Po wyroku TSUE niepewność związana z blokowaniem środków z Krajowego Planu Odbudowy dla Polski może powstrzymywać umocnienie złotego, oceniają ekonomiści Banku ING.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej odrzucił w środę 16 lutego polską skargę dotyczącą funkcjonowania tzw. mechanizmu warunkowości. Mechanizm warunkowości pozwala na wstrzymanie wypłat funduszy unijnych dla kraju łamiącego zasady unijnego prawa. Został wprowadzony dwa lata temu.
Polska – jeden z krajów, przeciwko któremu UE może chcieć zastosować mechanizm – zaskarżyła go do TSUE. Chciał tego m.in. minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro, który był jednym z wnioskodawców.
Ekonomiści ING oceniają, że środowy wyrok oznacza, że Polska musi porozumieć się z instytucjami UE, by nie stracić pieniędzy m.in. z Krajowego Planu Odbudowy.
Polska ma czas do końca 2022 roku na osiągnięcie porozumienia z instytucjami unijnymi, aby nie utracić 70 proc. przyznanych grantów, czyli prawie 17 mld euro. Gdyby w pesymistycznym scenariuszu nie doszło do porozumienia do końca grudnia 2022 roku, zgodnie z postanowieniami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego o Funduszu Odbudowy, Polska może stracić większą cześć przyznanych grantów – zwracają uwagę analitycy w komentarzu do wyroku.
Bank wymienia też inne potencjalne ryzyka, związane ze stosowaniem wyroku TSUE przez Komisję Europejską.
Brak porozumienia z instytucjami unijnymi miałby także dalsze konsekwencje – zagrożone byłyby również wypłaty środków spójności z nowego 7-letniego budżetu unijnego 2021-27, bo mechanizm warunkowości będzie miał zastosowanie nie tylko do KPO, ale także nowego budżetu unijnego 2021-27. W tym przypadku zagrożone byłoby 76 mld euro środków z funduszy spójności (niekoniecznie dopłaty dla rolników) – piszą ekonomiści ING.
Ich zdaniem niepewność związana z wypłatami funduszy unijnych może mieć wpływ na kurs złotego.
Ten czynnik jest swojego rodzaju hamulcem dla umocnienia złotego w obecnym otoczeniu, które przemawia za dalszym wzrostem polskiej waluty. Ostatnie interwencje słowne NBP (zapowiadające dalsze podwyżki stóp i wskazujące na silne preferencje banku centralnego dla umocnienia złotego) działałyby silniej, gdyby niepewność związana z dostępem do środków unijnych była mniejsza – oceniają eksperci.
KE „z zadowoleniem” o orzeczeniu TSUE
Sam wyrok TSUE nie oznacza automatycznej blokady środków. Decyzję w tej sprawie będzie podejmować Komisja Europejska. Ursula von der Leyen, przewodnicząca KE powiedziała, że z zadowoleniem przyjmuję orzeczenie.
W wydanym oświadczeniu stwierdziła, że Trybunał stanął na straży legalności „tego ważnego narzędzia”, jakim jest rozporządzenie o warunkowości, bo które pozwala „lepiej chronić budżet UE i interesy finansowe Unii przed naruszeniami zasad praworządności”.
– Komisja przeanalizuje teraz dokładnie uzasadnienie wyroku i jego możliwy wpływ na dalsze kroki, jakie podejmiemy na mocy rozporządzenia – oświadczyła von der Leyen. I dodała, że w najbliższych tygodniach Komisja przyjmie wytyczne, które doprecyzują, w jaki sposób w praktyce stosować mechanizm warunkowości.
– W przypadku spełnienia warunków Rozporządzenia będziemy działać z determinacją – podkreśliła.
TSUE odrzucił polską skargę ma mechanizm warunkowości. Możemy stracić miliardy euro z UE