Polska to obok Niemiec i Czech jeden z największych producentów węgla brunatnego w Unii Europejskiej. We wszystkich tych krajach wydobycie surowca wywołuje kontrowersje. Ale tylko Polska chce go wydobywać jeszcze w latach czterdziestych.
Kopalnia Węgla Brunatnego Turów znów staje się głośnym tematem. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wstrzymał wykonanie decyzji środowiskowej, która pozwoliła na przedłużenie koncesji dla niej.
To skutek skargi złożonej przez kilka organizacji ekologicznych. Organizacje te kwestionują zasadność decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych, wydanej w 2022 roku.
Problem z węglem brunatnym
Węgiel brunatny jest wyjątkowo problematycznym dla środowiska surowcem energetycznym. Przede wszystkim ilość emisji gazów cieplarnianych jest wyższa niż w przypadku węgla kamiennego. Ma to związek z niższą wartością kaloryczną. Dokładne wartości różnią się w zależności od złoża.
Czytaj także: Polska i Niemcy na czele niechlubnego rankingu. Tak trują elektrownie węglowe
Znaczenie ma także odkrywkowa metoda wydobycia węgla brunatnego. Kopalnie tworzą ogromne leje w krajobrazie i powodują obniżanie się poziomu wód gruntowych. Przy ich budowie dochodzi często do zniszczenia przyrody lub konieczności przesiedlenia mieszkańców.
Ze względów ekonomicznych, węgla brunatnego nie transportuje się na duże odległości. Dlatego elektrownie spalające to paliwo położone są w pobliżu złóż. Zwykle połączone są z kopalnią taśmociągiem przenoszącym surowiec.
Gdzie wydobywa się węgiel brunatny?
Polska należy do ścisłej czołówki producentów węgla brunatnego w Unii Europejskiej. Jeśli weźmiemy pod uwagę dane z 2021 roku, wyprzedzają nas tylko Niemcy. Na trzecim miejscu są natomiast Czechy.
Pokazuje to poniższa grafika.
Warto przy tym zauważyć, że Niemcy ogłosiły plan zakończenia korzystania z węgla jako paliwa w energetyce w 2038 roku. Czechy chcą zrobić to jeszcze wcześniej – bo w 2033 roku. Polska tymczasem chce wydobywać węgiel brunatny w Turowie do 2044 roku.
Interesuje cię energetyka i ochrona klimatu? Zapisz się na 300Klimat, nasz cotygodniowy newsletter
Do liczących się producentów tego paliwa należą także Bułgaria, Rumunia i Grecja. Razem te sześć państw produkuje 97 proc. węgla brunatnego wydobywanego w Unii.
W skali całej UE, około 7 proc. energii elektrycznej pochodziło z węgla brunatnego w 2020 roku, podaje też Eurostat. Z danych Polskich Sieci Elektroenergetycznych wynika natomiast, że w Polsce elektrownie na węgiel brunatny zapewniły około 27 proc. całkowitej produkcji prądu w 2022 roku.
Kontrowersje wokół kopalń
Działalność kopalń węgla brunatnego wzbudza kontrowersje i protesty organizacji ekologicznych nie tylko w Polsce. Najświeższym przykładem z Niemiec są wydarzenia w miejscowości Lützerath na zachodzie tego kraju.
To wieś położona na złożu węgla brunatnego będącym własnością grupy energetycznej RWE. W styczniu 2023 roku odbyły się tam protesty, jednak ostatecznie aktywiści zostali usunięci z terenu.
Organizacje ekologiczne protestowały też w przypadku wcześniejszych projektów wydobywczych, zarówno w Niemczech, jak i w Czechach. Kontrowersje wokół Turowa to tylko kolejny przykład ich dziłalności.
Polecamy także:
- Nie radzimy sobie z odejściem od węgla. The Guardian: To kwestia „kultury górnictwa”
- Polskie „czarne złoto”. Ile jest jeszcze węgla w polskich złożach?
- Za 14 lat węgla w Bełchatowie już nie będzie. OZE mogłyby go zastąpić, ale plan jest inny
- RWE przyspiesza wyjście z węgla brunatnego. Przestanie produkować z niego prąd do 2030 r.