Największe zagęszczenie autostrad w Unii Europejskiej występuje w regionach Niemiec, Holandii oraz w regionie stołecznym Węgier. Polska jest z tyłu rankingu. Ubogie w autostrady są zwłaszcza wschodnie regiony kraju.
Głównym czynnikiem wpływającym na gęstą sieć autostrad jest zapotrzebowanie na transport. To dlatego gęsta sieć autostrad występuje zwłaszcza w rejonach miejskich i innych gęsto zaludnionych obszarach – na przykład przemysłowych czy znajdujących się wokół głównych portów morskich.
Na czele Niemcy i Holandia
Widać to na przykładzie danych Eurostatu, urzędu statystycznego Komisji Europejskiej, który zbiera szczegółowe dane o państwach członkowskich. Wynika z nich, że największe zagęszczenie autostrad w Unii Europejskiej (na 1000 km kw.) występuje w regionach Niemiec, Holandii oraz w regionie stołecznym Węgier.
Obrazuje to poniższa mapa:
Także większość europejskich stolic i dużych miast otoczona jest pierścieniem autostrad. Gęste sieci tych dróg znajdują się wokół takich stolic jak Budapeszt (120 km/1 000 km²), Wiedeń (109 km/1 000 km²), Madryt (96 km/1 000 km²), Praga (91 km/1 000 km²) i Berlin (91 km/1 000 km²).
Zagęszczenie sieci autostrad to jednak nie to samo co liczba kilometrów tych dróg w danym regionie. Rozmiary regionów różnią się w całej UE. W konsekwencji małe regiony stołeczne w większości przypadków mają większą gęstość autostrad w porównaniu z większymi regionami. Na przykład gęstość autostrad w małym regionie Wiednia jest wyższa niż gęstość dużego regionu Île-de-France. Mimo, że Paryż ma większą sieć autostrad niż Wiedeń.
Inny gęsto zaludnione regiony o dużej gęstości autostrad to obszar Randstad w zachodniej części Holandii (Utrecht: 132 km/1 000 km² i Holandia Południowa: 124 km/1 000 km²).
Wysokie zagęszczenie autostrad znajduje się również wokół niektórych głównych portów morskich północnej Europy: w regionach Bremy (205 km/1 000 km²) z portem Bremerhaven, w Holandii Południowej z Port w Rotterdamie (124 km/1 000 km²) i Hamburg (107 km/1 000 km²).
Polska wschodnią wyspą bez autostrad
Na drugim biegunie są regiony, w których w ogóle nie ma autostrad. I tak się składa, że to polskie regiony. Cztery województwa Polski mają najniższy wskaźnik zagęszczenia województw wśród regionów Unii Europejskiej. Mowa o woj. lubelskim, świętokrzyskim, podlaskim i warmińsko-mazurskim. Tam liczba kilometrów autostrad wynosi okrągłe 0 km.
A to w Unii Europejskiej rzadkość. Autostrad nie uświadczymy na przykład na francuskiej wyspie Korsyce. Jednak budowanie dróg na wyspach rządzi się innymi prawami, nie można do nich dojechać z części kontynentalnej. Dlatego też dostęp do nich opiera się głównie na transporcie morskim lub lądowym.
W Polsce pod względem gęstości sieci autostrad widać zresztą wyraźny rozdźwięk pomiędzy zachodnią i wschodnią częścią kraju.
W zachodniej części Polski notuje się wynik od 1 do 15 km na 1000 km kw. Pozytywnie na tle kraju wyróżnia się jedynie woj. śląskie, o zagęszczeniu sieci od 15 do 30 km na 1000 km kw.
Jednak, o czym należy pamiętać, w ciągu 20 ostatnich lat liczba kilometrów autostrad w Polsce znacznie się zwiększyła.
Cztery razy więcej autostrad
Za budowę autostrad i dróg szybkiego ruchu odpowiedzialna jest Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA).
Jak wynika z danych generalnej dyrekcji, w kraju jest obecnie czterokrotnie więcej kilometrów autostrad niż było jeszcze w 2004 roku. Ich liczba zwiększyła się w ciągu 18 lat z 441 km do 1753 km. Między rokiem 2004 a połową 2022 oddano więc do użytku 1381 km autostrad.
W ostatnim, 2021 roku, przybyło 56,5 km tego typu dróg. Z kolei do końca tego roku GDDKiA planuje oddać niewiele mniej, bo 46,1 km autostrad.
Obecnie w realizacji (na którą składa się również przygotowanie dokumentacji przetargowej) jest 18 odcinków autostrad.
Chodzi o fragmenty drogi A1 w woj. śląskim i łódzkim, A2 w lubelskim i mazowieckim, A18 w lubuskim i dolnośląskim oraz A6 w woj. zachodniopomorskim. Łącznie to ok. 286,5 km autostrad, które mają powstać do 2025 roku – wynika z danych stanu budowy dróg, opublikowanych na stronie GDDKiA.
Więcej o inwestycjach drogowych piszemy tutaj: