Wzrost cen cukru w Polsce należy do najwyższych w Unii Europejskiej. I to mimo tego, że cukru na rynku nie brakuje. Wzrost cen notowany jest jednak na całym świecie.
Ceny cukru w Unii Europejskiej wzrosły o 61 proc. rok do roku w lutym i marcu, podał Eurostat, Polska należy do państw, w których wzrost cukru był powyżej unijnej średniej – w marcu wyniósł on 82 proc. Wyższy wskaźnik odnotowano tylko w Czechach i Estonii – było to odpowiednio aż 98 i 97 proc.
W tym samym czasie wzrost cen żywności w Polsce ogółem wyniósł 25 proc. według danych Eurostatu. Dla całej UE wskaźnik ten wyniósł 20 proc.
Czytaj także: Inflacja spada, ale i tak niej tracimy. Policz jak tracą na wartości twoje oszczędności [KALKULATOR]
Według danych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi średnia cena zakupu cukru białego przez sieci handlowe wyniosła w marcu 4 736 złotych za tonę. Wzrosła ona aż 104,5 proc. w porównaniu z marcem 2022 roku.
Nieuzasadniona panika
Wzrost ceny cukru to nie nowość na krajowym rynku. Latem 2022 roku doszło w Polsce do tak zwanej paniki cukrowej. Ceny detaliczne rosły, a wiele sklepów wprowadziło ograniczenie ilości cukru możliwego do nabycia przez jedną osobę.
Według ekspertów Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa sytuacja na rynku już wtedy nie uzasadniała tak dużego wzrostu cen. Opublikowana we wrześniu 2022 roku prognoza KOWR zakładała natomiast, że produkcja cukru w Polsce zmniejszy się z 2,3 mln ton w sezonie 2021/2022 do około 2,1 mln ton w sezonie 2022/2023.
Jak wskazuje należący do BNP Paribas serwis Agronomist, silna tendencja wzrostowa cen cukru utrzymuje się pomimo dużej produkcji w Polsce.
Sytuacja na światowym rynku
Na krajowe czy europejskie ceny cukru wpływ ma rynek światowy. Jak podaje w swoim raporcie Komisja Europejska, w kwietniu odnotowano najwyższą od 2011 roku cenę białego cukru na giełdzie w Londynie. Sięgnęła ona 702,5 dolarów za tonę.
Z kolei indeks cen cukru FAO wyniósł w marcu średnio 127 punktów, co oznacza wzrost o 1,5 proc. w stosunku do lutego. Był to drugi z rzędu miesięczny wzrost i najwyższy poziom od października 2016 r.
– Wzrost cen wynikał głównie z obaw o niższą globalną dostępność cukru w sezonie 2022/23, w związku z malejącymi perspektywami produkcji w Indiach, Tajlandii i Chinach. Jednak pozytywne perspektywy dla upraw trzciny cukrowej w Brazylii, w której zbiory wkrótce się rozpoczną, ograniczyły presję wzrostową na światowe ceny cukru – tłumaczy FAO na swojej stronie internetowej.
Według prognoz Światowej Organizacji Cukru (ISO) w sezonie 2022/2023 na świecie powinna wystąpić nadwyżka cukru w wysokości 4,2 miliona ton. Rok wcześniej odnotowano deficyt na poziomie 2,2 miliona ton.
Rosnące koszty producentów
Na ceny cukru ma wpływ większa liczba czynników, niż tylko podaż i popyt. Cytowany przez Agronomist Szymon Smajdor z Krajowej Grupy Spożywczej wymienia rosnące koszty energii i wzrost cen uprawnień do emisji CO2.
– Wyższe koszty paliwa, a tym samym całego procesu logistycznego również wpływają na ostateczna cenę, ponieważ automatycznie wzrastają koszty związane z siewem, uprawą, zbiorem i transportem surowca. Ponadto należy zaznaczyć, że mamy do czynienia z wyższymi kosztami magazynowania za sprawą wysokich cen energii elektrycznej oraz konieczności zapewnienia specjalnych warunków przechowywania – dodaje.
Chcesz być na bieżąco? Subskrybuj 300Sekund, nasz codzienny newsletter!
Wskazuje też na wzrost kosztów pracy, zarówno przy uprawie buraków, ich zbiorze, jak i pakowaniu, transporcie i magazynowaniu. Ponadto o kilkadziesiąt procent wzrosły także ceny opakowań, tłumaczy.
Europejskie organizacje rolnicze sugerują też, że wzrost kosztów produkcji cukru wynika przynajmniej częściowo z unijnych regulacji. Szczególnie z wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości ze stycznia 2023 roku. Trybunał zdecydował, że rolnicy nie mogą korzystać z kilku pestycydów dotychczas stosowanych przy uprawie buraka cukrowego. Dziś nie ma jeszcze alternatywnego środka zwalczającego wirusa atakującego buraki, alarmowały organizacje w oświadczeniu cytowanym przez Euractiv.
– Sytuacja globalna na rynku cukru nie napawa optymizmem. Notowania cen akcji na giełdach światowych są odwzorowaniem problemów, z którymi mierzą się główni producenci cukru na świecie. Sytuacja ta może mieć wpływ także na wzrost cen cukru na innych rynkach w przyszłości, w tym także na rynku polskim – podsumowuje serwis Agronomist.
Polecamy też:
- Inflacja będzie spadać? Coraz więcej przedsiębiorców mocno w to wierzy
- Zerowy VAT na żywność zostanie na dłużej? Rzecznik rządu: To najbardziej zasadne rozwiązanie
- Ceny żywności na świecie spadają. Nie wszyscy mają jednak powody do radości
- Raport: zakupy coraz droższe. By zapełnić koszyk trzeba wydać o jedną piątą więcej