Czterodniowy tydzień pracy jest pomysłem coraz częściej dyskutowanym w Polsce i na świecie. Skrócenie czasu pracy mogłoby pomóc w bardziej efektywnym godzeniu życia zawodowego z życiem prywatnym i rodzinnym.
To poprawiłoby dobrostan pracowników, a w efekcie również pozytywnie wpłynęło na poziom produktywności pracowników. Polski Instytut Ekonomiczny, publiczny think tank gospodarczy, przyjrzał się eksperymentom dotyczącym takiego rozwiązania.
Krótszy czas pracy może zwiększać produktywność
Obecnie Hiszpania rozpoczyna testowanie takiego pomysłu – w eksperymencie weźmie udział 200 małych i średnich firm. Wyniki eksperymentu hiszpańskiego poznamy za trzy lata. Już teraz pewnych informacji o skutkach skróconego czasu pracy dostarczają badania przeprowadzone na mniejszą skalę w innych częściach świata.
Dotychczasowe eksperymenty wskazują, że zmniejszenie wymiaru czasu pracy przy zachowaniu takiej samej płacy może pomóc w zwiększeniu produktywności pracowników. Taki wynik potwierdziły testy przeprowadzone w firmach Perpetual Guardian w Nowej Zelandii, Toyota w Szwecji i japońskim oddziale Microsoft.
W serwisie Toyoty, po wprowadzeniu 6-godzinnego dnia pracy, produktywność wzrosła o 14 proc. Oprócz tego przychody firmy zwiększyły się o 25 proc. w stosunku do standardowego 8-godzinnego dnia pracy.
Czytaj także: Kolejny kraj wprowadził próbnie 4-dniowy tydzień pracy i uznał go za sukces
Pomysł testowano również w Polsce, głównie w firmach z sektora IT. Firmy, które wprowadziły 6-godzinny dzień pracy bądź 4-dniowy tydzień pracy, stwierdzają, że takie rozwiązanie zwiększyło produktywność ich pracowników.
Korzyści zależą od sektora gospodarki
W instytucjach sektora publicznego skrócenie wymiaru czasu pracy wiązało się podniesieniem poziomu jakości usług przy równoczesnym utrzymaniu produktywności. Wskazują na to między innymi liczne lokalne eksperymenty ze Szwecji i Islandii.
W większości z nich, zwłaszcza w administracji, możliwe było przeorganizowanie pracy zespołów w taki sposób, żeby dostępność usług świadczonych mieszkańcom się nie zmieniła.
Czytaj także: Dokąd wybrać się na workation, czyli połączenie pracy zdalnej i wakacji? Kraków wśród top 10 miast
Z kolei zmniejszenie wymiaru czasu pracy w instytucjach opieki zdrowotnej wiązało się z koniecznością zwiększenia stanu zatrudnienia. W ramach eksperymentu w domu opieki nad seniorami w Svartedalen w Göteborgu z lat 2015-2017, 68 osób pracowało sześć, a nie osiem godzin.
To wiązało się z koniecznością zatrudnienia 17 nowych pracowników, co oznaczało wzrost rocznych nakładów o 1,2 mln euro. Inicjatorzy eksperymentu w Göteborgu wskazywali jednak, że mimo wzrostu kosztów o 20-30 proc., całkowity efekt fiskalny mógłby być dodani. Skutkowałoby to spadkiem bezrobocia z powodu zwiększenia zatrudnienia oraz zmniejszeniem absencji chorobowej pracowników i wartości wypłacanych zasiłków chorobowych.
Zyski nie tylko dla firmy
Większość przeprowadzonych eksperymentów, zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym, wiązała się z poprawą jakości życia pracowników. Zaobserwowano wśród nich niższy poziom stresu i absencji chorobowej oraz wzrost zadowolenia z możliwości godzenia życia prywatnego i zawodowego.
W eksperymencie przeprowadzonym w domu opieki nad seniorami w Svartedalen wskazywano również, że mniejszy wymiar czasu pracy załogi prowadził do wzrostu jakości usług. Organizowano wtedy więcej aktywności dla podopiecznych instytucji.
Czytaj także: Ile kosztuje praca zdalna? Tylko za prąd pracownik płaci 250 zł rocznie
Przeprowadzone badania sugerują, że efekty skrócenia czasu pracy mogą zależeć od charakteru pracy i bardzo się różnić pomiędzy sektorami gospodarki. W niektórych przypadkach skrócenie czasu pracy może oznaczać konieczność zwiększenia nakładów związanych z zatrudnieniem nowych pracowników. Dotyczyć to może zwłaszcza firm prywatnych dostarczających usług konsumenckich, przemysłu, a także sektora opieki zdrowotnej, które wymagają pracy zmianowej.
Przeprowadzone eksperymenty sugerują, że skrócenie czasu pracy podnosi produktywność głównie w firmach z sektora nowych technologii i w administracji publicznej. Warto jednak dodać, że wszystkie omawiane eksperymenty zostały przeprowadzone w sektorach i organizacjach, które spodziewały się, że w ich warunkach możliwe jest osiągnięcie korzyści ze zmniejszenia wymiaru czasu pracy.
Popularność OZE wpłynie na rynek pracy. Do 2050 r. branża zatrudni 5 razy więcej pracowników