Koronawirus ciągle mutuje. Największy niepokój na świecie wzbudzają szeroko rozpowszechnione i bardziej zakaźne warianty koronawirusa: brytyjska, południowoafrykańska i brazylijska. Wśród innych potencjalnie groźnych wariantów są kalifornijska, nigeryjska i filipińska.
Brytyjska odmiana koronawirusa dominuje w Europie
Po raz pierwszy opisany w Wielkiej Brytanii pod koniec 2020 r. wariant B.1.1.7 jest już dominującą odmianą wirusa SARS-CoV-2 w większości państw Europy i w USA.
Według gromadzącej globalne dane o genomie koronawirusa inicjatywy GISAID, B.1.1.7 dotarł już do 114 państw świata. Pośród 23 składających się na ten wariant mutacji jest też ta opisywana jako N501Y, która według naukowców odpowiada za większą zaraźliwość wirusa. Badacze uważają, że dla B.1.1.7 jest ona do 70 proc. większa.
W poniedziałek w czasopiśmie „The Lancet Infectious Diseases” opublikowano wyniki badań z końca ub.r., pokazujące, że B.1.1.7 nie powodował cięższego przebiegu Covid-19 u hospitalizowanych pacjentów ani większego ryzyka zgonu. Niektóre inne dane wskazują jednak na potencjalny związek między tym wariantem a większą śmiertelnością z powodu wywoływanej przez patogen choroby.
Jak podkreślają eksperci, główne niebezpieczeństwo bardziej zaraźliwych wariantów SARS-CoV-2 polega przede wszystkim na gwałtownym wzroście zapadalności na Covid-19, który może sparaliżować systemy opieki zdrowotnej nawet w rozwiniętych krajach. Uważa się, że stosowane już szczepionki przeciwko Covid-19 chronią także przed infekcją B.1.1.7.
Niebezpieczne odmiany z RPA i Brazylii
Zakażenia wykrytym w Republice Południowej Afryki wariantem B.1.351, znanym także jako 501.V2 odnotowano już w 68 państwach świata. Jego obecność stwierdzono w próbkach w większości państw europejskich; w Austrii i Wielkiej Brytanii odkryto lokalne ogniska tej odmiany. Jedną z mutacji składających się na ten wariant jest E484K, która może osłabiać ochronę dawaną przez opracowane już szczepionki na Covid-19, co potwierdza wiele badań. Wynika z nich, że na znane szczepionki B.1.351 reaguje najsłabiej spośród wszystkich wariantów wirusa.
Mutację odpowiadającą za odporność wirusa na szczepionki zawiera też odmiana P.1, która na początku br. rozprzestrzeniała się w mieście Manaus w Brazylii. Infekcje tą odmianą zdiagnozowano w 36 krajach. W Brazylii i prawdopodobnie w sąsiednich krajach jest to dominujący wariant SARS-CoV-2.
Zarówno warianty wykryte w RPA, jak i w Brazylii są bardziej zakaźne. W Wielkiej Brytanii i w USA odnotowano również zakażenia odmianą B.1.1.7, w której obecna była mutacja E484K, co budzi obawy o zwiększoną odporność na szczepionki.
Rozprzestrzeniają się nowe mutacje
W amerykańskiej Kalifornii na początku 2021 r. dominującym wariantem koronawirusa stała się wersja opisywana jako B.1.429/CAL.20C i zbliżona do niej B.1.427. Zdaniem naukowców te warianty są w stanie przenosić się ok. 20 proc. szybciej niż najpopularniejsza dotychczas postać SARS-CoV-2 i mogą być również bardziej odporne na szczepionki przeciwko Covid-19. Amerykańskie Centrum Kontroli i Prewencji Chorób (CDC) zakwalifikowało te odmiany jako jedne z „wariantów budzących obawy” (obok trzech postaci SARS-CoV-2 opisanych wyżej).
Pod koniec grudnia ub.r. w Nigerii i w Wielkiej Brytanii wykryto wariant B.1.525. Zakażenia tą odmianą wykryto w 40 państwach świata. Wariant jest najprawdopodobniej bardziej zaraźliwy i być może bardziej odporny na szczepionki.
W lutym na Filipinach w zsekwencjonowanych próbkach pobieranych od pacjentów zaczęto wykrywać mutacje E484K i N501Y. Nowy wariant nazwano P.3. W połowie marca dwie infekcje tym wariantem stwierdzono w Wielkiej Brytanii. Ta odmiana dotarła również do Japonii.
W Polsce zdecydowanie dominującym wariantem wirusa jest odmiana brytyjska, ale odnotowano też pojedyncze przypadki południowoafrykańskiej i brazylijskiej, a w Europie pojawiła się odmiana nigeryjska – mówił 7 kwietnia minister zdrowia Adam Niedzielski.
Według naukowców koronawirus nieustannie się zmienia, a im bardziej jest rozpowszechniony, zwiększa się szansa na kolejne mutacji i warianty. Dlatego tak ważne są prace nad szczepionkami nowej generacji, które zmniejszałyby ryzyko dalszej ewolucji patogenu i dawałyby ochronę przed obecnymi i przyszłymi wariantami.
Brytyjski koronawirus krążył w co najmniej 15 krajach, zanim go odkryto