Odsetek przedsiębiorstw prognozujących przyspieszenie wzrostu cen konsumenta (CPI), jak i cen producenta (PPI) wzrosły do najwyższych poziomów w historii – podaje Narodowy Bank Polski (NBP).
– Oczekiwania przedsiębiorstw dotyczące kształtowania się inflacji cen konsumenta (CPI w horyzoncie najbliższych 12 miesięcy) wzrosły i były wysokie. Pomimo dalszego wzrostu poziomu referencyjnego (do 6,8 proc. rok do roku w październiku), do którego odnosiły się przedsiębiorstwa odpowiadając na pytanie w ankiecie SM NBP, wzrósł odsetek przedsiębiorstw prognozujących przyspieszenie wzrostu cen konsumenta – do najwyższego w historii poziomu (57,7 proc.) Jednocześnie spadł udział firm oczekujących utrzymania dynamiki cen konsumenta na obecnym – wysokim – poziomie (do 13,5 proc.). Odnotowano także niewielki wzrost udziału firm spodziewających się spowolnienia dynamiki cen konsumenta (do 13,7 proc.), choć skala tego wzrostu była istotnie mniejsza niż w przypadku odsetka firm oczekujących przyspieszenia dynamiki CPI – podaje raport „Szybki Monitoring NBP – analiza sytuacji sektora przedsiębiorstw”.
W grudniu 2021 inflacja CPI w Polsce wyniosła 8,6 proc., najwięcej od 21 lat. Tak dużego tempa wzrostu cen nie notowano od listopada 2000 roku. Nie ma jeszcze oficjalnych danych za styczeń, ale analitycy przewidują, że wskaźnik inflacji wzrósł do 9,3 proc.
Prognozy przedsiębiorstw wskazują na dalszy wzrost cen
Na nasilanie tendencji inflacyjnych w obszarze cen producenta w I kwartale 2022 roku wskazują prognozy przedsiębiorstw. – Odsetek przedsiębiorstw prognozujących wzrost cen oferowanych produktów wzrósł do najwyższego poziomu w historii badania (71,2 proc. s.a.), co oznacza kontynuację, obserwowanej od początku 2021 r., tendencji wzrostowej tego wskaźnika. Jednocześnie zwiększyła się skala prognozowanych podwyżek cen oferowanych produktów W rezultacie silnie wzrósł (także do najwyższego poziomu w historii) wskaźnik prognoz cen własnych SM NBP (4,7 pkt. wobec 3,5 pkt. w poprzednim badaniu) – podaje raport.
Ceny materiałów i surowców wciąż w górę
Podstawowym czynnikiem wpływającym na prognozy cen oferowanych produktów pozostaje dynamiczny wzrost kosztów zaopatrzenia. Wskazuje na to silny wzrost, do najwyższego historycznie poziomu, wskaźnika prognoz cen materiałów i surowców nabywanych przez ankietowane firmy.
– Jednocześnie wzrósł wskaźnik przełożenia rosnących cen surowców na ceny produkcji (do 84%) – udział podmiotów planujących podwyższyć ceny oferowanych produktów w reakcji na wzrost cen zaopatrzenia. Przyspieszający wzrost cen zaopatrzenia w znacznej mierze wynika ze wzrostu cen materiałów i surowców na rynku globalnym. Istotnym czynnikiem zwiększającym presję cenową jest wzrost kosztów wytwarzania w sektorze energetycznym, do czego przyczyniają się m.in. niedobory gazu na rynku europejskim, powiązane z drastycznym wzrostem cen surowca oraz wzrostem notowań uprawnień do emisji CO – podaje NBP.
Przedsiębiorstwa obawiają się, że pełne przerzucenie znacznego wzrostu cen zaopatrzenia na odbiorców może nie być możliwe.
– Wzrost cen zaopatrzenia jest często powiązany z niedostateczną podażą materiałów, surowców i półproduktów oraz trudnościami logistycznymi, skutkującymi opóźnieniami w dostawach. Na relatywnie wysokim poziomie utrzymał się odsetek przedsiębiorstw SM NBP (6,7 proc.), które w pytaniu otwartym o bariery funkcjonowania wskazały na braki materiałów i surowców potrzebnych do produkcji – informuje bank centralny
Przedsiębiorstwa, które deklarują zbyt niski poziom zapasów towarów i materiałów, prognozują o ok. 2 pkt proc. szybszy wzrost cen zaopatrzenia oraz cen produkcji w I kwartale 2022 roku niż podmioty, które nie miały takiego problemu.
Także w dłuższym okresie (w horyzoncie kolejnych 12 miesięcy) firmy wyraźnie częściej spodziewają się wzrostu cen producenta. Odsetek podmiotów prognozujących wzrost cen oferowanych produktów (74 proc.) wyraźnie wzrósł względem poprzedniego badania (o 10 pkt proc.) i kształtował się istotnie powyżej średniej dla poprzednich trzech lat (44 proc.)
Które branże najczęściej przewidują wzrost cen w 2022?
Wzrost udziału firm spodziewających się wyższych cen oferowanych produktów odnotowano we wszystkich analizowanych sekcjach, przy czym najwyższy był on w Górnictwie i wydobywaniu (o 18 pkt proc.). Najczęściej wzrost cen w horyzoncie kolejnego roku planowały przedsiębiorstwa w sekcjach: Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną (82 proc. firm), Handel i naprawy, Przetwórstwo przemysłowe i Budownictwo (po 79 proc.) oraz Górnictwo i wydobywanie (71 proc.) Relatywnie rzadziej wzrostu cen w horyzoncie kolejnych 12 miesięcy spodziewały się przedsiębiorstwa w Transporcie i magazynowaniu (64 proc.) i w pozostałych sekcjach usługowych (bez Handlu) (63 proc.), a także w Dostarczaniu wody i gospodarowaniu odpadami (62 proc.) – wynika z raportu.
Ostatnie badanie SM odbyło się we wrześniu 2021 r. W badaniu SM wzięło udział 2 626 podmiotów wybranych z terenu całego kraju. Były to przedsiębiorstwa z sektora niefinansowego reprezentujące wszystkie sekcje PKD poza rolnictwem, leśnictwem i rybołówstwem, oba sektory własności, przedsiębiorstwa z sektora MSP oraz duże jednostki.
Wszyscy członkowie RPP zagłosowali za podwyżką stóp procentowych w listopadzie