Grecja, Meksyk oraz Belgia najbardziej wspierają paliwa kopalne (węgiel, gaz, ropa naftowa) oraz końcowe zużycie prądu pochodzącego z takich źródeł. To wyniki analizy Polskiego Instytutu Ekonomicznego, publicznego think-tanku gospodarczego.
Dane za 2020 rok dotyczyły krajów OECD oraz Brazylii, Chin, Rosji i Indii. Grecja na paliwa kopalne wydała 1,15 proc. swojego PKB, a Meksyk – 1,1 proc. Wysokie kwoty popłynęły do sektorów produkcji, przetwórstwa i finalnego zużycia paliw w Belgii (0,67 proc. PKB), Rosji (0,62 proc.) i Australii (0,55 proc.). Dofinansowania miały różną postać: transferów bezpośrednich, ulg podatkowych czy innych form wsparcia.
Ile państwa wydają na paliwa kopalne?
W tych krajach wsparcie finansowe dominowało w sektorze wydobycia i przetwarzania ropy naftowej. Najbardziej widoczne jest to w Meksyku (przeznaczono na to 0,73 proc. całego PKB kraju), Belgii (0,63 proc.) i Rosji (0,61 proc.).
Pierwsza dziesiątka krajów o najwyższym poziomie publicznego wsparcia finansowego często dopłacała do kosztów zużycia prądu pochodzącego z paliw kopalnych przez odbiorców końcowych. W Grecji przeznaczono na to 0,32 proc. PKB, w Meksyku – 0,23 proc. Australia i Włochy wydały na takie dopłaty równowartość 0,09 i 0,08 swojego PKB.
Wsparcie paliw kopalnych w Polsce w zeszłym roku wyniosło 0,28 proc. PKB. Dzięki temu plasujemy się na 19. miejscu wśród 41 analizowanych krajów. Polska na finansowanie paliw kopalnych przeznacza o 0,03 pkt. proc. więcej niż Niemcy i 0,08 pkt. proc. więcej niż wynosi średnia dla krajów OECD. Mimo stosunkowo umiarkowanego wsparcia paliw kopalnych ogółem, Polska przoduje wśród analizowanych krajów we wsparciu dla węgla (0,2 proc. PKB).
Kraje UE finansują paliwa kopalne przez ulgi podatkowe
Średnio dla analizowanych krajów aż 75 proc. wsparcia przekazywanego jest w postaci ulg podatkowych i innych instrumentów wsparcia niebezpośredniego. Przewaga taka dominuje głównie w krajach Unii Europejskiej. W przypadku części krajów UE (m.in. Francja, Dania, Finlandia, Dania) całość finansowania przekazywana była w postaci ulg podatkowych.
W Polsce w 2020 roku proporcja była znacznie bardziej wyrównana. 42 proc. przekazanego wsparcia stanowiły transfery bezpośrednie, a 58 proc. – ulgi podatkowe.
Czytaj także: W 2022 roku ceny energii wzrosną o 10-15 %. Za tym pójdzie inflacja
W krajach pozaeuropejskich dominują natomiast transfery bezpośrednie. Taką formę wsparcia preferowały m.in.: Nowa Zelandia (95 proc. całości przekazanych środków), Japonia (88 proc.), Chiny (78 proc.), Chile (67 proc.) oraz Kolumbia (63 proc.).
W latach 2011-2021 średni poziom wsparcia dla paliw kopalnych w krajach OECD utrzymywał się na stałym poziomie około 0,2 proc. PKB. Wyrównane finansowanie w ostatnim dziesięcioleciu można także zaobserwować w przypadku Niemiec oraz USA.
Chiny zmniejszyły poziom wsparcia w latach 2015-2016 blisko dwukrotnie (z 0,42 proc. do 0,25 proc.). Od tej pory systematycznie maleje – w ubiegłym roku wynosiło 0,19 proc. PKB.
W przypadku Polski po wzrostach w latach 2015-2018 (do prawie 0,5 proc.) można zauważyć spadek do poziomu z lat 2010-2015, czyli około 0,3 proc.