych – mówi Anna Czerwonka z Kancelarii Prezydenta Miasta Lublin.
– Jako miasto chcemy dążyć do samowystarczalności energetycznej, terminy są jednak uzależnione od wybranego modelu i przyjętej strategii. Należy pamiętać, że obecna niestabilna sytuacja prawna utrudnia prace nad koncepcjami związanymi z klastrem energii, czy liniami bezpośrednimi – dodaje Paulina Chełmińska.
Na aspekt sieci i magazynów energii zwraca uwagę Kamil Popiela z Biura Prasowego Urzędu Miasta Krakowa.
– Wyzwaniem jest zbudowanie sieci z budynkami i magazynami energii. To priorytetowe zadanie, ponieważ w niektórych częściach miasta obiekty publiczne są zlokalizowane blisko siebie, więc wystarczyłby jeden magazyn energii dla kilku obiektów – mówi.
Polecamy też inne teksty o odnawialnych źródłach energii:
- Za 14 lat węgla w Bełchatowie już nie będzie. OZE mogłyby go zastąpić, ale plan jest inny
- Zużyta fotowoltaika trafia na śmietnik. Ale można ją ponownie wykorzystać i polscy naukowcy wiedzą, jak
- Polskie farmy wiatrowe na Bałtyku coraz bliżej. Ale bez inwestycji w porty prąd z wiatraków nie popłynie
- Koniec fotowoltaiki? Sprawdzamy, czy instalacja paneli jeszcze się opłaca