Polityka Energetyczna Polski do 2040 roku (PEP 2040) została przyjęta przez rząd 2 lutego. Tu w skrócie przedstawiamy jej podstawowe założenia.
Co to jest PEP2040, czyli Polityka Energetyczna Polski do 2040?
To długoterminowa strategia rządu dotycząca rozwoju sektora energetycznego. Jest jedną z dziewięciu zintegrowanych strategii, składających się na “Strategię na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju”. Realizację i zakres strategii narzuca ustawa Prawo energetyczne.
Ostatnio taki dokument Rada Ministrów uchwaliła w 2009 roku.
Polityka Energetyczna Polski do 2040 – założenia
Celem PEP2040 jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego. Jednocześnie chodzi o to, by zapewnić konkurencyjność polskiej gospodarce, efektywność energetyczną oraz zmniejszać wpływ sektora energetycznego na środowisko naturalne.
Przeczytaj także: PGE laureatem konkursu na najbardziej niedorzeczną wypowiedź na temat klimatu w 2020 roku
Do 2040 roku w Polsce niemal każdy system energetyczny ma opierać się na nisko-i zeroemisyjnych źródłach. Przy tym, w roku 2040 więcej niż połowa mocy zainstalowanych ma być zeroemisyjna.
Szczególną rolę mają tu odegrać morskie odnawialne źródła energii – morskie farmy wiatrowe typu offshore.
Drugim ważnym elementem jest zbudowanie sektora energii jądrowej w polskiej energetyce. Obydwa te przemysły są strategicznie kluczowe dla Polski.
3 filary PEP2040
Polityka Energetyczna Polski do 2040 roku będzie zbudowana na trzech filarach. Są to:
1. sprawiedliwa transformacja
2. zeroemisyjny system energetyczny
2. dobra jakość powietrza
Ponadto strategia zawiera 8 celów z przynajmniej jednym projektem strategicznym w każdym z nich. Ich omówienie znajdziecie w tym miejscu.
Główne zagadnienia PEP2040
Realizacja założeń strategii będzie możliwa między innymi dzięki środkom z Unii Europejskiej. Środki na transformację regionów węglowych wynoszą około 60 miliardów złotych.
PEP2040 pozwoli przeciwdziałać ubóstwu energetycznemu. Ma zostać zmniejszone o 30 proc. do 2030 roku.
Nowe gałęzie przemysłu powiązane z energią odnawialną oraz jądrową stworzą do 300 tysięcy nowych miejsc pracy.
Morskie farmy wiatrowe dostarczą między 8 a 11 gigawatami energii do 2040 roku. Wymagają zainwestowania około 130 miliardów złotych.
Przeczytaj także: Antoni Macierewicz mówi, że w Bełchatowie powstanie elektrownia atomowa. Resort klimatu zaprzecza
Energia jądrowa dostarczy około 6-9 gigawatów. Wymagane inwestycje będą mieć wartość około 150 miliardów złotych.
Rozwój prosumeryzmu i lokalnej produkcji energii może zwiększyć odsetek odbiorców aktywnie uczestniczących w rynku. W planie jest 1 milion prosumentów do 2030 roku.
Transformacja ciepłownictwa będzie oznaczać przede wszystkim odejście od węgla w ogrzewaniu domów. W miastach do 2030 roku, a na wsi do 2040. Wiązać się będzie z rozwojem sieci ciepłowniczych – do 2030 roku do sieci ma dołączyć 1,5 miliona nowych domów.
Ma również wzrosnąć zeroemisyjnych gospodarstw domowych. Do 2030 roku rząd chce wymienić 3 miliony źródeł ciepła.
Zeroemisyjny transport to rozwój elektromobilności. W miastach powyżej 100 tys. mieszkańców wszystkie nowe pojazdy komunikacji miejskiej będą zeroemisyjne do 2025 roku. Do 2030 roku wszystkie pojazdy transportu publicznego będą zeroemisyjne.
W ciepłownictwie i chłodnictwie 28 proc. energii mają dostarczać OZE. Ważną rolę będą tu pełnić biomasa, pompy ciepła oraz energia geotermalna.
Kto za to wszystko zapłaci?
Do 2030 roku na te cele zostanie wydanych 200 miliardów złotych w ramach Krajowych Planów na rzecz Energii i Klimatu (KPEiK). Pieniądze będą pochodziły z Unii Europejskiej jako część różnych mechanizmów (Fundusz Spójności – niemal 90 miliardów złotych; Instrument odbudowy i odporności – około 30 miliardów złotych; Fundusz Sprawiedliwej Transformacji – 15,5 miliarda złotych; ReactEU – około 4 miliardów złotych: inne – około 20 miliardów złotych).
Dojdą do tej kwoty także inne narzędzia i mechanizmy, mające wesprzeć transformację w Polsce. środki mają pochodzić z systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS). Wstępne założenia wskazują, że wartość tych środków dla Polski to ponad 46 miliardów złotych.
PEP2040 – opinie
Jeszcze przed uchwaleniem projektu przez Radę Ministrów oraz już po tym, opinię na temat PEP 2040 wyraziły różne organizacje.
Jak informuje Puls Biznesu, obecna wersja dokumentu jest oceniana przez ekspertów lepiej niż poprzednie. Kamila Tarnacka, wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej, powiedziała na przykład, że lepiej wpisuje się on w narrację Komisji Europejskiej i celu neutralności klimatycznej.
Jak powiedziała PB Zofia Wetmańska z WiseEuropa, warta zauważenia jest też bardziej realistyczna wizja przyszłości polskiej energetyki, która zakłada mniejszy udział węgla w polskim miksie energetycznym.
Eksperci z Forum Energii uważają na przykład, że polskie plany transformacji ciepłownictwa nie są ambitne, zważywszy na skalę problemów, jakie Polska już dziś ma ze smogiem pochodzącym z ogrzewania domów. Ich zdaniem, wycofanie węgla z ogrzewania domów i ciepłownictwa powinno nastąpić o wiele wcześniej.
“Kluczowe jest jednak jasne określenie celu, do którego zmierzamy i podjęcie trudnych decyzji, choćby tych dotyczących ostatecznego terminu wycofania węgla z gospodarstw domowych i ciepłownictwa, co powinno nastąpić odpowiednio w roku 2030 i 2035” – pisze polski think tank energetyczny.
Zrzeszenie organizacji ekologicznych Koalicja Klimatyczna wydało z kolei opinię na temat wrześniowego projektu, w której ocenia wady dokumentu:
“Zgubna wiara w energetykę jądrową. A także, brak strategicznego myślenia o rozwoju energetyki odnawialnej, rozproszonej, obywatelskiej”.
Organizacje oceniają zawarte w projekcie plany redukcji emisji gazów cieplarnianych jako “chęć przypodobania się lobby energetyczno-węglowemu, a nie rzeczywista transformacja energetyczna”.
Koalicja Klimatyczna krytykuje też fakt, że PEP2040 niedbale traktuje wyzwania związane z efektywnością energetyczną, podczas gdy powinna “być punktem wyjścia do szacowania potrzeb energetycznych”.
Więcej o zagranicznych opiniach na temat Polityki Energetycznej Polski do 2040 roku piszemy tutaj.
Polityka Energetyczna Polski do 2040 roku przyjęta. Tak rząd chce przeprowadzić polską transformację