Zbliża się czas rocznego rozliczenia podatków za 2022 rok. Przedstawiamy pięć najważniejszych zmian w podatkach dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą.
Z tego tekstu dowiesz się:
- jak zmienić sposób opodatkowania JDG wstecznie za 2022 rok
- jakie nowe ulgi podatkowe dla JDG wprowadzono
- jak skorzystać z nowych ulg na działalności gospodarczej
- jak będzie wyglądało rozliczenie dochodów z najmu mieszkań
- w jaki sposób odliczać składkę zdrowotną na działalności gospodarczej
- o ile wzrośnie składka zdrowotna w 2023 r.
Rok 2022 był bardzo burzliwy pod względem liczby zmian w podatkach i poziomu ich skomplikowania. Rząd dokonał dwóch poważnych reform podatkowych, najpierw wprowadzając kontrowersyjny Polski Ład, a następnie naprawiając pierwsze zmiany poprzez przyjęcie tzw. Polskiego Ładu 2.0.
Niektóre zmiany w podatkach wynikające z Polskiego Ładu (pierwszego i drugiego) dadzą znać o sobie dopiero teraz. Poniżej lista najważniejszych, z jakimi mogą zetknąć się osoby prowadzące działalność gospodarczą i rozliczające się PIT.
Zmiana metody rozliczania podatku wstecz
Polski Ład 2.0 wprowadzony w życie od 1 lipca 2022 wprowadził wiele zmian, w tym jedną fundamentalną: podatnicy na JDG, którzy w lutym wybrali podatek liniowy lub ryczałt mogą teraz, składając rozliczenie roczne złożyć oświadczenie o zmianie formuły opodatkowania.
Zobacz: Składki na ZUS w 2023 roku. Przedsiębiorców czeka bardzo duża podwyżka [EXPLAINER]
Przy czym mają tylko jedną opcję: przejść na skalę podatkową, która w przypadku niskich dochodów może okazać się najbardziej atrakcyjna. Od lipca bowiem najniższa stawka PIT dla podatników na skali wynosi 12 proc., a nie 17 proc .jak wcześniej.
Innymi słowy liniowcy i ryczałtowcy mogą w pewnym sensie wybrać wstecz. To może być korzystne: tym razem podatnik nie musi wybierać w ciemno, jak zazwyczaj (w normalnym trybie wybór musiał nastąpić do 20 lutego). Może oprzeć się na faktycznych danych swojej firmy.
Do kiedy trzeba złożyć oświadczenie o ewentualnej zmianie formy opodatkowania? Dla liniowców datą graniczną jest 30 kwietnia 2023 r. Ryczałtowcy mieli dwie drogi: mogli już przed 22 sierpnia 2022 r. złożyć oświadczenie, wówczas rozliczali się na zasadach ogólnych przez całe drugie półrocze.
Ale ci, którzy nie zrobili, mogą złożyć odpowiednie dokumenty w urzędzie skarbowym tak, jak liniowcy, do końca kwietnia. Dodatkowy warunek: ryczałtowcy muszą założyć księgę przychodów i rozchodów za cały 2022 r.
Nowe ulgi dla działalności gospodarczej
Zmiany w podatkach wprowadzone w 2022 r. powodują, że przy rozliczeniu rocznym podatnicy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą będą mogli skorzystać z kilku nowych ulg. Oczywiście nie wszyscy i nie zawsze. Nowe ulgi w PIT dla JDG to na przykład:
- ulga marketingowa, zwana też ulgą na ekspansję: pozwala odliczyć od dochodu wydatki, których celem było zwiększenie przychodów ze sprzedaży; mogą z niej skorzystać liniowcy i osoby rozliczające się według skali; zgodnie z przepisami limit ulgi to 1 mln zł w ciągu roku;
- ulga na prototyp – pozwala odliczyć od dochodu 30 proc. kosztów produkcji próbnej nowego produktu i wprowadzenia go na rynek; skorzystać mogą z niego wszystkie JDG poza ryczałtowcami; limit wielkości ulgi to 10 proc. dochodów;
- ulga na robotyzację przedsiębiorstwa – daje możliwość odliczenia od dochodu dodatkowych 50 proc. kosztów robotyzacji; ulga jest ściśle określona, to odliczenie kosztu zakupu lub leasingu robotów przemysłowych, maszyn związanych z funkcjonowaniem tych robotów, czy wydatków na szkolenia pracowników do obsługi robotów; ulga ma działać przez 5 lat, a pierwsze wydatki, jakie można odliczyć, to te poniesione w 2022 roku; ze względu na swoją specyfikę ulga kierowana jest raczej do firm produkcyjnych osiągających wysokie dochody.
Koniec z amortyzacją mieszkań dla JDG
Jednak poza w miarę przyjemnymi informacjami są również te mniej przyjemne. Jedną z nich jest brak możliwości amortyzacji mieszkania, jeśli jego wynajmowanie jest przedmiotem działalności gospodarczej. Od 2023 roku ta możliwość znika, co oznacza, że nie będzie można zaliczać w koszty odpisów amortyzacyjnych.
Czytaj: Będą podatki od niezamieszkanych lokali. Rząd chce ograniczyć liczbę pustostanów
Z drugiej strony podatnicy prowadzący JDG nadal mogą rozliczać dochody z najmu na zasadach ogólnych, podobnie jak liniowcy i ryczałtowcy będą mogli uwzględniać takich dochód (lub przychód) w łącznym rozliczeniu. Dla porównania osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej, a czerpią dochód z najmu, od 2023 roku będą mogły rozliczać podatek z tego tytułu tylko ryczałtowo.
Jakie odliczenie składki zdrowotnej od dochodu
Zmiany w przepisach wprowadzone w połowie 2022 roku dokonały jeszcze jednego: przywróciły częściowo odliczanie składki zdrowotnej. Z tym, że zasady tego odliczenia są zupełnie inne niż w czasach przed Polskim Ładem.
Po pierwsze, nie wszyscy podatnicy na JDG mogą odliczać składkę. Z tego prawa mogą skorzystać jedynie liniowcy, ryczałtowcy i podatnicy na karcie podatkowej. Ci, którzy rozliczają się na zasadach ogólnych, według skali podatkowej, nie mogą odliczać nic.
Czytaj: Miasta podwyższają podatki od nieruchomości. Nawet kilkunastoprocentowy wzrost
Po drugie, składkę odlicza się od dochodu, a nie od podatku. I też niekoniecznie całą składkę. Np. dla liniowców w 2022 r. ustalono maksymalny pułap na 8700 zł rocznie. W 2023 r. ten poziom wzrośnie do 10 200 zł rocznie.
Część składki od swoich przychodów odliczą również ryczałtowcy. Konkretnie 50 proc. Rząd wprowadził też preferencję dla karty podatkowej: w tym przypadku od dochodu można odliczyć 19 proc. zapłacone składki.
Składka zdrowotna w górę
Wielkość samej składki też się zmieni. Zasada, że ma być ona naliczana od dochodu i wynosić 9 proc. (lub 4,9 proc. w przypadku podatników na liniowym PIT) nadal obowiązuje. Ale przecież ustawodawca wprowadził minimalną wielkość składki dla tych, którzy nie osiągają dochodów, a ich działalność przynosi straty. W takim przypadku są oni zobowiązani zapłacić 9 proc. od minimalnej pensji.
A ponieważ minimalne wynagrodzenie wzrośnie w przyszłym roku dwukrotnie, to i minimalna składka zdrowotna również. W 2023 r wyniesie:
- 314,10 zł – od 1 stycznia do 30 czerwca,
- 324 zł – od 1 lipca do 31 grudnia.
Zmieni się też składka zdrowotna dla ryczałtowców. W ich przypadku trudno policzyć składkę od dochodu (bo nie wyliczają dochodów), więc jej wielkość zależy od dwóch zmiennych: przychodów podatnika i wysokości średniej pensji z IV kwartału poprzedniego roku.
Jeśli chodzi o przychody to ustalono dwa progi, od których zależy wysokość podstawy wymiaru składki. Do 60 tys. zł przychodów rocznie przedsiębiorca zapłaci 9 proc. składki od 60 proc. przeciętnej płacy. Jeśli przychody są wyższe niż 60 tys. zł, ale mniejsze niż 300 tys. zł, wówczas składka 9 proc. naliczana jest od 100 proc. średniej krajowej z IV kwartału.
Natomiast gdy przychody przekraczają 300 tys. zł podstawą wymiaru jest 180 proc. średniej płacy – od takiej sumy naliczana jest składka.
Soboń z MF: Zmiany w podatku Belki wejdą w 2024 roku, choć możliwe, że pojawią się wcześniej
Jeśli natomiast chodzi o średnią płacę, to dane za IV kwartał 2022 GUS opublikuje w pierwszych tygodniach 2023 r. Ale biorąc pod uwagę, w jakim tempie rosły pensje w 2022 roku w ciemno można założyć, że ryczałtowców czeka podwyżka składki.
Gdyby podstawą wymiaru miała być pensja z III kwartału, to składka wzrosłaby do:
- 363,93 zł – dla przychodów do 60 tys. zł,
- 606,55 zł – dla przychodów od 60 tys. do 300 tys. zł,
- 1091,79 zł – dla przychodów powyżej 300 tys. zł.
Dla porównania obecnie wysokość składki zdrowotnej na ryczałtowym PIT kształtuje się następująco:
- 335,94 zł – dla przychodów do 60 tys. zł,
- 559,89 zł – dla przychodów od 60 tys. do 300 tys. zł,
- 1007,81 zł – dla przychodów powyżej 300 tys. zł.
Opracował Marek Chądzyński
„Tak” dla 14 emerytury, „nie” dla waloryzacji 500 plus. „Przyszły rok będzie wymagający” [WYWIAD]