Francja, Islandia, Norwegia, Szwajcaria i Wielka Brytania odnotowały wzrost ubóstwa wśród dzieci w latach 2014-2021 nawet o 20 proc. Ponad 69 milionów dzieci na świecie żyje w ubóstwie i wiele z nich mieszka także w bogatszych krajach Europy. Polski niestety ten problem nie omija.
Jak wynika z najnowszego raportu „Child Poverty in the Midst of Wealth” przygotowanego przez UNICEF, mimo ogólnego spadku ubóstwa o 8 proc. w 40 krajach, ponad 69 mln dzieci wciąż żyje w rodzinach, gdzie dochód jest niższy niż 60 proc. średniego dochodu krajowego.
Jedne z bogatszych krajów OECD, jak Francja, Islandia, Norwegia i Szwajcaria odnotowały wzrost ubóstwa wśród dzieci sięgający po ok. 10 proc., a Wielka Brytania nawet 20 proc, informuje UNICEF Polska.
Nawet w krajach o podobnym poziomie dochodu narodowego, takich jak Słowenia i Hiszpania, wskaźniki ubóstwa dzieci mogą znacząco się różnić – dotyczy to odpowiednio 10 proc. i 28 proc. dzieci. Nierówności w ryzyku ubóstwa też bywają ogromne: dzieci w rodzinach niepełnych są trzy razy bardziej narażone na ubóstwo. Dzieci z niepełnosprawnościami oraz pochodzące z mniejszości etnicznych czy rasowych również mają zwiększone ryzyko.
Czytaj także: Polska jak blok o 100 mieszkaniach – w ośmiu nie ma łazienki, w pięciu skrajne ubóstwo. To obraz z nowego „Raportu o biedzie”
Jak to wygląda w Polsce?
W Polsce w minionym roku również zanotowaliśmy wzrost liczby dzieci w skrajnym ubóstwie o kilkadziesiąt tysięcy. Jednakże, w latach 2014-2021 kraje nienależące do najbogatszych w OECD i UE osiągnęły znaczną redukcję skali problemu: spadek w Polsce sięgnął w tym czasie aż 38 proc., a na Łotwie, Litwie i w Słowenii – po 31 proc.
– Konsekwencje ubóstwa mogą trwać przez całe życie, a dzieci, które go doświadczają, mają mniejsze szanse na ukończenie szkoły i zarabiają mniej w dorosłym życiu. Raport UNICEF pokazuje jednak, że poprawa sytuacji jest możliwa i że w latach 2014-2021 Polska bardzo dobrze sobie w tym zakresie radziła. W danych statystycznych i innych raportach widać jednak, że jeszcze w 2022 r. ten pozytywny trend uległ gwałtownemu odwróceniu – tłumaczy Renata Bem, dyrektor generalna UNICEF Polska.
Raport ten nie uwzględnia jednak inflacji w Polsce w 2022 roku oraz napływu uchodźców z Ukrainy, co również mogło wpłynąć na statystyki ubóstwa wśród dzieci. W 2022 roku liczba dzieci żyjących w skrajnym ubóstwie w Polsce wzrosła do 396 tysięcy.
Rząd zaliczył falstart
Polski rząd zadeklarował, że celem do 2030 roku jest zmniejszenie liczby dzieci w takiej sytuacji o 300 tys. w stosunku do 1,1 mln w 2019 roku. W minionym roku doszło jednak do sytuacji odwrotnej – przybyło 40 tys. takich dzieci, co oznacza wzrost wskaźnika o 4 proc.
– Rosnące wskaźniki ubóstwa dzieci są oczywiście niepokojące i potwierdzają wstępne obawy o to, że inflacja w połączeniu z brakiem waloryzacji zasiłków rodzinnych i świadczenia wychowawczego przyczyniły się do wzrostu deprywacji materialnej i społecznej oraz ubóstwa skrajnego dzieci. Sytuacja w 2023 r. może być podobna do tej w roku wcześniejszym. Będzie to więc drugi rok pogarszania się kondycji rodzin z dziećmi, a tym samym i dzieci – mówi dr hab. Ryszard Szarfenberg, Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, cytowany w komunikacie.
– Polityka społeczna wobec dzieci powinna być oparta na zapisach sformułowanych w Konwencji Praw Dziecka. Ochrona socjalna jest tylko jednym z tych praw. Innymi słowy ubóstwo dochodowe powinno się zmniejszać, ale równocześnie powinny się zwiększać dostęp i jakość usług ważnych dla rozwoju dzieci – dodaje.
Bądź na bieżąco z najważniejszymi informacjami subskrybując nasz codzienny newsletter 300Sekund! Obserwuj nas również w Wiadomościach Google.
Co musimy zrobić?
Raport UNICEF daje kluczowe działania do wyeliminowania ubóstwa wśród dzieci. Są to m.in. rozszerzenie ochrony socjalnej dla dzieci, zapewnienie im dostępu do wysokiej jakości podstawowych usług, takich jak opieka i bezpłatna edukacja, czy zapewnienie wsparcia dla grup mniejszościowych i jednoosobowych gospodarstw domowych, umożliwiając im dostęp do ochrony socjalnej, kluczowych usług i godnych miejsc pracy.
Wszystkie te działania mają na celu zmniejszenie poziomu ubóstwa i pomóc najmłodszym, szczególnie z biednych i rozbitych rodzin w normalnym funkcjonowaniu i godnemu wejściu w dorosłość.