Składki na ZUS w 2023 roku. Przedsiębiorców czeka bardzo duża podwyżka [EXPLAINER]

Zespół 300Gospodarki

26-12-2022

Składki ZUS dla przedsiębiorców wyraźnie wzrosną od stycznia 2023 r. To efekt podwyżki minimalnej płacy i zakładanego wzrostu średniego wynagrodzenia.

Z tego tekstu dowiesz się:

o ile wzrosną składki na ZUS od działalności gospodarczej w 2023 r.,
ile wyniosą składki ZUS dla dla nowo zakładanych firm,
ile będzie podwyżek składki na ubezpieczenie społeczne dla firm w 2023 r.,
jaka będzie składka ZUS dla JDG działających dłużej niż 24 miesiące,
jaka będzie składka zdrowotna w 2023 r.,
ile może wynieść składka zdrowotna na ryczałtowym PIT,
kto musi mieć obowiązkowo konto w PUE ZUS.

Podwyżka składek ZUS w 2023 r. zbliża się dużymi krokami. Składki na ubezpieczenia społeczne w przyszłym roku znacząco wzrosną. Osoby na jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG) odprowadzą nawet 2,5 tys. złotych więcej rocznie.

Wszystko przez wzrost płac. To od ich poziomu zależy wysokość składek na ZUS, jakie muszą płacić osoby na działalności gospodarczej.

Polecamy: Jak dobrze rozliczyć podatki w 2023 r. O tym przedsiębiorca powinien pamiętać [EXPLAINER]

Według ustawy budżetowej na przyszły rok prognozowane przeciętne wynagrodzenie wyniesie w 2023 roku 6935 złotych. To spory wzrost w porównaniu z obecną ustawą budżetową. Na 20222 rok rząd prognozował, że średnie wynagrodzenie wyniesie 5922 złotych.

Dodatkowo dwukrotnie w przyszłym roku zwiększy się płaca minimalna. Obecnie wynosi ona 3010 zł brutto. Od 1 stycznia będzie wynosić 3490 zł, zaś od 1 lipca 3600 zł brutto.

ZUS na krótko przed świętami opublikował wyliczenia składek, jakie zapłacą osoby prowadzącego działalność gospodarczą.

ZUS dla nowych firm w górę

Przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność gospodarczą krócej, niż 2 lata czeka w 2023 r. dwukrotna podwyżka składek na ZUS. Dla przypomnienia to właśnie w ich przypadku podstawą wyliczania składki jest 30 proc. płacy minimalnej.

Mówiąc prościej składki ZUS dla tych, którzy prowadzą swoją JDG krócej niż 24 miesiące, będą wyliczane od 1049 zł od 1 stycznia, a następnie od 1080 zł od 1 lipca. Wysokość składek będzie się kształtować następująco:

od 1 stycznia do 30 czerwca:

204,37 zł (19,52 proc. podstawy wymiaru składki) – na ubezpieczenie emerytalne,
83,76 zł (8 proc. podstawy wymiaru składki) – na ubezpieczenia rentowe,
17,48 zł (1,67 proc. podstawy wymiaru składki) – na ubezpieczenie wypadkowe
25,65 zł (2,45 proc. podstawy wymiaru składki) – na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe.

Łącznie wysokość obowiązkowych składek na ZUS dla nowych firm będzie więc wynosić w pierwszej połowie roku 305,61 zł miesięcznie.

Zobacz: Podatki w 2023 roku. Przypominamy najważniejsze zmiany [EXPLAINER]

Natomiast od 1 lipca do 31 grudnia składki będą wynosić:

210,82 zł (19,52 proc. podstawy wymiaru składki) – na ubezpieczenie emerytalne,
86,40 zł (8 proc. podstawy wymiaru składki) – na ubezpieczenia rentowe,
18,04 zł (1,67 proc. podstawy wymiaru składki) – na ubezpieczenie wypadkowe,
26,46 zł (2,45 proc. podstawy wymiaru składki) – na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe.

Łącznie wysokość obowiązkowych składek na ZUS dla nowych firm wyniesie w drugiej połowie roku 341,72 zł miesięcznie.

W sumie w 2023 r. nowe firmy zapłacą o 23 proc. wyższe składki średnio miesięcznie niż w 2022 r.

Składka podstawowa też wzrośnie

Podwyżka czeka też tych, którzy prowadzą działalność dłużej niż dwa lata i płacą standardowe składki na ZUS. W ich przypadku podstawą wymiaru jest 60 proc. prognozowanej średniej płacy na rok 2023.

Według prognozy średnia płaca ma wzrosnąć do 6935 zł brutto. To oznacza, że dla jednoosobowych działalności gospodarczych składki ZUS będą liczone od 4161 zł.

Tym samym składki na ZUS wyniosą:

812,23 zł (19,52 proc. podstawy wymiaru składki) – na ubezpieczenie emerytalne,
332,88 zł (8 proc. podstawy wymiaru składki) – na ubezpieczenia rentowe,
69,49 zł (1,67 proc. podstawy wymiaru składki) – na ubezpieczenie wypadkowe,
101,94 zł (2,45 proc. podstawy wymiaru składki) – na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe.

W sumie łącznie obowiązkowe składki na ZUS dla JDG działających dłużej niż 24 miesiące będą wynosić 1214,60 zł. Ale do tego trzeba jeszcze doliczyć składkę na Fundusz Pracy, która wynosi 2,45 proc. podstawy wymiaru składki. W przyszłym roku będzie to więc 101,94 zł.

Razem do ZUS będzie więc trzeba wpłacać 1316,54 zł nie licząc dobrowolnej składki chorobowej. To o około 17 proc. więcej niż w 2022 r.

Składka zdrowotna liczona od dochodu

Składki na ubezpieczenia społeczne to nie jedyne obciążenie, jakie przedsiębiorcy na działalności gospodarczej muszą wpłacać do ZUS. Jest jeszcze składka na ubezpieczenie zdrowotne.

Od początku 2022 r. składka ta jest wyliczana od dochodu uzyskiwanego przez przedsiębiorcę. Wielkość składki zależy od sposobu opodatkowania dochodów. JDG rozliczający podatek na zasadach ogólnych płacą 9 proc. od dochodu, natomiast przedsiębiorcy na podatku liniowym płacą składkę w wysokości 4,9 proc. od dochodu.

Jest jednak jedno „ale”. Nawet jeśli przedsiębiorca nie uzyskuje dochodów, to i tak musi zapłacić składkę zdrowotną. W takiej sytuacji wynosi ona 9 proc. minimalnej pensji. W związku z tym, że minimalna pensja w 2023 r. zostanie podwyższona dwukrotnie, również minimalna składka zdrowotna zmieni się dwa razy. W 2023 r wyniesie:

314,10 zł – od 1 stycznia do 30 czerwca,
324 zł – od 1 lipca do 31 grudnia.

Składki zdrowotnej nie można już odliczać od podatku. „Liniowcy” mogą ją natomiast odliczyć od dochodu, ale nie więcej niż 8700 zł rocznie. W 2023 r. ten limit wzrośnie do 10 200 zł.

Ryczałtowcy zapłacą wyższą składkę zdrowotną

Inaczej nalicza się składkę zdrowotną w przypadku JDG na ryczałtowym PIT. Tu nadal podstawą wymiaru składek zdrowotnych jest średnia płaca w firmach – ale ta z IV kwartału roku poprzedniego. To oznacza, że wysokość składki dla ryczałtowców w 2023 r. poznamy dopiero wtedy, gdy GUS opublikuje dane o płacach za IV kwartał.

Żeby nie było tak prosto to ustalono dwa progi przychodów, od których zależy wysokość podstawy wymiaru. Do 60 tys. zł przychodów rocznie przedsiębiorca zapłaci 9 proc. składki od 60 proc. przeciętnej płacy. Jeśli przychody są wyższe niż 60 tys. zł, ale mniejsze niż 300 tys. zł, wówczas składka 9 proc. naliczana jest od 100 proc. średniej krajowej z IV kwartału.

Natomiast gdy przychody przekraczają 300 tys. zł podstawą wymiaru jest 180 proc. średniej płacy – od takiej sumy naliczana jest składka.

W 2022 r. miesięczna składka zdrowotna wynosiła zatem:

335,94 zł – dla przychodów do 60 tys. zł,
559,89 zł – dla przychodów od 60 tys. do 300 tys. zł,
1007,81 zł – dla przychodów powyżej 300 tys. zł.

Składka zdrowotna w 2023 r. dla ryczałtowców też idzie w górę. Podwyżka wynika ze wzrostu płac. Według danych GUS średnia płaca w firmach w IV kwartale wyniosła 6965,94 zł. Składa w tym roku wyniesie:

376,16 zł – dla przychodów do 60 tys. zł,
626,93 zł – dla przychodów od 60 tys. do 300 tys. zł,
1128,48 zł – dla przychodów powyżej 300 tys. zł.

Nowy obowiązek: konto PUE ZUS

Do 30 grudnia 2022 r. wszyscy płatnicy składek powinni mieć konto na Platformie Usług Elektronicznych (PUE). Dotyczy to także jednoosobowych działalności gospodarczych.

Przedsiębiorcy mogą albo założyć takie konto osobiście, albo upoważnić kogoś do dostępu do roli płatnika. Osoba upoważniona powinna mieć wcześniej założony profil PUE ZUS.

Obecnie płatnicy, którzy rozliczają składki za więcej niż pięć osób, muszą mieć profil na PUE ZUS. Od 1 stycznia 2023 roku ten obowiązek będą mieli wszyscy przedsiębiorcy.

Czytaj: Szykuje się wyrównanie zasad przyznawania emerytur z KRUS i ZUS. Jest projekt ustawy

Co umożliwia platforma Usług Elektronicznych? Przede wszystkim pomaga załatwić większość spraw związanych z ubezpieczeniem społecznym w dowolnym miejscu i czasie, na przykład poprzez elektroniczne przekazywanie wniosków. PUE udostępnia także aplikację ePłatnik, która jest przeznaczona do obsługi dokumentów ubezpieczeniowych.

Pracodawcy mogą kontrolować stan swoich rozliczeń z ZUS. Co więcej, w jednym miejscu znajdują się zwolnienia lekarskie pracowników. Dodatkowo płatnicy mogą także samodzielnie tworzyć elektroniczne dokumenty z danymi z ZUS i przekazywać je do innych instytucji, np. banku czy urzędu.

Jeśli płatnik składek upoważnił do swojej roli płatnika inną osobę – księgową, pracownika biura rachunkowego – to ma już swój profil na PUE ZUS. Oznacza to, że spełnił już swój obowiązek.

Zobacz: Wojna trwa, ale odbudowę Ukrainy należy zaplanować już. Polski biznes trzeba w tym wspomóc

Konto na PUE ZUS można założyć bez wizyty w urzędzie. Rejestracja odbywa się również online na stronie www.zus.pl, gdzie trzeba wypełnić formularz. Oprócz danych osobowych płatnik powinien też wpisać swój numer NIP.

Podczas rejestracji za pomocą login.gov, bankowości elektronicznej i kwalifikowanego podpisu elektronicznego część danych wypełnia się automatycznie. Dzięki tym metodom można potwierdzić tożsamość, dlatego nie jest wymagana wizyta w ZUS.

opracowanie Marek Chądzyński, Emilia Siedlaczek i Martyna Maciuch