Komisja Europejska przedłożyła Światowej Organizacji Handlu plan, który jej zdaniem pozwoli skuteczniej zwiększyć podaż szczepionek przeciw Covid-19 niż zrzeczenie się praw własności intelektualnej. Opiera się on na wykorzystaniu już istniejących rozwiązań prawnych.
Indie, RPA i dziesiątki krajów rozwijających się postulują zniesienie praw własności intelektualnej do szczepionek przeciw Covid-19 i innych metod leczenia. Ma to zrównoważyć „oszałamiającą nierówność” w dostępie do tego, co ich zdaniem powinno być globalnym dobrem publicznym – podaje międzynarodowa agencja prasowa Reuters.
Na zniesienie patentów nie zgadzają się niektóre kraje oraz Komisja Europejska (KE).
Komisja, która nadzoruje politykę handlową 27 państw Unii Europejskiej, przedstawiła Światowej Organizacji Handlu (WTO) alternatywny plan, który ma zwiększyć dostępność szczepionek dla krajów rozwijających się, ale w ramach już istniejących rozwiązań prawnych.
Porozumienie TRIPS
Kluczowe elementy planu KE to trzy postulaty. Przede wszystkim Komisja proponuje, aby państwa zagwarantowały swobodny przepływ szczepionek, leków i ich składników. Mają także zachęcać producentów do zwiększania produkcji, zapewniając równocześnie, aby najbardziej potrzebujące kraje otrzymywały szczepionki po przystępnej cenie.
Rządy powinny również ułatwiać korzystanie z licencji przymusowych w ramach istniejącego Porozumienia WTO w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej (porozumienie TRIPS).
Porozumienie TRIPS, które zapewnia już takie elastyczne zasady korzystania, jest instrumentem prawnym, który w razie potrzeby można szybko wykorzystać w czasie pandemii.
Wszyscy członkowie WTO powinni być gotowi na to, by uznać, że pandemia COVID-19 jest wyjątkowym przypadkiem stanu nadzwyczajnego i w razie potrzeby można zgodnie z prawem odstąpić od wymogu negocjacji z posiadaczem praw – wskazują przedstawiciele Komisji.
Nie tylko doraźne rozwiązania
W walce z pandemią Komisja stoi na stanowisku, by wypracowywać rozwiązania, których będzie można użyć przy przyszłych tego typu kryzysach.
„Ważne jest spojrzeć poza horyzont obecnego kryzysu, by zapewnić globalną gotowość na przyszłe pandemie. Można tego dokonać przez dywersyfikację produkcji, tak aby nie była skupiona jedynie w kilku krajach, oraz przez wzmocnienie odporności infrastruktury opieki zdrowotnej w krajach najsłabiej rozwiniętych” – powiedziała przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen.
Jeśli chodzi o szczepionki przeciwko Covid-19 UE obecnie „proponuje konkretne krótko- i średnioterminowe rozwiązania, które zapewnią powszechny dostęp po przystępnych cenach. Oczekuję spotkania z przywódcami G-7 w przyszłym tygodniu, aby omówić sposób osiągnięcia tego celu” – mówiła Ursula von der Leyen.
Szczepionki nie dla zysku. KE wskazała, jak produkować szczepionki przeciwko COVID-19 bez patentów