Znamy wyniki drugiej edycji Programu Inwestycji Strategicznych. Polskie samorządy otrzymają wsparcie na inwestycje w łącznej wysokości 30 mld złotych. Tłumaczymy, jak funkcjonuje program.
W Programie Inwestycji Strategicznych jednostki samorządu terytorialnego (gminy, powiaty, województwa i miasta) otrzymują bezzwrotne dofinansowania inwestycji publicznych.
Inwestycji mogą być realizowane w jednym z 36 obszarów gospodarki. Chodzi m.in. o infrastrukturę wodno-kanalizacyjną, wymianę źródeł ciepła na zeroemisyjne, gospodarowanie odpadami, ale też np. żłobki czy przedszkola.
Program jest elementem rządowego pakietu reform Polski Ład. Jest realizowany ze wsparciem państwowego Banku Gospodarstwa Krajowego.
Pierwsza edycja programu była realizowana latem 2021 roku. Dzięki niej samorządy otrzymały finansowanie o wartości 23 mld złotych. Wsparcie otrzymało 97 proc. wszystkich samorządów w Polsce.
W ramach drugiej edycji, której wyniki ogłoszono w poniedziałek 30 maja, dofinansowanie otrzyma 5 tys. inwestycji w 98 proc. polskich samorządów. Łączna wartość tej edycji programu to ok. 30 mld złotych.
Samorządy w tej edycji mogły wnioskować o dofinansowanie w wysokości od 80 do 95 proc. wartości inwestycji – w zależności od jej rodzaju.
Program Inwestycji Strategicznych a KPO
Program został ogłoszony latem ubiegłego roku, jako forma pomocy państwa dla samorządów w odbudowie gospodarki po pandemii.
Jego ogłoszenie i pierwsza edycja zbiegają się więc w czasie z okresem, gdy Unia Europejska rozpoczęła pierwsze wypłaty w ramach Funduszu Odbudowy – na ten sam cel.
Polska do tej pory nie otrzymała transferów z UE. Ze względu na konflikt pomiędzy Komisją Europejską a polską administracją dot. m. in. praworządności, pomimo złożenia przez polski rząd Krajowego Planu Odbudowy (KPO), środki zostały wstrzymane.
Formalna akceptacja KPO – poprzedzona miesiącami negocjacji i ustaleń – ma nastąpić 2 czerwca, podczas wizyty Ursuli von der Leyen w Polsce.
Następnie Polska będzie musiała złożyć wnioski o wypłatę funduszy – pierwszych transferów należy się więc spodziewać późnym latem lub jesienią.
W ramach KPO Polska ma trzymać ok. 58 mld euro – ponad 23,9 mld euro w formie dotacji i ponad 34,2 mld euro w formie pożyczek.
Wyniki naboru drugiej edycji programu
Jeśli chodzi o Program Inwestycji Strategicznych, wypłata finansowania ma się odbywać już po realizacji całej inwestycji lub jej części. Jak podaje Kancelaria Premiera, wnioski były przyjmowane i weryfikowane pod względem prawidłowości formalnej przez BGK. Komisja do spraw wsparcia Programu dokonywała oceny merytorycznej wniosków i przekazywała rekomendację premierowi. Decyzję na temat wydania promesy inwestycji dla danego samorządu wydawał premier.
Najwięcej projektów inwestycyjnych z dofinansowaniem w II edycji dotyczy infrastruktury drogowej (47,3 proc.), wodno-kanalizacyjnej (16,1 proc.), sportowej (8,3 proc.), budowy i doposażenia szkół, żłobków i przedszkoli (6,9 proc.), a także efektywności energetycznej (2,9 proc.) oraz OZE (2,7 proc.).
Wnioski o dofinansowanie złożyło 98 proc. samorządów i każdy samorząd dostał dofinansowanie co najmniej jednego wniosku. Każda jednostka samorządu terytorialnego czy związek JST mógł złożyć maksymalnie trzy wnioski o bezzwrotne dofinansowanie z Programu Inwestycji Strategicznych o wartości: do 5 mln zł (wniosek obligatoryjny), do 30 mln zł oraz do 65 mln zł.