Spośród wszystkich unijnych państw to Polska skorzystała najmniej z utworzenia programu Horizon 2020, który powstał w celu promocji inwestycji w badania i rozwój w Unii Europejskiej, pisze Nature.
Horizon 2020 przewidywał rozdysponowanie pomiędzy państwa biorące udział w tym projekcie w sumie 80 mld euro funduszy w latach 2014-2020, które miały zostać zainwestowane w badania i projekty naukowe i technologiczne.
Pieniądze, które trafiły do państw unijnych w ramach Horizon 2020 pochodziły oczywiście od nich samych, jednak nie zostały one im przyznane w sposób proporcjonalny do wkładu.
7. letni program @EU_H2020 o budżecie ok. 80 mld. euro był przygotowywany ok. 3 lat. W Polsce wydatki #NCBR na badania w kwocie 7 mld PLN/rok planuje się w kilka tygodni. Teraz rozumiem dlaczego jest taki wykres jaki jest. pic.twitter.com/oNEHW7ZH46
— Zbigniew Turek (@TurekZbig) November 12, 2019
Jak się okazuje, za każde 1 euro włożone do funduszu Polska otrzymała zaledwie 33 eurocenty. W podobnej sytuacji do Polski jest również Rumunia.
W grupie 9 państw, które netto musiały do powstania funduszu dołożyć, jest aż 8, które przystąpiły do Wspólnoty po roku 2003: Polska, Rumunia, Słowacja, Litwa, Chorwacja, Czechy, Bułgaria, oraz Węgry.
Jako grupa, 13 państw, które przystąpiły do UE w 2004 roku lub później (wliczając Maltę i Cypr) otrzymały z budżetu Horizon 2020 jedynie 5 proc. środków, mimo, że pochodzące z tych państw fundusze stanowiły 9 proc. całości.
Tymczasem to właśnie te państwa, z których wszystkie przed 1989 rokiem należały do tzw. bloku wschodniego, mają stosunkowo najniższe wydatki na badania i rozwój i najsłabsze instytucje badawcze.
Problemem jest jednak to, że instytucje badawcze z tych państw nie mają środków, dzięki którym mogłyby rywalizować o fundusze z programu z placówkami zlokalizowanymi w krajach starej unijnej piętnastki.
Zgodnie z założeniami Horizon 2020, 1 mld euro dodatkowo trafił do krajów o najmniejszym potencjale badawczym w celu wyrównania ich szans w rywalizacji z instytucjami z krajów z Europy Zachodniej, Północnej i Południowej. To wsparcie wydaje się być jednak niewystarczające.
Program Horizon 2020 uważany jest za sukces – zgodnie z prognozami zainwestowane 80 mld euro wygeneruje zyski z projektów badawczych na poziomie 400 mld euro do 2030 roku.
Już od 2021 roku uruchomiona zostanie kolejna perspektywa projektu, która zakładać będzie podział 100 mld euro między kraje objęte programem Horizon Europe.
Dodatkowo, potrojeniu ulegną środki przeznaczone an wyrównywanie szans między placówkami z róznych państw.
Czytaj też:
>> Toyota i BYD otworzą w Chinach ośrodek badań i rozwoju nad bateriami i samochodami elektrycznymi
>> NYT: W państwach Europy Środkowo-Wschodniej działa mafia rolnicza bogacąca się na unijnych dotacjach