Bóle głowy dotykają codziennie 16 proc. światowej populacji, a jedną z ich głównych przyczyn jest spożywanie napojów wyskokowych. Chociaż może je wywoływać nadmierne spożycie jakiegokolwiek alkoholu, to jeden z jego rodzajów jest największym winowajcą. Mowa o czerwonym winie.
Bóle głowy, które powoduje czerwone wino, pojawiają się szybciej niż te spowodowane przez białe wino, piwo lub alkohole wysokoprocentowe. Kolejną istotną różnicą jest to, że bóle głowy wywołane czerwonym winem mogą być spowodowane wypiciem zaledwie kieliszka lub dwóch, podczas gdy inne trunki powodują problemy dopiero po spożyciu większej ilości.
Kiedy nasze wątroby metabolizują etanol (chemiczna nazwa alkoholu), zamienia się on w octan w dwuetapowym procesie. Pierwszym etapem jest reakcja, która przekształca go w wysoce toksyczną substancję – aldehyd octowy. Kiedy spożywamy duże ilości alkoholu, nasze ciała gromadzą tę substancję chemiczną, która jest dwadzieścia razy bardziej toksyczna niż sam alkohol i wysoce rakotwórcza. Cząsteczka ta jest główną przyczyną charakterystycznych objawów kaca: nudności, pocenia się, zaczerwienienia twarzy i bólów głowy.
Drugim etapem jest późniejsza konwersja aldehydu octowego w octan przez enzym zwany dehydrogenazą aldehydową (ALDH). Jeden szczególny typ tego enzymu, ALDH2, rozwija się w wątrobie.
Nagromadzenie aldehydu octowego jest odpowiedzialne za silny efekt zaczerwienienia twarzy, który obserwuje się u około 40 proc. osób pochodzenia azjatyckiego. Jest to spowodowane genetyczną predyspozycją do wytwarzania dysfunkcyjnego wariantu ALDH.
Czytaj też: Uboczny skutek pandemii Covid-19. Lockdown spowolnił rozwój umiejętności językowych u dzieci
Niektóre leki, takie jak disulfiram, mogą być nawet stosowane w celu zniechęcenia do spożywania alkoholu poprzez hamowanie produkcji ALDH, powodując gromadzenie się aldehydu octowego. Prowadzi to bezpośrednio do nieprzyjemnych efektów podobnych do kaca po spożyciu alkoholu, w tym bólów głowy, bez wcześniejszego odurzenia.
Bóle głowy i wino
Bóle głowy po czerwonym winie są często przypisywane niektórym składnikom tego trunku, takim jak aminy, siarczyny lub garbniki, ale jak dotąd nie znaleziono przekonujących dowodów na poparcie tych hipotez, ani nie zaproponowano alternatywnego wyjaśnienia. Jednak wyższe stężenie flawonoidów w czerwonym winie – które jest dziesięciokrotnie większe niż w białym – czyni je głównymi podejrzanymi o wywoływanie bólów głowy.
Artykuł badawczy opublikowany 20 listopada być może zidentyfikował winowajcę: flawonoid o nazwie kwercetyna, jeden z 9000 zarejestrowanych flawonoidów występujących w wielu produktach spożywczych, takich jak kapusta, cebula, kapary, kolendra, żurawina, zielona herbata, jabłka i winogrona.
Kiedy przetestowano kilka flawonoidów w winie, o których wiadomo, że blokują ALDH2, najsilniejszym okazał się kwercetyno-3-glukuronid. Związek ten hamował ALDH2 prawie trzykrotnie bardziej niż jakikolwiek inny. Sugeruje to, że kiedy pijemy czerwone wino, wątroba przekształca kwercetynę w kwercetyno-3-glukuronid, co powoduje gromadzenie się aldehydu octowego.
Bądź na bieżąco z najważniejszymi informacjami subskrybując nasz codzienny newsletter 300Sekund! Obserwuj nas również w Wiadomościach Google.
Należy zauważyć, że sama kwercetyna nie powoduje bólów głowy. Na przykład cebula zawiera znacznie więcej kwercetyny niż wino, ale niewiele osób skarży się na bóle głowy po jej spożyciu: alkohol i kwercetyna działają razem, powodując gromadzenie się trującego aldehydu octowego.
Im lepsze wino, tym większy ból głowy
Jeśli połączenie kwercetyny i etanolu powoduje bóle głowy, dlaczego niektórzy ludzie mogą spożywać czerwone wino bez żadnych skutków, podczas gdy inni doświadczają bólów głowy po jego wypiciu? Istnieje kilka potencjalnych czynników, które mogą to wyjaśnić.
Chociaż czerwone wino ma znacznie wyższą zawartość kwercetyny niż białe, stężenia mogą się znacznie różnić między czerwonymi winami, w zależności od ich gatunku i miejsca pochodzenia. Stwierdzono to między innymi w winach hiszpańskich.
Różne procesy produkcji wina, takie jak fermentacja i dojrzewanie, również wpływają na zawartość chemiczną, która trafia do butelki. Jednym z dobrze znanych czynników jest stopień nasłonecznienia winogron. W winnicach, które produkują wina wysokiej jakości, praktyki takie jak trellising, przerzedzanie winorośli i defoliacja (usuwanie liści) powodują, że winogrona otrzymują więcej światła słonecznego i gromadzą więcej kwercetyny niż ma to miejsce w przypadku winnic masowych, które produkują tańsze gatunki wina.
Badanie wykazało, że całkowita zawartość flawonoidów była czterokrotnie wyższa w winach „ultra-premium” niż w trunkach niższej jakości. Sugeruje to, że jednym ze sposobów na uniknięcie bólu głowy może być, o dziwo, zakup tańszego wina.
Wreszcie, możliwe jest, że enzymy trawiące kwercetynę różnią się u poszczególnych osób. Aldehyd octowy może również wywoływać bóle głowy tylko u osób predysponowanych genetycznie, jak ma to miejsce w przypadku dużej liczby Azjatów.
Tłumaczył: Tomasz Krzyżanowski
Tekst został opublikowany wcześniej w The Conversation i zamieszczony tutaj na podstawie otwartej licencji (Creative Commons license). Przeczytaj orygnalny artykuł.
Inne teksty z The Conversation:
- Technologia kradnie twój czas w sposób, z którego możesz nie zdawać sobie sprawy
- Jak smartfony rozpraszają uwagę dzieci i dorosłych. Tak wygląda „wychowanie na kliknięciach”
- Roboty w służbie pszczół. Tak naukowcy próbują ratować kurczące się kolonie
- Metryka nie ma znaczenia, liczy się wiek biologiczny. To od niego zależy nasze zdrowie
- Przeładowanie wiadomościami. Jak ciągły strumień brutalnych obrazów wpływa na nasz mózg
- Dlaczego niektórzy ludzie dostali zakrzepów krwi po szczepionce AstraZeneca. Oto nowe tropy
- Jak żyć długo i szczęśliwie. Nowe badania stulatków dają kilka odpowiedzi
- Choroby serca. Kolejny powód, aby skrócić dziecku czas, jaki spędza przed ekranem
- Zagrożony gatunek czy wróg publiczny? Wilk staje się przedmiotem politycznych sporów w Europie
- Ropa kartą przetargową. Jak arabskie embargo sprzed 50 lat wywołało traumę gospodarczą
- Szwedzi kłócą się o nielegalnych imigrantów. Lekarze, nauczyciele i pracownicy socjalni protestują
- Dlaczego wakacje są dla ciebie dobre. I to nawet zanim się rozpoczną
- Netflix odrabia straty i zwiększa liczbę użytkowników. Ale konkurencja depcze mu po piętach
- Śpieszmy się kochać ptaki, tak szybko znikają. Europa straciła ich już pół miliarda