Dalsza zwłoka Rady Polityki Pieniężnej w reakcji na podwyższoną inflację byłaby łamaniem konstytucji i ustawy o NBP – napisali w liście otwartym byli prezesi NBP i kilkunastu byłych członków RPP.
Według autorów listu RPP nie powinna czekać z podwyżkami stóp, skoro z projekcji NBP wynika, że w horyzoncie, w którym się ją sporządza, czyli do końca 2023 r., inflacja nie powróci do celu inflacyjnego, który wynosi 2,5 proc., bez zmian w polityce pieniężnej. Zbyt wysoka inflacja, ich zdaniem, szkodzi gospodarce na wiele sposobów i ostatecznie może tłumić wzrost PKB, pogarszając warunki życia.
Ekonomiści odwołują się do doświadczeń początku transformacji, gdy Polska walczyła z hiperinflacją.
– Wyciągając lekcję z tych doświadczeń, w konstytucji (w art. 227) nałożono na Narodowy Bank Polski odpowiedzialność za dbanie o wartość pieniądza, co uszczegółowiono w ustawie o NBP (w art. 3), określając jako podstawowy cel działalności banku centralnego utrzymanie stabilnego poziomu cen – piszą autorzy listu.
Czytaj też: Wysoka inflacja i kruchy wzrost gospodarczy. Wszystkie „za” i „przeciw” podwyżkom stóp procentowych
Ekonomiści wytykają obecnej RPP, że kiedy rozpoczynała kadencję w 2016 r. poziom cen nieznacznie się obniżał, a wahania w ramach cyklu koniunktury były rekordowo niskie i się zmniejszały.
Od tamtego czasu sytuacja się diametralnie zmieniła. Inflacja we wrześniu wynosiła już 5,8 proc., co jest największym poziomem od 20 lat, co przy niemal zerowych stopach procentowych oznacza ujemne realne oprocentowanie depozytów, zbliżone do minus 5 proc.
Czytaj też: Inflacja w Polsce wzrosła do 5,8% – wynika z wstępnych danych GUS. To najszybciej od 20 lat
– Ta niekorzystna zmiana nie nastąpiła z dnia na dzień. Inflacja od ponad dwóch lat przekracza cel inflacyjny z krótkimi jednomiesięcznymi przerwami. Zmienność koniunktury rośnie od czterech lat. Realne oprocentowanie depozytów jest niemal nieprzerwanie ujemne od prawie pięciu lat (od stycznia 2017 r. było ono dodatnie tylko w jednym miesiącu – w styczniu 2019 r.) – piszą autorzy listu.
Według nich Rada powinna „powrócić do dbania o wartość złotego – tak, jak robiły to Rady poprzednich kadencji”. Pod listem podpisało się troje byłych prezesów NBP – Leszek Balcerowicz, Marek Belka i Hanna Gronkiewicz-Waltz – a także zasiadający w RPP w poprzednich kadencjach Andrzej Bratkowski, Marek Dąbrowski, Jan Czekaj, Dariusz Filar, Bogusław Grabowski, Jerzy Hausner, Marian Noga, Jerzy Pruski, Dariusz Rosati, Andrzej Rzońca, Andrzej Sławiński, Andrzej Wojtyna, Anna Zielińska-Głębocka .
RPP jutro zbiera się na swoim co miesięcznym posiedzeniu decyzyjnym.