Mimo wzrostu stawki VAT na paliwa, ceny na wielu stacjach są w nowym roku zbliżone do tych z grudnia. Wszystko przez zejście z marż.
Stawka VAT od paliw silnikowych wzrosła z powrotem do 23 proc. od 1 stycznia 2023 r.. Do końca 2022 roku stawka wynosiła 8 proc. a obniżka VAT była elementem tarczy antyinflacyjnej.
Z początkiem roku o około 13 proc. wzrosła też opłata paliwowa. Dodatkowo wyższa jest tez akcyza – o około o 12 gr/l dla benzyny i 6 gr/l dla oleju napędowego. Jednak zmiana cen hurtowych sprawiła, że przynajmniej część stacji nie wprowadziła podwyżek.
Obniżka w hurcie
Ceny hurtowe obniżył już w ostatni dzień roku największy gracz na polskim rynku paliw, czyli PKN Orlen. Firma dostarcza paliwa nie tylko do swojej sieci, ale także i na wiele innych stacji.
O ile 30 grudnia cena benzyny 95 w hurcie wynosiła 5,936 zł za metr sześcienny, to 31 grudnia zmalała do 5,245 zł. 1 stycznia spadła jeszcze do 5,106 zł.
Podobnie stało się z olejem napędowym. Cena hurtowa ekodiesla PKN Orlen z 1 stycznia to 6,094 zł za m3. Jeszcze 30 grudnia było to 6,895 zł.
Co więcej, identyczne ceny hurtowe ma Aramco, które przejęło działalność hurtową dawnej Grupy Lotos. Było to formą realizacji jednego z warunków fuzji Orlenu z Lotosem.
W efekcie na wielu stacjach – szczególnie tych należących do Orlenu – nie było podwyżek po wejściu w życie nowej stawki VAT.
To potwierdza przewidywania analityków, które opisywaliśmy jeszcze w listopadzie. Mimo spadku cen ropy naftowej nie było wówczas znacznych obniżek detalicznych cen paliw. Eksperci oceniali, że już wówczas firmy paliwowe zwiększyły marże, by móc z nich zejść po podwyżce VAT.
Różnice w cenach
Nie znaczy to, że ceny wszędzie są identyczne jak przed końcem roku. Zdaniem Urszuli Cieślak z Biura Reflex, wszystko zależy od tego, gdzie stacja jest zlokalizowana i czy kupiła paliwo przed czy po obniżce cen hurtowych.
– Stacje, które kupiły paliwo przed obniżką, mogą być zmuszone do sprzedania go ze stratą – mówi analityczka.
Są też jednak stacje, na których benzyna kosztuje powyżej 7 zł, a olej napędowy powyżej 8 zł za litr. To ceny zbliżone do naszych wyliczeń uwzględniających wzrost stawki podatku i opłat, bez zmiany marży.
– Tam, gdzie nie ma bezpośredniej konkurencji w pobliżu a paliwo zostało kupione po starej cenie hurtowej, ceny detaliczne zostały podniesione – wyjaśnia Urszula Cieślak.
W jakim stopniu obniżka cen hurtowych Orlenu wpłynęła na ceny na stacjach zobaczymy w drugiej części tygodnia, kiedy analitycy opublikują wyniki cotygodniowego monitoringu.
Ekonomiści: paliwa nie podbiją inflacji
Obniżka cen w hurcie i utrzymanie ich na tym samym poziomie w detalu, mimo wzrostu VAT, oznacza, że ceny paliw nie będą podbijać inflacji, zwracają uwagę niektórzy ekonomiści.
– Ceny detaliczne paliw nie wzrosną skokowo od 1 stycznia pomimo wyższego VATu, akcyzy oraz opłaty paliwowej. Spadają ceny hurtowe paliw, co zredukuje wyjątkowo wysokie marże. Zmiana cen paliw nie podbije istotnie styczniowego odczytu CPI – komentują ekonomiści Banku ING.
Ceny detaliczne paliw nie wzrosną skokowo od 1 stycznia pomimo wyższego VATu (8->23%), akcyzy oraz opłaty paliwowej. Spadają ceny hurtowe paliw, co zredukuje wyjątkowo wysokie marże. Zmiana cen paliw nie podbije istotnie styczniowego odczytu CPI. pic.twitter.com/gzeyj4WDct
— ING Economics Poland (@ING_EconomicsPL) January 2, 2023
Podobnie uważają eksperci mBanku. Zwracają oni uwagę, że podtrzymywanie wysokich cen paliw na rynku pod koniec poprzedniego roku, mimo spadków cen ropy, podbijało inflację w listopadzie i grudniu.
– Co byłoby gdyby ceny hurtowe zachowały się „typowo”? Mielibyśmy około 16,9 proc. inflację w listopadzie (a nie 17,5 proc.) i być może ok. 16 proc. w grudniu – wyliczają.
🇵🇱 Zmiana VAT z 8% do 23% w zasadzie nie przełożyła się na ceny paliw. Było to możliwe dzięki nagłemu spadkowi cen hurtowych w końcu roku. Co byłoby gdyby ceny hurtowe zachowały się "typowo"? Mielibyśmy ~16,9% inflację w listopadzie (a nie 17,5%) i być może ~16% w grudniu.
— mBank Research (@mbank_research) January 2, 2023
Dane wstępne o inflacji w grudniu GUS opublikuje w czwartek 5 stycznia. Rynek uważa, że wyniosła ona około 17,3 proc. rok do roku.