Przemoc wobec sędziów piłkarskich jest powszechna, przekonuje dwóch profesorów Uniwersytetu Coventry. Według nich ataków doświadczyli prawie wszyscy arbitrzy działający w tym sporcie. Także ci, którzy sędziują mecze na Mistrzostwach Europy w Piłce Nożnej.
Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej to jedno z najbardziej prestiżowych wydarzeń sportowych na świecie. Euro w Niemczech, według niektórych szacunków, przyniesie przychody w wysokości co najmniej 2,4 miliarda euro. Impreza będzie tez cieszyć się wielkim zainteresowaniem widzów, obejrzy ją ponad 5 miliardów osób.
Euro 2024 to jednak też dobra okazja, by opowiedzieć o problemie, o którym na co dzień się nie mówi. Chodzi o przemoc – werbalną i fizyczną – jakiej doświadczają sędziowie piłkarscy. Tak uznało dwóch profesorów z Uniwersytetu Coventry, którzy opisali problem w tekście pod dużo mówiącym tytułem „Kryzys sędziowski w piłce nożnej: zapytaliśmy tysiące sędziów o nadużycia i przemoc, które wypychają ich z gry”. Tekst można przeczytać w The Conversation.
Przemoc jest wszędzie
Tom Webb i Harjit Sekhon stawiają mocną tezę: spośród 19 sędziów, którzy poprowadzą mecze w trakcie euro, uważanych przecież za najlepszych w swoim fachu, wszyscy doświadczyli przemocy na jakimś etapie swojej kaiery.
Zobacz też: Nikt nie ogląda kobiecej piłki, wciąż mało jej w TV. Ale klątwę da się przełamać
Jednym z przykładów jest Michael Oliver, jeden z dwóch angielskich sędziów na tegorocznym Euro. Oliver dostawał groźby śmierci po przyznaniu rzutu karnego w ostatniej minucie ćwierćfinału Ligi Mistrzów w kwietniu 2018 roku. Przemoc dotknęła również jego żonę Lucy, także sędzię, której wysyłano obraźliwe wiadomości po udostępnieniu jej numeru telefonu w mediach społecznościowych.
Innym przykładem jest, szwajcarski sędzia Urs Meier, który spotkał się z wrogością po unieważnieniu gola dla Anglii przeciwko Portugalii w ćwierćfinale Euro 2004. Po tym meczu otrzymał ponad 16 tysięcy e-maili od wściekłych fanów. Doszło do tego, że musiał się ukrywać.
Sędziowie rezygnują z posad
Naukowcy przeprowadzili ankiety wśród prawie 1300 sędziów z Europy, Oceanii i Ameryki Północnej. Zebrane przez nich wyniki pokazują, że przemoc stała się powszechna na wszystkich poziomach piłki nożnej. Ponad 93 proc. sędziów zgłasza werbalne ataki, a prawie co piąty doświadczył przemocy fizycznej. Około połowa sędziów w ogóle rozważa porzucenie sportu.
To sprawia, że coraz trudniej o nowych arbitrów. Autorzy piszą o rekrutacyjnym kryzysie, zwłaszcza w rozgrywkach lokalnych. Pomimo ciągłego rozwoju piłki nożnej w Europie, zwłaszcza w ligach dziewcząt i kobiet, szacuje się, że co roku odchodzi co siódmy sędzia, głównie z powodu przemocy.
UEFA próbuje przeciwdziałać temu zjawisku. W sierpniu 2023 roku uruchomiła pierwszą kampanię rekrutacyjną dla sędziów. Celem było zatrudnienie około 40 tys. nowych arbitrów.
Eksperci zwracają jednak uwagę, że plan może być trudno zrealizować. Bo w czasie gdy piłka nożna przyciąga ogromne sumy pieniędzy, sędziowie na początku swoich karier są najczęściej wolontariuszami. Dopiero w trakcie swojej sędziowskiej drogi w takich rozgrywkach jak liga angielska są w stanie zarabiać ok. 1500 euro za mecz. Niektórzy z nich otrzymują także do tego stałe kontrakty wynoszące do 80 tys. euro brutto rocznie. Dla porównania sędziowska elita na Euro 2024 zarabia (według nieoficjalnych informacji) po około 5 tys. euro za mecz, ale stawki wahają się w zależności od etapu turnieju.
Bądź na bieżąco z najważniejszymi informacjami subskrybując nasz codzienny newsletter 300Sekund! Obserwuj nas również w Wiadomościach Google.
Social media motorem napędowym przemocy
Autorzy artykułu są zdania, że problem przemocy wobec sędziów nasilił się pod wpływem mediów społecznościowych. Sędziowie są często postrzegani jako outsiderzy, co czyni ich łatwym celem przemocy. Sprawę komplikuje brak empatii ze strony zawodników i kibiców.
– W piłce nożnej kulturowo akceptowane jest kwestionowanie decyzji sędziów i krzyczenie na nich oraz przeklinanie. Przemoc wobec sędziów jest standardem na najwyższym poziomie i nawet w piłce młodzieżowej – mówi jeden z lokalnych sędziów, cytowany w artykule.
Nawet wprowadzenie technologii VAR miało na celu zmniejszenie błędów, ale wielu twierdzi, że tylko zwiększyło presję na sędziów.
Jak to rozwiązać?
Rozwiązanie tego problemu według autorów The Conversation wymaga wieloaspektowego podejścia. Trenerzy odgrywają kluczową rolę w dawaniu przykładu i egzekwowaniu kodeksów zachowania. Edukacja jest niezbędna, aby przypomnieć wszystkim, że lokalni sędziowie są często wolontariuszami, którzy umożliwiają rozgrywanie meczów.
Sankcje za przemoc muszą być surowsze. Powinno się rozważyć inicjatywy takie jak czasowe wykluczenie z gry dla agresywnych zawodników. Programy mentorskie mogą zapewnić niezbędne wsparcie sędziom, ale przepisy dotyczące ochrony muszą być bardziej rygorystycznie egzekwowane.
(Oprac. Amelia Suchcicka)