Ostatnie kilka lat to następujące po sobie wydarzenia, które destabilizowały gospodarkę i stawiały przedsiębiorców przed wyjątkowo trudnymi wyzwaniami. Czego spodziewają się firmy w 2024 roku? Zbadał to Polski Instytut Ekonomiczny (PIE).
Relatywnie wysoka inflacja, rosnące ceny energii, wahania stóp procentowych czy niestabilność rynku pracy to nowa codzienność dla prowadzenia biznesu. W ramach badań MIK na początku i na końcu 2023 r. PIE poprosił przedsiębiorców o ustosunkowanie się do pięciu stwierdzeń dotyczących przewidywań dla gospodarki. Opinie ze stycznia 2023 r. dotyczyły przewidywań na 2023 r., zaś opinie z grudnia 2023 r. odnoszą się do 2024 r.
Przedsiębiorcy przewidują: w 2024 r. ceny energii wzrosną
Utrzymują się pesymistyczne przewidywania dotyczące cen energii. Aż 81 proc. firm zakłada, że w 2024 r. ceny nośników energii będą rosnąć. Choć przed rokiem odsetek przedsiębiorców przewidujących wzrost wzrost cen był większy i wynosił 87 proc.
PIE zwraca uwagę, że co prawda zatwierdzone ceny energii w taryfach sprzedawców na 2024 r. są niższe o 31,3 proc. w porównaniu z 2023 r., ale nie będzie to jednak oznaczać niższych rachunków. Wzrosną opłaty dystrybucyjne, co wynika z rosnących potrzeb inwestycji w sieci przesyłowe i dystrybucyjne, związanych z transformacją energetyczną. Dodatkowo ceny dla gospodarstw domowych i małych firm prawdopodobnie zostaną odmrożone w drugiej połowie roku, co oznacza ich wzrost w porównaniu do stanu z dziś.
Mimo nienajlepszy prognoz dla cen energii przedsiębiorcy są bardziej umiarkowani w przewidywaniach dotyczących wzrostu inflacji. W grudniu 2023 r. mniej niż 60 proc. firm uważa, że w 2024 r. inflacja wzrośnie. Ale w styczniu 2023 r. wzrostu inflacji w nadchodzącym roku spodziewało się aż 80 proc.
Wysoka inflacja towarzyszyła firmom przez cały 2023 r., chociaż jej tempo nieco spadło pod koniec roku. Prognozy na 2024 r. przewidują niższy poziom inflacji.
Niezdecydowanie w sprawie stóp procentowych
Wzrostu stóp procentowych w 2024 r. spodziewa się 39 proc. badanych, ale podobny odsetek firm (36 proc.) jest zdania przeciwnego. Natomiast w styczniu 2023 r. wzrostu stóp procentowych spodziewało się aż 64 proc. badanych.
Od września 2022 r. do września 2023 r. Rada Polityki Pieniężnej utrzymywała stopy procentowe NBP na rekordowo wysokim poziomie. Stopa referencyjna wynosiła 6,75 proc. We wrześniu i październiku 2023 r. RPP podejmowała decyzje o obniżkach stóp procentowych i obecnie stopa referencyjna jest na poziomie 5,75 proc., przypomina PIE.
Chcesz być na bieżąco? Subskrybuj 300Sekund, nasz codzienny newsletter! Obserwuj nas też w Wiadomościach Google.
W 2023 r. ustabilizowały się przewidywania przedsiębiorców dotyczące wzrostu bezrobocia. Aż 64 proc. firm spodziewało się w styczniu 2023 r., że w rozpoczynającym się właśnie roku wzrośnie bezrobocie. W grudniu 2023 r. tylko 37 proc. badanych było zdania, że bezrobocie w 2024 r. wzrośnie.
Przez cały 2023 r. w Polsce obserwowaliśmy bardzo niski poziom bezrobocia. Mimo dużej niepewności gospodarczej, rosnących kosztów pracowniczych i wysokiej inflacji rynek pracy w Polsce jest stabilny.
Najbardziej pesymistycznie przedsiębiorcy widzą przyszłość wojny w Ukrainie. Zdecydowanie największą część (57 proc.) stanowią respondenci, którzy nie spodziewają się końca tej wojny w nadchodzącym roku. Tylko 10 proc. liczy, że jej koniec jednak nastąpi. Jeszcze w styczniu 2023 r. taką optymistyczną wizję podzielało 24 proc. firm.
Czytaj także:
- Wiceprezeska NBP o inflacji: na początku roku może być niższa od prognozowanej
- Prognozy ekonomiczne na 2024 rok. Co zagraża wzrostowi gospodarczemu w Unii Europejskiej?
- Praktyczna nauka zawodu. Firmy rzemieślnicze i uczniowie nie mają ze sobą po drodze
- Tak firmy krzywdzą migrantów zarobkowych. Nadużycia są w każdym sektorze, ale jeden się wyróżnia