Rośnie liczba rodziców nie zgadzających się na szczepienie swoich dzieci. W ubiegłym roku odnotowano 87,3 tys. uchyleń od szczepień obowiązkowych. W ciągu dekady liczba ta wyraźnie wzrosła.
Jak wynika z danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego Państwowego Instytutu Badawczego, w czasie ostatnich 5 lat liczba uchyleń od szczepień obowiązkowych zwiększyła się prawie 2-krotnie. Natomiast, kiedy porównamy miniony rok z 2014 r., wzrost ten jest ponad 8-krotny.
Dla precyzji: liczby dotyczą osób podlegających szczepieniom w danym roczniku. Obejmują dzieci i młodzież do 19. roku życia.
Najwięcej odmów szczepień w ubiegłym roku odnotowano w woj. mazowieckim (13 043). Najmniej było ich w woj. świętokrzyskim (1324). Przy czym odmowa kilku szczepień w przypadku jednego dziecka jest liczona jako jedna odmowa.
Dlaczego rodzice nie chcą szczepić dzieci?
– Do przyczyn tego zjawiska zaliczyć można zarówno niską edukację społeczeństwa dotyczącą szczepień i niski poziom kompetencji zdrowotnych, nieodpowiednią komunikację lekarz–pacjent, organizację systemu ochrony zdrowia, ale też coraz bardziej nasiloną działalność ruchów antyszczepionkowych. Obniżająca się wyszczepialność ma swoje konsekwencje nie tylko w obszarze medycznym, ale również gospodarczym i społecznym, pociągając za sobą wiele możliwych do uniknięcia kosztów – tłumaczy Polska Akademia Nauk w „Rekomendacjach strategicznych na lata 2023-2027”.
Jak zbada CBOS, w 2018 r. (ostatnie badanie na ten temat) w to, że szczepienia są promowane, bo leży to w interesie koncernów farmaceutycznych wierzyło 22 proc. ankietowanych Polaków. A z twierdzeniem, że szczepionki dla dzieci mogą wywoływać u nich poważne zaburzenia rozwojowe, np. autyzm, zgadzało się w tym czasie 18 proc. ankietowanych.
Jak zwiększyć zaufanie do szczepień?
Co można z tym zrobić? Eksperci PAN wskazują, że zaufanie do szczepień powinno być budowane na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej.
– Personel medyczny, a w szczególności personel pracujący w podstawowej opiece zdrowotnej (POZ), jest zwykle dla pacjentów najbardziej zaufanym doradcą, mającym wpływ na decyzje dotyczące szczepień. […] Edukacja rodziców i dzieci powinna być realizowana już na poziomie POZ w formie ulotek, banerów czy plakatów. Pacjentom należy zapewnić dostęp do krótkich, zrozumiałych i rzetelnych informacji na temat szczepień. Zalecane jest również, by w ramach podstawowej opieki zdrowotnej zatrudniane były osoby, których zadaniem będzie podnoszenie świadomości zdrowotnej, w tym w zakresie szczepień ochronnych – czytamy w „Rekomendacjach strategicznych na lata 2023-2027”.
PAN zwraca uwagę również, że personel medyczny niechętnie rozmawia z osobami przeciwnymi szczepieniom. Dlatego „należy też zwiększyć kompetencje pracowników ochrony zdrowia dotyczące skutecznej komunikacji z pacjentem wyrażającym nienaukowe poglądy”.
Chcesz być na bieżąco? Subskrybuj 300Sekund, nasz codzienny newsletter!
Obecnie dzieci w Polsce powinny być obowiązkowo szczepione przeciw m.in. gruźlicy, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, błonicy, tężcowi, krztuścowi, odrze, śwince, różyczce czy ospie wietrznej.
– Obowiązek poddania się szczepieniom ochronnym wynika z przepisów ustawowych, a jego niewykonanie powoduje wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Jego rezultatem docelowym ma być poddanie dziecka szczepieniom ochronnym przeciwko wskazanym chorobom. Na opiekunów dziecka może być nałożona grzywna – informuje Ministerstwo Zdrowia.
Grzywna ta nie oznacza jednak szczepień przymusowych. Jak tłumaczy Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, jest to środek stosowany w postępowaniu administracyjnym, który „ma zmotywować rodzica do poddania jego dziecka szczepieniom obowiązkowym”. Grzywna w celu przymuszenia może być nakładana kilkukrotnie w tej samej lub wyższej kwocie. Każdorazowo nałożona grzywna nie może przekraczać 10 tys. zł. Natomiast grzywny nakładane wielokrotnie nie mogą łącznie być wyższe niż 50 tys. zł.
To też może Cię zainteresować:
- Dobrowolne szczepienia? Zapomnij. Nawet połowa Polaków nie chce o nich słyszeć
- Stare choroby wracają. Głównie przez niechęć do szczepionek, ale to nie jedyny powód
- Problemy psychiczne a ekonomia. Tak choroby i zaburzenia pracowników wpływają na gospodarkę
- Choroby serca. Kolejny powód, aby skrócić dziecku czas, jaki spędza przed ekranem