Wzrost WIBOR zniechęca do zaciągania nowych kredytów mieszkaniowych. Ich wartość w styczniu ledwie przekroczyła 6 mld zł. To najmniej od lutego 2021 r.
Dotychczasowe podwyżki stóp procentowych, które podniosły stawki WIBOR nie tylko powodują spadek popytu na kredyty, ale też spadek ich sprzedaży. Według najnowszych danych Narodowego Banku Polskiego w styczniu banki pożyczyły na zakup mieszkania o niemal 1,6 mld zł mniej, niż w grudniu. To o spadek o jedną piątą.
Wyniki sprzedaży potwierdzają to, o czym informowało Biuro Informacji Kredytowej. Już w styczniu liczba wniosków o nowy kredyt hipoteczny spadła o jedną czwartą w porównaniu ze styczniem 2021 r. Natomiast w porównaniu z rekordowym marcem 2021 r. spadek był już ponad 50-procentowy.
Marcin Czaplicki, ekonomista PKO BP zwraca jednak uwagę, że mimo mniejszej sprzedaży kredytów hipotecznych w styczniu, nadal jest to znacznie lepszy wynik, niż w poprzednich latach w tym samym okresie.
6,004 mld PLN nowych kredytów mieszkaniowych w styczniu wg świeżych danych NBP. Dużo mniej niż w grudniu, ale również dużo więcej niż w tym okresie w poprzednich latach… pic.twitter.com/6G8rFaiT4W
— Marcin Czaplicki (@Mr_Czaplicki) March 1, 2022
Przyczyna mniejszego zainteresowania to podwyżki stóp procentowych i związany z nimi wzrost rat. Z jednej strony maleje zdolność kredytowa przy utrzymywaniu się wysokich cen mieszkań, z drugiej zapowiedzi dalszych podwyżek były argumentem, by nie zaciągać teraz długoterminowych zobowiązań.
Rada Polityki Pieniężnej podnosi stopy od października 2021 r., zrobiła to już pięciokrotnie. Stopa referencyjna – główna stopa NBP – wzrosła w tym czasie z 0,1 proc. do 2,75 proc.
Wojna podniesie WIBOR?
W ślad za stopami procentowymi banku centralnego wzrosły też stawki WIBOR, które są podstawą do wyliczania oprocentowania większości kredytów udzielanych przez polskie banki. Wzrost WIBOR wyprzedzał tempo wzrostu stóp, bo rynek zakładał, że RPP będzie zmuszona podwyższać stopy również w kolejnych miesiącach.
Stawka sześciomiesięcznego WIBOR-u zwiększyła się od końca września z 0,31 proc. do aż 3,95 proc. na koniec lutego.
Stawki rosną nieprzerwanie, a skutki ataku Rosji na Ukrainę to obecnie największy znak zapytania dla dalszego scenariusza podwyżek stóp procentowych.
Z jednej strony wojna może osłabić tempo wzrostu gospodarczego w całym regionie Europy Środkowowschodniej, w tym w Polsce, co nie sprzyja kontynuowaniu podwyżek.
Z drugiej jednak wzrost cen surowców, jaki może wystąpić w wyniku rosyjskiej agresji, dodatkowo podbije inflację. Dodatkowo przez wojnę i związane z nią ryzyko złoty się nie umacnia mimo dotychczasowych podwyżek stóp, co dodatkowo może podtrzymywać podwyższoną inflację.
– Konsekwencje wojny dla polityki pieniężnej krajów CEE-4 [Polski, Węgier, Czech i Rumunii – przyp. 300G] są naszym zdaniem mocno jastrzębie. Chociaż kryzys prawdopodobnie będzie miał osłabiający wpływ na wzrost, połączenie deprecjacji walut i wyższych cen surowców jest bardzo inflacyjne. Co więcej, ten proinflacyjny szok następuje w czasie, gdy banki centralne Europy Środkowowschodniej już walczą o opanowanie wyjątkowo wysokich stóp inflacji – ocenia Goldman Sachs, jeden z największych banków inwestycyjnych na świecie.
Raty w górę o połowę
Goldman Sachs jeszcze przed wybuchem wojny prognozował, że stopy procentowe w Polsce wzrosną do 5 proc., co jest jedną z najwyższych prognoz na rynku. Teraz ocenia, że zwiększa się ryzyko jeszcze wyższego wzrostu stóp.
Dotychczasowy wzrost stawki WIBOR już wyraźnie podbił raty udzielonych wcześniej kredytów. Szczególnie jest to widoczne w przypadku hipotek zaciąganych na krótko przed rozpoczęciem podwyżek stóp procentowych.
Rata kredytu na 350 tys. zł udzielonego na 25 lat w momencie podpisywania umowy we wrześniu 2021 r. wynosiła około 1570 zł. Przy obecnym poziomie WIBOR 6M jej wysokość to już około 2300 zł. To oznacza, że obciążenie domowego budżetu spłatą takiego kredytu zwiększyło się od końca września o około 47 proc.
Prezes NBP: Zrobimy wszystko, by umocnić złotego, będę namawiał do dalszych podwyżek stóp